FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Między zyskiem a stratą. Redukcja i ekspansja w tłumaczeniu tekstów dla teatru na przykładzie polskich dramatów XX i XXI wieku

Data publikacji: 30.06.2016

Przekładaniec, 2015, Numer 31 – Przekład na scenie, s. 125 - 139

https://doi.org/10.4467/16891864PC.15.024.4953

Autorzy

,
Brigitte Schultze
Uniwersytet w Moguncji
Wszystkie publikacje autora →
Beata Weinhagen
Uniwersytet w Moguncji
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Między zyskiem a stratą. Redukcja i ekspansja w tłumaczeniu tekstów dla teatru na przykładzie polskich dramatów XX i XXI wieku

Abstrakt

The possibility of finding general premises for a theory of drama translation has been dismissed long ago (Schultze 2015b). It is, however, still feasible to consider single structural elements (deixis, forms of address) in translational transfer. Reduction and expansion deserve permanent attention, be it as aesthetic devices in source texts or as translational solutions – between gain and loss – in target texts. This article discusses reduction and expansion in two Polish theatre classics of the international repertory: Mrożek’s Tango and Głowacki’s Antygona w Nowym Jorku. The target texts are English, French, German and Russian translations, partly also theatre scripts. The authors argue that theatre translation has a chance to overcome drawbacks of linguistic asymmetries.

Bibliografia

Dramaty i przekłady (opracowania teatralne)

Głowacki J. 1992. Antygona Nowym Jorku, „Dialog” 37 (10), s. 5–40.

— 1996. Antygona Nowym Jorku, w: J. Głowacki, Ścieki, skrzeki, karaluchy. Utwory prawie wszystkie, Warszawa: Polska Oficyjna Wydawnicza „BGW”, s. 12–83.

— 2007. Antygona Nowym Jorku, w: J. Głowacki, 5 ½ Dramaty, Warszawa: Świat Książki, s. 27–111.

Glowacki J., Torres J. 1997. Antigone in New York, przeł. J. Glowacki, J. Torres, New York: Samuel French.

Glowacki J. 1994. Antigone in New York, przeł. A. Walser, Hamburg: Per H. Lauke Verlag.

— 2005. Antigone à New York, przeł. O. Cohen, U. Mikos, Montreuil-sous-Bois: Maison Antoine Vitez.

Glovackij J. 2004. Antigona v N’ju JorkeP’esa v dvuch aktach, przeł. I. Ščerbakova, w: Dramaturgija Pol’ši XX vek, Moskva: Novoe delo, s. 353–420.

Mrożek S. 1998. Tango, w: Teatr 5 (= Dzieła zebrane 10), s. 79–163.

–– 1980. Tango, przeł. L. Zimmerer, w: Tango und andere Stücke, München, Zürich: R. Piper Verlag, s. 159–252.

— 1996. TangoSchauspiel in drei Akten, przeł. L. Zimmerer, Burgtheater Wien: Geyer & Reisser, s. 47–125.

— 2006. TangoSchauspiel in drei Akten, przeł. L. Zimmerer, w: U. Scholz (hrsg.), Sławomir Mrożeks „Tango” auf der Bühne des Theaters Vorpommern, Dettelbach: J.H. Röll, s. 118–202.

Mrozek S. 1968. TangoPlay in Three Acts, przeł. R. Manheim, T. Dzieduszycka, New York: Grove Press.

Mrožek S. 2001. TangoDramatičeskoe proizvedenie v trech dejstvijach, przeł. A. Bazilevskij, w: Testarium, Moskva: Art-Feks Vachazar, s. 126–195.

Sala P. 2003. Od dziś będziemy dobrzy, w: R. Pawłowski (red.), Pokolenie porno inne niesmaczne utwory teatralneAntologia, Kraków: Zielona Sowa, s. 247–295.

Salja P. 2010. Teper’ my budem chorošymiTeatral’naja p’esa v trech aktach, przeł. I. Kiseleva, w: R. Pavlovskij (red.), Antologija sovremennoj pol’skoj dramaturgii, s. 509–566.

