Od tłumacza do poety i z powrotem. Twórczość przekładowa Adama Ważyka jako część literatury polskiej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEOd tłumacza do poety i z powrotem. Twórczość przekładowa Adama Ważyka jako część literatury polskiej
Data publikacji: 12.2020
Przekładaniec, 2020, Numer 41 – Wschód – Zachód. Translacje, s. 62 - 79
https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.003.13585Autorzy
Od tłumacza do poety i z powrotem. Twórczość przekładowa Adama Ważyka jako część literatury polskiej
From Translator to Poet and Back: Adam Ważyk’s Translation Output as Part of Polish Literature
The article offers an analysis of Adam Ważyk’s translation work, particularly in the context of its influence on the shaping of contemporary Polish poetry. The author aims to showcase the impact of Ważyk’s translations on some of the recent developments within Polish literature; to this end, she employs the distinction between translatoras-envoy and translator-as-lawmaker, as proposed by Jerzy Jarniewicz. Ważyk is here seen as an example of a “lawmaker”, and compared to Piotr Sommer – another author influential within a similar audience. The author argues that in his original choice of what to translate, Ważyk was driven by a desire to project onto the Polish context – to reproduce in his native language – a set of poetic and social circumstances associated with the French avant-garde movement; finally it served the goal of making Ważyk’s own work more comprehensible to his Polish readers. At the turn of the 21st century a group of Polish poets who had expressed interest in Ważyk were also attracted to the work of poets translated by Ważyk; the influence of these foreign authors was thus mediated by Ważyk’s own work.
Agorni M. 2007. Locating Systems and Individuals in Translation Studies, w: M. Wolf, A. Fukari (red.), Constructing a Sociology of Translation, Amsterdam-Philadelphia: Benjamins.
Anderson B. 1997. Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmów, przeł. S. Amsterdamski, Kraków: Znak.
Ashbery J. 2008. Inne tradycje, przeł. J. Fiedorczuk, J. Jarniewicz, T. Pióro, P. Sommer, A. Sosnowski, Kraków: Wydawnictwo i Księgarnia Korporacja Ha!art.
Barbarzyńca w parku. Z Bohdanem Zadurą rozmawia Jarosław Borowiec,http://biuroliterackie.pl/przystan/czytaj.php?site=100&co=txt_3559 (dostęp: 20.06.2021).
Borowczyk J., Larek M. (red.). 2011. Powiedzieć to inaczej. Polska liryka nowoczesna, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury.
Burek T. 1989. Zapomniana literatura polskiego Października, w: T. Burek, Żadnych marzeń, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Pokolenie”, s. 46–66.
Co mnie ciekawi w poezji? Z Adamem Ważykiem rozmawia Krzysztof Karasek, „Literatura” 1980, 20, s. 4.
Even-Zohar I. 2009. Miejsce literatury tłumaczonej w polisystemie literackim, w: P. Bukowski, M. Heydel (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Znak, s. 197–203.
Fiut A. 1998. Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Franczak J. 2008. Budować na ruinach. Oblicza współczesnej poezji francuskiej, „Dekada Literacka” 2–3, s. 174–179.
Jankowicz G. 2008. Wszystkie konsekwencje niedoskonałości, w: J. Ashbery, Inne tradycje, przeł. J. Fiedorczuk, J. Jarniewicz, T. Pióro, P. Sommer, A. Sosnowski, Kraków: Wydawnictwo i Księgarnia Korporacja Ha!art.
Jarniewicz J. 2012. Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków: Znak.
—2018. Syzyf zwycięzca. O odpowiedzialności tłumacza, w: J. Jarniewicz, Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze, Wrocław: Ossolineum, s. 135–147.
Kaczorowska M. 2011. Przekład jako kontynuacja twórczości własnej. Na przykładzie wybranych translacji Stanisława Barańczaka z języka angielskiego, Kraków: Universitas.
Kristeva J. 2007. Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M.P. Markowski, R. Ryziński, Kraków: Universitas.
Marx J. 1983. Tłumacz poetów, „Tu i Teraz” 45, s. 11.
Miara wierności. Rozmowa z Adamem Ważykiem, 1962. „Nowa Kultura” 16, s. 3.
O niezależności poezji, jej wielogłosowości oraz o snobizmie końca. Z prof. dr. hab. Piotrem Śliwińskim rozmawia Dominika Kotuła, http://kortowskiespotkaniazliteratura.blogspot.com/2012/06/o-niezaleznosci-poezji-jej.html (dostęp: 20.06.2021).
O sztuce przekładu. Rozmowa z Leszkiem Engelkingiem, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 47, http://free.art.pl/podkowa.magazyn/nr47/rozmowa_engelking.htm.
Orska J. 2006. Liryczne narracje. Nowe tendencje w poezji polskiej 1989–2006, Kraków: Universitas.
—2013, Republika poetów. Poetyckość i polityczność w krytycznej praktyce, Kraków: EMG.
Pym A. 2009. Humanizing Translation History, „Hermes –Journal of Language and Communication Studies” 42, s. 23–48.
Rychlewski M. 2000. Tuwim kontra Ważyk, czyli „Oniegin” w służbie socjalizmu, „Polonistyka” 6, s. 347–352.
Skwara M. 2010. „Polski Whitman”. O funkcjonowaniu poety obcego w kulturze narodowej, Kraków: Universitas.
Sosnowski A. 1994. Próbując określić zawód, jaki sprawiają przekłady Stanisława Barańczaka…, „Literatura na Świecie” 11, s. 298–306.
—2009. Pozytywki i marienbadki (1987–2007), Wrocław: Biuro Literackie.
—2010. poems, Wrocław: Biuro Literackie.
—2011. Posłowie, w: A. Ważyk, Wiersze i dwa poematy, Wrocław: Biuro Literackie, s. 102–115.
Stefańczyk T., 2006. Adam Ważyk, http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/adam-wazyk (dostęp: 20. 06.2021).
Świetlicki M. 2011. Dla Jana Polkowskiego, w: M. Świetlicki, Wiersze, Kraków: EMG, s. 61–62.
Venuti L. 1993. Translation as Cultural Politics: Regimes of Domestication in English, „Textual Practice”7/2, Summer, s. 208–223.
Venuti L. 2013. Translation, Community, Utopia, w: Translation Changes Everything: Theory and Practice. London–New York: Routledge, s. 11–31.
Weissbort D. , Eysteinsson A. (red.), 2006. Translation – Theory and Practice: A Historical Reader, New York: Oxford University Press.
Waczków J. 1983. Gra podobieństw i różnic, „Literatura na Świecie” 4, s. 376–380.
Ważyk A. 1950. Nowy wybór wierszy. Warszawa: Czytelnik.
—1956. Zeszyt wierszy francuskich, wybór i tłum. A. Ważyk, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
—1973. Od Rimbauda do Eluarda, wybór i tłum. A. Ważyk, wyd. 2, Warszawa: Czytelnik.
—1976. Dziwna historia awangardy, Warszawa: Czytelnik.
Zadura B. 1994. Czasy się zmieniły, jest o czym mówić, „Literatura na Świecie” 11, s. 284-–297.
—2011. Wiersze wybrane, red. J. Orska, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury.
Informacje: Przekładaniec, 2020, Numer 41 – Wschód – Zachód. Translacje, s. 62 - 79
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Od tłumacza do poety i z powrotem. Twórczość przekładowa Adama Ważyka jako część literatury polskiej
From Translator to Poet and Back: Adam Ważyk’s Translation Output as Part of Polish Literature
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Publikacja: 12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1125
Liczba pobrań: 773