Prawo do świadczeń z pomocy społecznej w świetle Konstytucji RP
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPrawo do świadczeń z pomocy społecznej w świetle Konstytucji RP
Data publikacji: 29.10.2018
Rocznik Administracji Publicznej, 2018, 2018 (4), s. 186 - 199
https://doi.org/10.4467/24497800RAP.18.010.9225Autorzy
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej w świetle Konstytucji RP
The Right to Receive Walfare Benefits in the Light of the Polish Constitution
The welfare benefit is a fundamental institution of social assistance law or even entire social security law. The Constitution of Republic of Poland does not grant the citizens a direct right to social assistance or a specific benefit. Nevertheless, it is possible to indicate the constitutional principles, norms and values that relate to the subject in question. Among all the values and norms set forth in the Constitution relating to the social sphere of individuals, special attention should be drawn to the dignity of the human being, which is the foundation of all freedoms and rights, as well as the principle of subsidiarity and social justice. As far as the principles and values are concerned, the constitution guarantees every citizen the right to a welfare benefit which ensures subsistence but provided only for persons who, for objective reasons, cannot afford to protect themselves on their own. The transfer of public funds from taxes should also take into account the rules relating to the sustainability of the public finance sector.
Streszczenie
Świadczenie jest fundamentalną instytucją prawa pomocy społecznej, czy nawet szerzej – całego prawa zabezpieczenia społecznego. Konstytucja RP z 1997 r. nie przyznała obywatelom wprost prawa do pomocy społecznej lub też konkretnego świadczenia. Pomimo tego braku można wskazać konstytucyjne zasady, normy i wartości, które odnoszą się do omawianej problematyki. Wśród całokształtu wartości i norm określonych w Konstytucji i odnoszących się do sfery praw socjalnych jednostek na szczególną uwagę w kontekście prawa do świadczeń z pomocy społecznej zasługuje godność człowieka, będąca fundamentem wszystkich wolności i praw, a także zasada pomocniczości oraz sprawiedliwości społecznej. Można stwierdzić, że Konstytucja gwarantuje każdemu obywatelowi prawo do świadczeń na poziomie zapewnienia minimum egzystencji, przy czym pomoc może być skierowana wyłącznie do osób, które z przyczyn obiektywnych nie potrafią samodzielnie zabezpieczyć swoich potrzeb. Transfer środków publicznych pochodzących z podatków powinien uwzględniać ponadto zasady odnoszące się do stabilności sektora finansów publicznych.
Banaszak B., Jabłoński M. [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., J. Boć (red.), Wrocław 1998.
Bąkowski T., Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości, Kraków 2007.
Bosek L. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, L. Bosek, M. Safian (red.), Warszawa 2016.
Gapski M.P., Prawo do pomocy społecznej w orzecznictwie sądów administracyjnych (wybrane zagadnienia) [w:] Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. 1, R. Sztychmiler, J. Krzywkowska (red.), Olsztyn 2012.
Garlicki L. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, L. Garlicki (red.), Warszawa 2003.
Jakimowicz W., Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002.
Kolasiński K., Konstytucyjne prawo do zabezpieczenia społecznego a nowy system ubezpieczeń społecznych, „Państwo i Prawo” 1999, z. 5.
Łączkowski W., Ekonomiczne i socjalne prawa człowieka a dobro wspólne [w:] Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne. Księga Jubileuszowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2003.
Łączkowski W., Etyczne aspekty finansowania potrzeb socjalnych ze środków publicznych, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, z. 1.
Miruć A., Konstytucyjne podstawy prawa do pomocy społecznej w Polsce, „Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka” 2010, nr 1.
Miruć A., Zasada pomocniczości w prawie pomocy społecznej, „Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka” 2008, nr 3.
Nitecki S., Prawo do pomocy społecznej w polskim systemie prawnym, Warszawa 2008.
Sierpowska I., Prawo pomocy społecznej, Warszawa 2011.
Sierpowska I., Pomoc społeczna jako administracja świadcząca, Warszawa 2012.
Stopka K., Zasada pomocniczości w prawie pomocy społecznej, Warszawa 2009.
Stopka K., Zasada subsydiarności a prawo do świadczeń z pomocy społecznej, „Samorząd Terytorialny” 2008, nr 11.
Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Kraków 2003.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, L. Bosek, M. Safian (red.), Warszawa 2016.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.
Zieleniecki M., Prawo do zabezpieczenia społecznego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, t. XIII.
Zieliński A., Pojmowanie godności ludzkiej w świetle praw ekonomicznych i socjalnych [w:] Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne. Księga Jubileuszowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2003.
Akty prawne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i zm.
Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze zm.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. z 2018 r. poz. 1508 ze zm.
Orzecznictwo
Wyrok TK z dnia 4 kwietnia 2001 r., K 11/00, OTK ZU 2001, nr 3, poz. 54.
Wyrok TK z 20 listopada 2001 r., SK 15/01, Dz.U. Nr 138, poz. 1564.
Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2015 r., I UK 371/14, LEX nr 1771087.
Wyrok SN z dnia 20 października 2016 r., I UK 197/16, LEX nr 2151408.
Wyrok NSA z dnia 10 lutego 2011 r., I OSK 1771/10, LEX nr 1070795.
Wyrok NSA z dnia 29 listopada 2016 r., I OSK 836/15, LEX nr 2169834.
Informacje: Rocznik Administracji Publicznej, 2018, 2018 (4), s. 186 - 199
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej w świetle Konstytucji RP
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Publikacja: 29.10.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 3010
Liczba pobrań: 5197