Eksplorowanie ruchomych piasków. Krytyka przekładu i krytyka literacka wobec petryfikacji współczesnej literatury światowej

Olga  Szmidt

Eksplorowanie ruchomych piasków. Krytyka przekładu i krytyka literacka wobec petryfikacji współczesnej literatury światowej

Data publikacji: 2021

Przekładaniec, 2021, Numer 42 – Krytyka przekładu i okolice, s. 40 - 63

https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.017.14328

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Eksplorowanie ruchomych piasków. Krytyka przekładu i krytyka literacka wobec petryfikacji współczesnej literatury światowej

Abstrakt

Exploring Quicksand. Translation Criticism and Literary Criticism in the Face of the Petrification of Contemporary World Literature

In contemporary discussions on the condition and further perspectives of World Literature, the mood of disappointment and disillusionment seems to dominate. Reservations concern World Literature in its complexity – its canon, potential multilingualism, existing hierarchies and often contradictory conceptualizations. The crisis of World Literature is not, however, the result of a scandal, but rather of many years of progressive petrification resulting in actual monolingualism, formulaic narrative patterns, consolidation of the center-periphery hierarchy and abandonment of the real pluralism of interpretation. One of the areas that seems to meet the challenge of World Literature is undoubtedly translation criticism. Therefore, the aim of the article is to reflect on how contemporary theories and conceptualizations of World Literature as well as its far-fetched utopia can benefit from translation criticism’s input. The article also argues that translation criticism may become a field that dynamizes contemporary World Literature and restores its reordering or even revolutionary potential.

Słowa kluczowe

krytyka literacka, krytyka przekładu, literatura światowa, komparatystyka literacka, literatura globalna; literary criticism, translation criticism, world literature, comparative literature, global literature

literary criticism, translation criticism, world literature, comparative literature, global literature

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Apter, Emily. 2013. Against World Literature. On the Politics of Untranslatability, Londyn, Nowy Jork: Verso [ebook].

Arac, Jonathan. 2002. Anglo-globalism?, „New Left Review” 16, s. 35–45, https://newleftreview.org/issues/ii16/articles/jonathan-arac-anglo-globalism.[1 marca 2021]

Balcerzan, Edward. 1999. Tajemnica istnienia (sporadycznego) krytyki przekładu, w: P. Fast (red.), Krytyka przekładu w systemie wiedzy o literaturze, Katowice: „Śląsk”, s. 25–38.

Beecroft, Alexander. 2015. An Ecology of World Literature. From Antiquity to the Present Day, Londyn, Nowy Jork: Verso.

Belsey, Catherine. 1980. Critical Practice, Londyn, Nowy Jork: Routledge.

Cummins, Jeanine. 2020. Amerykański brud, przeł. P. Raganowicz, Grojec: Wydawnictwo NieZwykłe.

Damrosch, David. 2011. Comparative Literature/World Literature: A Discussion with Gayatri Chakravorty Spivak and David Damrosch, „Comparative Literature Studies” 48(4), s. 455–485.

Dodua, Otoo S. 2016. the things i am thinking while smiling politely…, Münster: Edition Assemblage.

Dunin, Kinga. 1994. Literatura polska czy literatura w Polsce, „Ex Libris” 48, s. 1–2.

Fordoński, Krzysztof. 2012. Rynek przekładu literackiego w Polsce po roku 2000, w: M. Ganczar, P. Wilczek (red.), Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji, Katowice: „Śląsk”, s. 83–105.

Gardi, Tomer. 2016. Broken German. Roman, Graz, Wiedeń: Literaturverlag Droschl.

Gołuch, Dorota. 2016. Polsko-postkolonialne podobieństwa? Recepcja tłumaczonej literatury postkolonialnej w Polsce (1970–2010), „Przekładaniec” 33, s. 46–70.

Guo, Xiaolu. 2008. A Concise Chinese-English Dictionary for Lovers, Londyn: Vintage Books.

—2009. Mały słownik chińsko-angielski dla kochanków, przeł. M. Mazan, Warszawa: Albatros.

Halberstam, Jack. 2018. Przedziwna sztuka porażki, przeł. M. Denderski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Hardwick, Elizabeth. 1959. The Decline of Book Reviewing, „Harper’s Magazine”, https://harpers.org/archive/1959/10/the-decline-of-book-reviewing/.[1 marca 2021]

Heydel, Magda. 2009. Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem, „Teksty Drugie” 6, s. 21–33.

Jarniewicz Jerzy. 2012. Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków: Znak.

—2018. Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze, Wrocław: Ossolineum.

Juvan, Marko. 2019. Worlding a Peripheral Literature, Londyn: Palgrave Macmillan.

Kłobukowski, Michał., Zaleska Zofia. 2015. Wyrywanie wątroby, w: Z. Zaleska, Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie, Wołowiec: Czarne, s. 67–92.

Kraskowska, Ewa. 2018. Porównywanie jako metoda krytyki przekładu, „Tekstualia” 3(54), s. 53–62.

Lane, Richard J.J. 2013. Global Literary Theory. An Anthology, Londyn: Routledge.

Larman, Alexander. 2020. A Radical Proposal: Book Reviews Should Review Books, „The Critic”, https://thecritic.co.uk/a-radical-proposal-book-reviews-should-reviewbooks/.[1 marca 2021]

Longxi, Zhang. 2018. World Literature, Canon, and Literary Criticism, w: F. Weigui (red.), Tensions in World Literature. Between the Local and the Universal, Londyn: Palgrave Macmillan, s. 171–190.

Łukasiewicz, Małgorzata, Zaleska Z. 2015. Czary-mary w języku, w: Z. Zaleska, Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie, Wołowiec: Czarne, s. 155–177.

McColl, Chesney Duncan. 2017. An Essay against Global Literature: Literature and the Global Public, „Concentric: Literary and Cultural Studies” 43.2, s. 251–274.

McInturff, Kate. 2003. The Uses and Abuses of World Literature, „The Journal of American Culture” 26(2), s. 224–236.

Mendelsohn, Daniel. 2012. A Critic’s Manifesto, „The New Yorker”, https://www.newyorker.com/books/page-turner/a-critics-manifesto.[1 marca 2021]

Moretti, Franco. 2000. Conjectures on World Literature, „New Left Review” 1, https://newleftreview.org/issues/II1/articles/franco-moretti-conjectures-on-world-literature.[1 marca 2021]

—2014. Przypuszczenia na temat literatury światowej, przeł. Przemysław Czapliński, „Teksty Drugie” 4, s. 131–147.

Newmark, Peter. 1988. A Textbook of Translation, Nowy Jork: Prentice-Hall International.

Owen, Stephen. 2003. Stepping Forward and Back: Issues and Possibilities for ‘World’ Poetry”. Modern Philology, t. 100 nr 4, s. 532–548.

Phillips, Julia. 2019. Znikająca ziemia, przeł. Jolanta Kozak, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Pindel, Tomasz. 2009. Tłumacz i jego błędy, czyli o krytyce przekładu w prasie, w: M. Filipowicz-Rudek, M. Jędrusiak, A. Komorowska (red.), Studia iberystyczne. Księga Pamiątkowa dedykowana Profesor Jadwidze Koniecznej-Twardzikowej, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 253–264.

Ramazani, Jahan. 2015. Poetyka transnarodowa, przeł. Iwona Ostrowska, „Forum Poetyki” jesień, s. 42–65.

Reiss, Katherina. 2000. Translation Criticism – The Potentials and Limitations. Categories and Criteria for Translation Quality Assessment, przeł. na angielski E.F. Rhodes, Londyn: Routledge.

Skwara, Marta. 2019. (Błędny) przekład jako sukces literacki, „Przekłady Literatur Słowiańskich” 10, cz. 1, s. 29–46.

Swoboda, Tomasz. 2014. Powtórzenie i różnica. Szkice z krytyki przekładu, Gdańsk: Wydawnictwo w Podwórku.

Szmidt, Olga. 2021. “Discoursing Subjects” Literary Criticism and the Challenge of World Literature, „CompLit. Journal of European Literature, Arts and Society” 1, s. 209–233.

Venuti, Lawrence. (nd), Towards Translation Culture, „M-DASH”, https://mdash-ahb.org/the-translation-forum/1-towards-a-translation-culture/. [1 marca 2021]

Walkowitz, Rebecca. 2015. Born Translated: The Contemporary Novel in an Age of World Literature, Nowy Jork: Columbia University Press.

Ziemann, Zofia. 2015. Krytyka praktyka – Tomasza Swobody „Powtórzenie i różnica”, „Przekładaniec” 31, s. 297–307.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2021, Numer 42 – Krytyka przekładu i okolice, s. 40 - 63

DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.017.14328

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Eksplorowanie ruchomych piasków. Krytyka przekładu i krytyka literacka wobec petryfikacji współczesnej literatury światowej

Angielski:

Exploring Quicksand. Translation Criticism and Literary Criticism in the Face of the Petrification of Contemporary World Literature

Autorzy

Olga Szmidt

https://orcid.org/0000-0002-6190-309X

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Olga Szmidt (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 906

Liczba pobrań: 672

<div id="cke_pastebin"> Eksplorowanie ruchomych piasków. Krytyka przekładu i krytyka literacka wobec petryfikacji współczesnej literatury światowej</div>

Pobierz xml