Home office z perspektywy postpandemicznej – szanse i zagrożenia. Analiza pracy zdalnej w ujęciu prawnym i społecznym
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEHome office z perspektywy postpandemicznej – szanse i zagrożenia. Analiza pracy zdalnej w ujęciu prawnym i społecznym
Data publikacji: 29.09.2023
Rocznik Administracji Publicznej, 2023, 2023 (9), s. 107 - 134
https://doi.org/10.4467/24497800RAP.23.007.18303Autorzy
Home office z perspektywy postpandemicznej – szanse i zagrożenia. Analiza pracy zdalnej w ujęciu prawnym i społecznym
Zauważalny wzrost zainteresowania pracą zdalną i elastycznymi formami zatrudniania niewątpliwie wynika z rozwoju technologicznego (w tym również ze zmian na rynku pracy) oraz znacznego przyspieszenia ich wdrażania, będącego skutkiem działań podejmowanych w celu przeciwdziałania chorobie COVID-19. Doświadczenia okresu pandemii pozwoliły zaobserwować pewne prawidłowości w zakresie pracy na odległość, odsłaniając pozytywne i negatywne aspekty owej formy zatrudnienia. Celem niniejszego artykułu jest zwięzłe podsumowanie aktualnego etapu rozwoju regulacji w zakresie pracy zdalnej oraz pojawiających się możliwości pracy w modelu home office. W pierwszej części omówione zostały dotychczasowe regulacje w polskim ustawodawstwie pracy na odległość oraz aktualny stan rynku pracy wpływający na zainteresowanie elastycznymi formami zatrudnienia. Następnie analizie poddano nowelizację Kodeksu pracy, mającą wpływ na obecne ukształtowanie pracy zdalnej w polskiej przestrzeni rynku pracy. Skupiając się szczególnie na formie home office, a więc pracy z domu, autorka przedstawia przykładowe wyliczenie obserwowalnych dziś wad i zalet elastycznych modeli zatrudnienia, zauważając szanse i zagrożenia wynikające z ich stosowania. Ze względu na wpływ pracy zdalnej na różne przestrzenie życia pracownika, rozważania prowadzone są zarówno na gruncie prawnym, jak i społecznym. Ostatni punkt stanowi podsumowanie tematyki elastycznych form pracy, szans na ich powodzenie w świetle osiągnięć postpandemicznych, a także zwięzłe przedstawienie modelu pracy hybrydowej jako rozwiązania wykorzysującego szanse zatrudnienia na odległość, a jednocześnie minimalizującego widoczne zagrożenia.
The home office from a post‑pandemic perspective – opportunities and threats. Analysis of remote work in legal and social terms
The growing interest in remote work and flexible forms of employment is undoubtedly due to technological development (including changes in the labour market) and measures taken to counteract the COVID-19 pandemic. The experience of this period allowed us to observe certain regularities in the field of remote work, revealing its pros and cons. This article aims to summarize the current state of remote work regulations and the possibilities opened up by the home office model. The first part describes the remote work regulations laid out in Polish legislation and the current state of the labour market, which affects the interest in flexible forms of employment. The article then details the new part of the Labour Code, which also influences the current shape of remote work. Focusing on the home office form (i.e., working from home), the author presents an exemplary enumeration of the advantages and disadvantages of the flexible employment models observable today, noting the opportunities and threats resulting from their use. Due to the impact of remote work on various areas of an employee’s life, considerations are conducted on both legal and social grounds. The last section is a summary of flexible forms of work and the chances of their success in the light of post‑pandemic achievements. It also briefly presents the hybrid work model as a solution that takes advantage of remote employment opportunities while minimizing the visible risks.
Literatura
Badanie Pracuj.pl „Perspektywy pracy hybrydowej i zdalnej w oczach Polaków”, n = 1820, badanie na reprezentatywnej grupie Polaków posiadających pracę, przeprowadzone w październiku 2021 r.
Badanie Pracuj.pl „Polacy w nowym środowisku pracy”, n = 636, przeprowadzone wśród badanych pracujących zdalnie lub hybrydowo w październiku 2021 r., sposób badania: pytanie wielokrotnego wyboru, wybór maksymalnie trzech zalet/wad.