Walczak M. 2002. PiaskownicaDramat szęściu scenach, „Dialog” 1–2, s. 48–62.

Val’čak M. 2010. PesočnicaP’esa v šesti kartinach, przeł. Ljudmila Milivanova, w: R. Pavlovskij (red.), Antologija sovremennoj pol’skoj dramaturgii, Moskva: Novoe Literaturnoe Obozrenie.

Literatura

Brang P. 2011. Shakespeare in der slavischen Welt, w: H. Kittel et al. (hrsg.), Übersetzung. Translation. TraductionEin internationales Handbuch zur Übersetzungsforschung, 3 (= HSK.26.3), Berlin, Boston: Walter de Gruyter, s. 2503–2520.

Cerny K. 2008. Club der polnischen Versager. Armin Petras inszeniert ein Roadmovie von Dorota Masłowska, „Süddeutsche Zeitung” 132 [9.06.2008], s. 12.

Ciechowicz J. (red.). 2013. Dramaturgia Janusza Głowackiego – trochę teatru, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Derkaczew J. 2009. Tango ludzkie do bólu, „Gazeta Wyborcza”, 31.10–1.11.2009, s. 12.

Levý J. 2012. Umění překladu, Praha: Nakladatelství Miroslav Pošta.

Lukszyn J. (red.). 1993. Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa: Wydawnic­two Naukowe PWN.

Scholz U. 2006. Sławomir Mrożeks „Tango” auf der Bühne des Theaters Vorpommern, Dettelbach: J.H. Röll.

Schultze B. 2004. Übersetzungen von Drama und fürs Theater. Herausforderung für die Literatur- und Theaterwissenschaft, w: A.P. Frank, H. Turk (hrsg.), Die literari­sche Übersetzung in Deutschland. Studien zu ihrer Kulturgeschichte, Berlin: Erich Schmidt Verlag, s. 193–217

— 2015a. Between similarity and clear difference: Polish plays for the Russian theatre landscape (1989–2010), „Zeitschrift für Slawistik” 60(1), s. 113–135.

— 2015b. Jiří Levý’s contribution to drama translation revisited, w: Acta Universitatis Carolinae: Philologica 3 – Translatologica Pragensia IX, Praha, s. 27–37.

Schultze B., Weinhagen B. 2014a. Theaterlandschaften als Bedingungsrahmen für literarischen, intermedialen und kulturellen Transfer: Janusz Głowackis Dramen „Kopciuch” (Aschenkinder) und „Antygona Nowym Jorku” (Antigone in New York), „Rocznik Komparatystyczny/Komparatistisches Jahrbuch” 5, s. 11–47.

— 2014b (=2011). Janusz Głowackis „Antigone in New York” international. Selektion, Substitution und Exponierung von Sinnangebot, „Forum Modernes Theater” 26, s. 207–222.

Stasiuk A. 2002. Nacht. Eine slawo-germanische Tragifarce, „Theater Heute” 5, s. 48–57.

Totzeva S. 1994. Zum Umgang mit Expansion bei der Übersetzung dramatischer Texte, „Zeitschrift für Slawistik” 39(1), s. 23–33.

Zabka Th., Dresen A. 1995. Dichter und Regisseure. Bemerkungen über das Regietheater, Göttingen: Wallstein Verlag.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2015, Numer 31 – Przekład na scenie, s. 125 - 139

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Między zyskiem a stratą. Redukcja i ekspansja w tłumaczeniu tekstów dla teatru na przykładzie polskich dramatów XX i XXI wieku

Angielski:

Between Gain and Loss: Reduction and Expansion in Translation of Texts for the
Theatre. The example – Polish Plays of the 20th and 21st Centuries

Autorzy

Uniwersytet w Moguncji

Uniwersytet w Moguncji

Publikacja: 30.06.2016

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Brigitte Schultze (Autor) - 50%
Beata Weinhagen (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski