Zagadnienie tożsamości w ujęciach Dana P. McAdamsa i Erika H. Eriksona
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEZagadnienie tożsamości w ujęciach Dana P. McAdamsa i Erika H. Eriksona
Data publikacji: 20.01.2011
Psychologia Rozwojowa, 2010, Tom 15, Numer 4, s. 93-102
Autorzy
Zagadnienie tożsamości w ujęciach Dana P. McAdamsa i Erika H. Eriksona
Artykuł porusza zagadnienie relacji między tożsamością narracyjną a tożsamością psychospołeczną. Dan McAdams, przyjmując jako punkt wyjścia dla swojej koncepcji tożsamości narracyjnej model rozwoju Erika Eriksona, twierdzi, że tożsamość narracyjna rozumiana przez niego jako globalnie spójna historia życia, podobnie jak stabilne zaangażowania, zaczyna wyłaniać się w okresie adolescencji i późnej dorosłości. Wymienia te same czynniki rozwoju tożsamości co Erikson oraz przypisuje jej analogiczną funkcję integrowania różnych elementów życia. Narracyjne rozumienie siebie umożliwia lepsze ujmowanie zmienności w czasie niż stabilne zaangażowania.
W artykule zaprezentowano eksploracyjne badania nad związkiem między wyłanianiem się tożsamości w obu ujęciach. U badanych adolescentów powierzchowne uporządkowanie tekstu autonarracji występowało bez związku z podejmowaniem zaangażowań, natomiast wiązało się z wyższą spójnością głównie pod względem spójności tematycznej opartej na refleksji nad własną osobą. Ponadto opowiadania w niewielkim stopniu zawierały przyczynowe rozumienie zmiany (nawet u osób z silnymi zaangażowaniami).
Na podstawie przedstawionych przesłanek wysunięto tezę, że w toku rozwoju w pierwszej kolejności kształtuje się powierzchowna i konwencjonalna organizacja autonarracji, a dopiero później jej struktura zaczyna się opierać na refl eksji nad własnym życiem. Przypuszcza się, że jakkolwiek funkcja integrująca życie jednostki jest wspólna dla obu ujęć tożsamości, to zawieranie zmiany osobowej w autonarracjach jest związane z osiągnięciami rozwojowymi bardziej zaawansowanymi niż nabycie stabilnych zaangażowań.
Berzonsky M. (1989), Identity Style: Conceptualization and Measurement. Journal of Adolescent Research, 4(3), 268–282.
Berzonsky M., Neimeyer G. (1994), Ego Identity Status and Identity Processing Orientation: The Moderating Role of Commitment. Journal of Research in Personality, 28(4), 425–435.
Berzonsky M., Weiner A., Dennis R. (1975), Interdependence of Formal Reasoning. Developmental Psychology, 11(2), 258.
Bokus B. (1991), Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji. Kielce: Energia.
Bosma H.A. (1989), Szkoła, praca i czas wolny w rozwoju tożsamości młodzieży. Psychologia Wychowawcza, 4, 345–353.
Bruner J. (1996), Frames for Thinking: Ways of Making Meaning [w:] D.R. Olson, N. Torrance (eds.), Modes of Thought: Explorations in Culture and Cognition, 93–105. New York: Cambridge University Press.
Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość: „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Głowiński M., Sławiński J. (1998), Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Gurba E. (2010), Czy budowanie własnej tożsamości przez dorastających związane jest z ich rozwojem poznawczym? Łódź: Materiały konferencyjne XIX Ogólnopolskiej Konferencji Psychologii Rozwojowej.
Habermas T., Bluck S. (2000), Getting a Life: The Emergence of the Life Stories in Adolescence. Psychological Bulletin, 5, 748–769.
Labouvie-Vief G. (2005), Self-with-other Representations and the Organization of the Self. Journal of Research in Personality, 39 (1), 185–205.
Labouvie-Vief G., Chiodo L., Goguen L., Diehl M., Orwoll L. (1995), Representations of Self across the Life Span. Psychology and Aging, 1 (3), 404–415.
Marcia J.E. (1966), Development and Validation of Ego-identity Status. Journal of Personality and Social Psychology, 3(5), May, 1966, 551–558.
Marcia J.E., Rowe I. (1980), Ego Identity Status, Formal Operations and Moral Development. Journal of Youth and Adolescence, 9(2).
Mayenowa M.R. (1993), Spójność tekstu a postawa odbiorcy [w:] M.R. Mayenowa. Studia i rozprawy. Warszawa: IBL.
McAdams D.P. (1993), The Stories We Live By: Personal Myths and the Making of the Self. New York: William Morrow & Co.
McAdams D.P. (2001), The Psychology of Life Stories. Review of General Psychology, 5(2), 100–122.
McAdams D.P. (2006), The Problem of Narrative Coherence. Journal of Constructivist Psychology, 19, 109–125.
McAdams D.P., Diamond A., de St. Aubin E., Mansfi eld E. (1997), Stories of Commitment: The Psychosocial Construction of Generative Lives. Journal of Personality and Social Psychology, 72(3), 678–694.
McAdams D.P., Reynolds J., Lewis M.L., Patten A., Bowman P.T. (2001), When Bad Things Turn Good and Good Things Turn Bad: Sequences of Redemption and Contamination in Life Narrative, and Their Relation to Psychosocial Adaptation in Midlife Adults and in Students. Personality and Social Psychology Bulletin, 27, 472–483.
McLean K., Pratt M. (2006), Life’s Little (and Big) Lessons: Identity Statuses and Meaning-Making in the Turning Point Narratives of Emerging Adults. Developmental Psychology, 42, (4), 714 –722 .
Meeus W. (1993), Occupational Identity Development, School Performance, and Social Support in Adolescence. Adolescence, 28(112), 809–819.
Niedźwieńska M. (2000), Narracyjne ujęcie tożsamości [w:] A. Gałdowa (red.), Tożsamość człowieka, 123–125. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Olejnik M. (2009), Perspektywa epistemiczna a sposób przedstawiania sytuacji krytycznych w autonarracjach rozwojowych [w:] M. Kielar-Turska (red.), Studia nad rozwojem i wychowaniem. W osiemdziesiątą rocznicę powstania Zakładu Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tomlin R.S., Forest L., Pu M.M., Kim M.H. (2001), Semantyka dyskursu [w:] T. van Dijk (red.), Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Trzebiński J. (2002), Narracyjne konstruowanie rzeczywistości [w:] J. Trzebinski (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP.
Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2010, Tom 15, Numer 4, s. 93-102
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Zagadnienie tożsamości w ujęciach Dana P. McAdamsa i Erika H. Eriksona
The identity issue in D.P. McAdams’ and E.H. Erikson approaches
Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, Mikołaja Kopernika 26, Kraków
ul. Mikołaja Kopernika 26, Kraków, Polska
Publikacja: 20.01.2011
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 3526
Liczba pobrań: 12283