Typy rynkowe regionów turystycznych polski i ich dynamika w okresie niepewności postpandemijnej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTETypy rynkowe regionów turystycznych polski i ich dynamika w okresie niepewności postpandemijnej
Data publikacji: 27.03.2024
Prace Geograficzne, 2023, Zeszyt 173, s. 165 - 197
https://doi.org/10.4467/20833113PG.23.022.19234Autorzy
Typy rynkowe regionów turystycznych polski i ich dynamika w okresie niepewności postpandemijnej
Celem artykułu jest ustalenie strukturalnych i przestrzennych cech rozwoju sektora turystycznego w Polsce, jego znaczenia gospodarczego oraz tendencji kształtowania się struktury przestrzennej na poziomie makroregionalnym. Główne zagadnienia są ukierunkowane na analizę poziomu rozwoju funkcji turystycznych na szczeblu województw Polski (regionów NUTS-2) oraz kształtowania ich typów rynkowych w okresie ewolucyjnego rozwoju i zmian w okresie kryzysowym, wywołanym pandemią wirusa COVID-19. Podstawowe założenia badawcze obejmują analizę procesów kształtowania się ruchu turystycznego w układzie makroregionalnym na szczeblu rynku ogólnokrajowego 16 województw w okresie przedpandemijnym (2013–2019) oraz w warunkach kryzysu pandemijnego (2020–2022). Dla oceny poziomu koncentracji przestrzennej elementów zagospodarowania turystycznego w układzie makroregionalnym zastosowano indeks Herfindahla-Hirschmana oraz wskaźnik dyskretny. Przy ocenie poziomu efektywności wykorzystania potencjału turystycznego regionów opracowano współczynnik wielkości wartości uzyskanych usług turystycznych w stosunku do posiadanej pojemności bazy noclegowej i liczby zatrudnionych w sekcjach obsługi turystycznej regionu. Na podstawie metodologicznych ujęć koncepcji analizy przestrzenno- funkcjonalnej, z uwzględnieniem typów rynkowych regionów kraju, przedstawiono ocenę poziomu rangi ich funkcji turystycznych z uwzględnieniem cech zagospodarowania i procesów rozwoju przestrzeni turystycznej. Przeprowadzona analiza uzasadnia określenie przestrzennej organizacji gospodarki turystycznej i zagospodarowania rekreacyjnego przestrzeni geograficznej jako dynamicznego procesu kształtowania się wewnętrznych struktur przestrzennych sektora turystycznego, rozwoju jego głównych elementów i czynników wraz z zespołem zewnętrznych zależności i powiązań między typami funkcjonalnymi regionów różnej rangi a całym kompleksem społeczno-gospodarczym.
Adamiak C., 2022, Najem krótkoterminowy w Polsce w czasie pandemii COVID-19, Czasopismo Geograficzne, 93(1), 9–32. DOI:10.12657/czageo-93-01.
Bożek J., Szewczyk J., Jaworska M, 2021, Poziom rozwoju gospodarczego województw w ujęciu dynamicznym, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 57, 11–24. DOI:10.14746/rrpr.2021.57.02.2021.
Buczak T., Węglarczyk J., Cichońska A., Krawczyński P., 2022, Diagnoza strategiczna dla potrzeb komunikacji marketingowej Polski w turystyce do roku 2030, POT, Warszawa, https://www.pot.gov.pl/attachments/article/1804/Diagnoza%20strategiczna%20dla%20potrzeb%20komunikacji%20marketingowej%20Polski%20w%20turystyce.pdf (dostęp: 12.05.2023).
Dominiak, J. 2022, Wpływ pandemii COVID-19 na zmiany w sektorze usług w Polsce, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(2), 126–136. DOI:10.24917/20801653.362.8.
Durydiwka M., 2015, Funkcja turystyczna obszarów wiejskich w województwie pomorskim: zróżnicowanie i zmiany, Turyzm, 25(1), 39–45. DOI:10.18778/0867-5856.25.1.05.
Eurostat, 2021, Participation in tourism for personal purposes, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tour_dem_totot/default/table?lang=en (dostęp: 15.12.2022).
Eurostat, 2022, Short-term accommodation offered through shared economy platforms by month, guest residence, and NUTS1 and NUTS2 regions – experimental statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20230403-3 (dostęp: 19.10.2023).
Fedyk W., Meyer B., Potocki J., 2017, Nowa koncepcja zarządzania regionami turystycznymi. Studia Oeconomica Posnaniensia, 5(4), 50–81. DOI: 10.18559/SOEP.2017.4.3.
GUS, 2018, Turystyka w 2017 roku. Analizy statystyczne, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/ (dostęp: 24.03.2022).
GUS, 2020a, Turystyka w 2019 roku, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kulturaturystyka-sport/turystyka/turystyka-w-2019-roku,1,17.html (dostęp 5.06.2021).
GUS, 2020b, Rocznik Statystyczny Województw, D. Rozkrut (red.), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 94–95.
