Od Jądra ciemności przez Serce mroku ku Sercu ciemności, czyli o eksperymentach przekładowych Jacka Dukaja

Agnieszka Adamowicz-Pośpiech

Od Jądra ciemności przez Serce mroku ku Sercu ciemności, czyli o eksperymentach przekładowych Jacka Dukaja

Data publikacji: 2021

Przekładaniec, 2021, Numer 43 – Przekład eksperymentalny, s. 144 - 161

https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.033.15147

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF PDF

drukuj

Tytuły

Od Jądra ciemności przez Serce mroku ku Sercu ciemności, czyli o eksperymentach przekładowych Jacka Dukaja

Abstrakt

From Jądro ciemności via Serce mroku towards Serce ciemności or on Jacek Dukaj’s Translatory Experiments

The article examines two works by Jacek Dukaj Serce mroku and Serce ciemności. The former is Dukaj’s short story inspired by Conrad’s novella Heart of Darkness while the latter is an experimental translation of it. The author argues that in both cases Dukaj uses similar methods for experiential transference. The techniques comprise amplification, explication and condensation, among others. Dukaj called his form of translation „transfiguration or transfusion” whereas the author proposes for this the term transcreation. Transcreation is an aesthetic reinterpretation of the original work suited to a new target language audience. In other words, it is an authorial version of Heart of Darkness which leaves no space for interpretative indeterminacy.

Słowa kluczowe

experimental translation, transcreation, Dukaj, Heart of Darkness, Conrad; experimental translation, Conrad

experimental translation, transcreation, Dukaj, Heart of Darkness, Conrad

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bassnett, Susan, Johnston, David 2019. The Outward Turn in Translaion Studies, „The Translator” 25(3), s. 181–188.

Bruno, Cosima 2014. Translation, Transcreation and Culture, w: Theo Hermans (red.), Translating Others, vol. 1, New York–London: Routledge, s. 236–246.

Chaudhuri, Sukanta 2014. Translation, Transcreation, Travesty, w: Theo Hermans (red.), Translating Others, vol. 1, New York–London: Routledge, s. 247–264.

Conrad, Joseph 1996. Heart of Darkness, w: J. Conrad, Heart of Darkness and Other Tales, Oxford: Oxford University Press, s. 133–252 (w tekście stosuję skrót HD).

– 1972. Jądro ciemności, w: J. Conrad. Młodość i inne opowiadania, przeł. Aniela. Zagórska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 57–180.

Dudek, Anna. 2018, Heart of Message. An Overview of Stylistic Devices by Jacek Dukaj in „Serce ciemności”, „TranslatoLogica” 2, s. 94–110.

Dukaj, Jacek 2010. Serce mroku, w: Jacek Dukaj, Król bólu, Kraków: Wydawnictwo Literackie (w tekście stosuję skrót SM).

– 2017a. Serce ciemności, Kraków: Wydawnictwo Literackie (w tekście stosuję skrót SC).

– 2017b. „Żyj mnie, „Książki”, 3, s. 90–96.

– 2019. Po piśmie, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Dukaj, Jacek, Wandałowski, Marcin. 2018. Trzecia era człowieczeństwa – czy czeka nas koniec pisma?, „obywatelski thinkletter”, Kongres Obywatelski, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2018/12/jacek_dukaj-trzecia_era_czlowieczenstwa-czy_czeka_nas_koniec_pisma.pdf [dostęp: 20.12.2020].

Fiut, Aleksander. 1998. Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Heydel, Magdalena. 2013. „Gorliwość tłumacza”: przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jarniewicz, Jerzy. 2018. Przekład jako transfer przeżyć, w: J. Jarniewicz, Tłumacz między innymi. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, s. 239–252.

Kaczorowska, Monika. 2011. Przekład jako kontynuacja twórczości własnej, Kraków: Universitas.

Lefevere, André. 1992. Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame, London–New York: Routledge.

Legeżyńska, Anna. 1981. „Niebezpieczne związki” tłumacza z autorem, „Studia Polonistyczne” 8, s. 150–161.

––– 1999. Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Łazarczyk, Bohdan. 1979. Sztuka translatorska Juliana Tuwima, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Michałowski, Piotr. 2018. Transfuzja i nadciśnienie, „Odra” 2, s. 108–109.

Orliński, Wojciech. 2017. Co ma Steve Jobs do „Jądra ciemności”, „Gazeta Wyborcza”, dodatek Gazeta na urodziny Conrada, 2–3.12. 2017.

Rajewska, Ewa. 2007. Stanisław Barańczak – poeta i tłumacz, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

– 2016. Domysł portretu, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Sobolewska, Justyna, Bendyk, Edwin, Dukaj, Jacek. 2017. Transfuzja ciemności. Rozmowa z pisarzem J. Dukajem o „Sercu ciemności” – o przemianach czytelników i transferze przeżyć, „Polityka” 46(3136), s. 86–87.

Sowiński, Michał, Trzeciak, Katarzyna. 2018. Jacek Dukaj – Serce ciemności, „Tygodnik Powszechny”, https://www.tygodnikpowszechny.pl/jacek-dukaj-serce-ciemnosci-153627 [dostęp: 26.05.2021].

Szmydtowa, Zofia. 1955. Mickiewicz jako tłumacz z literatur zachodnioeuropejskich, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Watts, Cedric. 1996. Explanatory Notes, w: J. Conrad, Heart of Darkness, Oxford: Oxford University Press, s. 253–278.

– 1984. The Deceptive Text. An Introduction to Covert Plots, Brighton: Harvester Press.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2021, Numer 43 – Przekład eksperymentalny, s. 144 - 161

DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.033.15147

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Od Jądra ciemności przez Serce mroku ku Sercu ciemności, czyli o eksperymentach przekładowych Jacka Dukaja

Angielski:

From Jądro ciemności via Serce mroku towards Serce ciemności or on Jacek Dukaj’s Translatory

Experiments

Autorzy

Agnieszka Adamowicz-Pośpiech

https://orcid.org/0000-0002-2251-434X

Uniwersytet Śląski w Katowicach
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Agnieszka Adamowicz-Pośpiech (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1157

Liczba pobrań: 772

<div id="cke_pastebin"> Od <em>Jądra ciemności</em> przez <em>Serce mroku</em> ku <em>Sercu ciemności</em>, czyli o eksperymentach przekładowych Jacka Dukaja</div>

Pobierz xml