Badanie Pracuj.pl „Rynek pracy trzy lata po pandemii”, n = 1790, przeprowadzone przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie serwisu Pracuj.pl na grupie reprezentatywnej populacji osób czynnych zawodowo w wieku 18–65 w październiku 2022 r., metoda CAWI.
Baran K.W., Książek D., Witoszko W., Komentarz do niektórych przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w: Tarcza antykryzysowa 1.0–4.0. Ustawa o dodatku solidarnościowym i inne regulacje. Szczególne rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych związane z COVID-19. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2020.
Gładoch M., Praca zdalna. Kontrola trzeźwości. Nowelizacja Kodeksu pracy. Komentarz. Linia orzecznicza, Warszawa 2023.
Godlewska‑Bujok B., Życie rodzinne, w: Praca zdalna w polskim systemie prawnym, red. M. Mędrala, Warszawa 2021.
Goodermote Ch., Remote Onboarding and Training of New Program Coordinators into the Medical Education Office During COVID-19 Social Distance Quarantine: Process and Recommendations, „Journal of Community Hospital Internal Medicine Perspectives” 2020, vol. 10 (5), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7671724/ (dostep: 24.03.2023).
Jaśkowski K., w: E. Maniewska, K. Jaśkowski, Kodeks pracy. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023.
Karasek A., Zalety stosowania pracy zdalnej w wybranych krajach, w: Praca zdalna w trakcie pandemii COVID-19 oraz wyzwania przyszłości, Lublin 2021.
Karaszewska H., Telepraca – szanse i zagrożenia, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, z. 391, Toruń 2009.
Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2023.
Krzyszkowska K., Znaczenie, przebieg i narzędzia procesu adaptacji zawodowej w miejscu pracy, „Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka” 2016, nr 8.
Kuba M., Bezpieczeństwo danych osobowych a zagrożenia związane z przetwarzaniem danych osobowych w ramach pracy zdalnej, w: Praca zdalna w polskim systemie prawnym, red. M. Mędrala, Warszawa 2021.
Nowak A.J., Ekstrawersja i introwersja w ujęciu C.G. Junga i R.B. Cattella, „Studia Philosophiae Christianae” 1969, vol. 5 (1).
Spytek‑Bandurska G., Telepraca jako nietypowa forma zatrudnienia w Polsce. Aspekty prawne i społeczne, Warszawa 2015.
Szewczyk H., Równość płci w zatrudnieniu, Warszawa 2017.
Nilles J.M., The Telecommunications‑Transportation Tradeoff: Options for Tomorrow, Wiley 1976.
Nilles J.M., Making Telecommuting Happen: A Guide for Telemanagers and Telecommuters, Van Nostrand Reinhold 1994.
Nilles J.M., Telepraca. Strategie kierowania wirtualna załogą, Warszawa 2003.
Naumowicz K., Zagrożenia związane z korzystaniem z technologii cyfrowych w pracy zdalnej, w: Praca zdalna w polskim systemie prawnym, red. M. Mędrala, Warszawa 2021.
Praca zdalna po zmianach w Kodeksie pracy, red. Ł. Prasołek, Warszawa 2023.
Raport końcowy w ramach badania „Ewaluacja skuteczności, efektywności i użyteczności wsparcia udzielonego w ramach Pomocy Technicznej RPO WŁ 2007–2013”, czerwiec 2017.
Unterschütz J., Praca zdalna, w: Praca zdalna w polskim systemie prawnym, red. M. Mędrala, Warszawa 2021.
Zieliński M.J., Szczególne rozwiązania w prawie pracy i prawie zabezpieczenia społecznego wprowadzone w związku z pandemią COVID-19. Zagadnienia ogólne, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2020, nr 5.133 Julia Bernacka RAP 2023 (9)
Akty prawne
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE z 2016 r. C 202).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.).
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 2189 ze zm.).
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.).
Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 2141).
Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 240).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. Nr 148, poz. 973).
Informacje: Rocznik Administracji Publicznej, 2023, 2023 (9), s. 107 - 134
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Home office z perspektywy postpandemicznej – szanse i zagrożenia. Analiza pracy zdalnej w ujęciu prawnym i społecznym
The home office from a post‑pandemic perspective – opportunities and threats. Analysis of remote work in legal and social terms
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska
Publikacja: 29.09.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 650
Liczba pobrań: 773