Syndrom Gauguina – zmiana tożsamości czy mit?
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTESyndrom Gauguina – zmiana tożsamości czy mit?
Data publikacji: 2009
Psychologia Rozwojowa, 2009, Tom 14, Numer 1, s. 9-25
Autorzy
Syndrom Gauguina – zmiana tożsamości czy mit?
Zjawisko opisywane na gruncie psychologii biegu życia pod nazwą syndromu Gauguina jest próbą stymulowania zmian osobowości poprzez zmianę zewnętrznych warunków funkcjonowania. Jego pierwowzorem jest pelne burzliwych zwrotów życie francuskiego malarza i rzeźbiarza Paula Gauguina. Syndrom Gauguina jest przykładem zmiany linii życia w okresie tak zwanego kryzysu połowy życia. Pociąga ona za sobą zmianę osobowości: próbę odnalezienia swojego autentycznego Ja i utworzenia nowej tożsamości oraz koncepcji siebie. W niniejszym artykule proponujemy kryteria definiujące syndromu Gauguina: (1) istotna zmiana priorytetów życiowych, (2) podjęcie nowej formy aktywności, (3) która uzasadnia sens istnienia i (4) opiera się na innych wartościach niż dotychczasowe, (5) dając poczucie wolności i zgodności z sobą; (6) decyzja o zmianie jest podjęta samodzielnie, bez wsparcia bliskich i (7) wiąże się z pogorszeniem sytuacji ekonomicznej lub społecznej. Podajemy również rozróżnienie na syndrom i mit Gauguina, oraz próby wyjaśnienia mechanizmów tych zjawisk. Przedstawiamy wybrane analizy trzech przypadków z podaniem historii życia opracowanej według metody McAdamsa. Dane empiryczne sugerują, że zmiana linii życia mogła być zapowiadana już wcześniej.
Carpentier A. (1953/1996). Powrót do źródeł czasu. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie.
Block J. H., Block J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior, [w:] W.A. Collins (red.), Minnesota symposium on childpsychology, 13, 39-101. Hillsdale: Erlbaum.
Bruner J. (1992). Życie jako narracja. Kwartalnik Pedagogiczny, 37, 3-17.
Crepaldi G. (2006). Gauguin. Klasycy sztuki. Warszawa: Rzeczpospolita. HPS
Dęci E. L., Ryan R. M. (1991). A motivational approach to self: Intcgration in pcrsonality, [w:] R. Dienstbier, R.M. Ryan (red.), Nebraska symposium on motivation: 1990, 237-288. Lincoln: Uniyersity of Nebraska Press.
Gałdowa A. (1992). Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego. Kraków: Wydawnictwo Platan.
Gilbert E. (2007). Jedz, módl się i kochaj. Poznań: Rebis.
Hcrmans H.J.M. (1996). Yoicing the self: From information proccssing to dialogical interchange. Psychological Bulletin, 119,31-50.
Hcrmans H.J.M. (2002). The dialogical self as a society of mind. Introduction. Theory and Psychology, 12, 147-160.
Hcrmans H.J.M. (2003). The construction and reconstruction of a dialogical self. Journal of Constructivist Psychology, 16, 89-130.
Higgins E.T. (1996). The "Self-digest": Self-knowledge serying self-regulatory functions. Journal of Personality and Social Psychology, 71,1062-1083.
Kalicińska M. (2006). Dom nad rozlewiskiem. Poznań: Zysk i S-ka.
Kłosok-Scibich M. (2008). Psychologiczna analiza syndromu Gauguina. Warszawa: SWPS, nieopublikowana praca magisterska.
Łachman M.E. (2001). Handbook of midlife development. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Levinson D.J. (1986). Aconccption of adult dcvclopment. American Psychologist, 41, 3-13.
Markus H.R., Nurius, P. (1986). Possible selves. American Psychologist, 41, 954-969.
Mayer N. (1978). The male mid-life crisis. Fresh starts afterforty. Garden City: Doubleday and Co.
McAdams, D.P. (l 993). The stories we live by: Personal myths and the making ofthe self. New York: William Morrow.
McAdams D.P. (2001). The person: An integratedintroduction to personality psychology,wyd. 3. forth Worth: Hartcourt Brace College Publishers.
McAdams D.P., Bowman PJ. (2001). Narrating life's turning points: Rcdcmption and Contamination, [w:] D.P. McAdams, R. Josselson, A. Lieblich (red.), Turns in the road: Narrative studies of lives in transition. 3-34. Washington, DC: American Psychological Association.
Obuchowski K. (1995). Przez galaktyką potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Obuchowski, K. (2000). Człowiek intencjanalny, czyli o tym, jak być sobą. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Ogilyie D.M. (1987). The undesired self: A neglected variable in personality research. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 379-385.
Oleś P.K. (2000). Psychologia przełomu polowy życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Oleś P.K. (2003). Zmiany i rozwój osobowości w okresie średniej dorosłości. Kolokwia Psychologiczne, 11,77-95.
Oleś P.K. (2008). O różnych rodzajach tożsamości oraz ich stałości i zmianie, [w:] P.K. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura. 41-84. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Opoczyńska M. (2002). Kim jestem? Doświadczenie choroby psychicznej a stawanie się sobą. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pietrasiński Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna".
Puchalska-Wasyl M., Oleś P. (2008). Teoria narracyjnej tożsamości Dana P. McAdamsa, [w:] P.K. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i j ej przemiany a kultura. 246-278. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Ryan R.M., Dcci E.L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, l, 68-78.
Sheldon K.M., Kasser T. (1995). Coherence and congruence: two aspects of personality integration. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 3, 531-543.
Tokarska U. (1999). W poszukiwaniu jedności i celu. Wybrane techniki narracyjne, [w:] A. Gałdowa (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii osobowości. 127-158. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Trcmpała J. (2000). Modele rozwoju psychicznego. Czas i zmiana. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
White R.W. (1975). Lives in progress, wyd. 3. New York: Holt, Rinehart, and Winston.
Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2009, Tom 14, Numer 1, s. 9-25
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Syndrom Gauguina – zmiana tożsamości czy mit?
The Gauguin Syndrome - Change of Identity or Myth?
Instytut Psychologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin
Uniwersytet Humanistycznospołeczny SWPS w Warszawie, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
Publikacja: 2009
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 3790
Liczba pobrań: 10530