GUS, 2021, Wykorzystanie „małych” turystycznych obiektów noclegowych w 2021 roku. GUS, Iinformacje sygnalne, Urząd Statystyczny, Rzeszów, https:// https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/turystyka/wykorzystanie-malych-turystycznych-obiektownoclegowych-w-2021-r-,16,1.html (dostęp: 4.11.2022).
GUS, 2022, Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych w 2022 roku. Informacje sygnalne, Urząd Statystyczny, Rzeszów, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/turystyka/wykorzystanie-turystycznych-obiektow-noclegowych-w-2022-roku,18,1.html?pdf=1 (dostęp: 5.05.2023).
Gössling S., Schweiggart N., 2022, Two years of COVID-19 and tourism: what we learned, and what we should have learned, Journal of Sustainable Tourism, 30(4), 915–931. DOI: 10.1080/09669582.2022.2029872.
Gryszel P., 2010, Destination management company a kształtowanie konkurencyjności obszaru turystycznego, [w:] J. Sala (red.), Konkurencyjność miast i regionów na globalnym rynku turystycznym., PWE, Warszawa, 637–653.
Janczak K., Patelak K., 2017, Gospodarka turystyczna w Polsce w układzie wojewódzkim w latach 2012–2015, Activ Group, Łódź.
Korinth B., Wendt J.A., 2021, The impact of COVID-19 pandemic on foreign tourism in European countries. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 35(3), 186–204. DOI:10.24917/20801653.353.11.
Kowalczyk A., 2001, Geografia turyzmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kruczek Z., 2017, Regiony czy destynacje turystyczne. Kontrowersje wokół definiowania i nazywania, Ekonomiczne Problemy Turystyki, 1(37), 39–47. DOI:10.18276/ept.2017.1.37-03.
Krukowska R., Świeca A., 2018, Tourism function as an element of regional competitiveness, Polish Journal of Sport and Tourism, 25, 32–43. DOI:10.2478/pjst-2018-0012.
Kurek W., Mika M., 2007, Turystyka jako przedmiot badań naukowych, [w:] W. Kurek (red.), Turystyka, PWN, Warszawa, 38–49.
Kwiatkowska E.M., 2014, Miary koncentracji – teoria a praktyka ich wykorzystania przez organy regulacyjne na rynkach telekomunikacyjnych, Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 15(3), 189–198, https://qme.sggw.edu.pl/article/view/3719/3346 (dostęp: 10.03.2023).
Liszewski S., 2009, Przestrzeń turystyczna Polski, koncepcja regionalizacji turystycznej, Folia Turistica, 21, 17–30.
Łysoń P., 2017, Analiza wałorów turystycznych powiatów i ich bezpośredniego otoczenia, Notatka informacyjna, GUS, Warszawa.
Maliszewski E., 2007, Marketing, Format-AB, Warszawa.
Martin R., 2021, Rebuilding the economy from the Covid crisis: time to rethink regional studies? Regional Studies, Regional Science, 8(1), 143–161. DOI:10.1080/21681376.2021.1919191.
Mika M., 2015, Turystyka zrównoważona – pytania o naukową użyteczność koncepcji, Turyzm, 25(1) 9–18. DOI:10.18778/0867-5856.25.1.02.
Matczak A., 1989, Problemy badania funkcji turystycznej miast Polski, Funkcja turystyczna, Turyzm, 5, 27–39.
Niemczyk A., Zacłona T., 2015, Funkcja turystyczna polskich makroregionów w aspekcie społeczno-ekonomicznym pierwszej dekady członkostwa w UE, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 379, 13–22. DOI:10.15611/pn.2015.379.01.
OECD, 2022, Tourism Trends and Policies 2022, OECD Publishing, Paris. DOI:10.1787/8dd3019-en.
Pilichowska P., Glądała A., 2021, Ocena poziomu rozwoju funkcji turystycznej w województwach Polski, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 35(3), 24–40. DOI:10.24917/20801653.353.2.
Pirozhnik I., 2008, Functional features the recreational space and formation of a tourist product of Belarus, [w:] J. Wyrzykowski (red.), Conditions of the foreign tourism development in Central and Eastern Europe, Tourism in geographical environment, 10, University of Wrocław, Wrocław, 121–131.
Pirozhnik I.I., 2015, Stadial the Formation of the Recreational Space and Regional Structure of Tourist Market of Belarus, Tourism and Hospitality: Scientific and Practical Journal, 2, 38–53, https://rep.polessu.by/bitstream/123456789/9831/1/7.pdf (dostęp: 20.10.2022).
Pirozhnik I., 2017, Geography of Tourism of the Republic of Belarus, [w:] K. Widawski, J. Wyrzykowski (red.), The Geography of Tourism of Central and Eastern European Countries, Springer International Publishing, Cham, 19–70.
Pirozhnik I., 2018, Structural and territorial disproportions of the tourist sector of Belarus, Acta Geographica Silesiana, 12/3(31), 17–35, https://www.ags.wnoz.us.edu.pl /download/wydawnictwa/ags/ags_31_3.pdf (dostęp: 20.10.2022).
Rak G., Pstrocka-Rak M., 2011, Analiza przestrzennego zróżnicowania rozwoju turystyki w Polsce, Wiadomości Statystyczne, 54–70.
Synówka E., 2022, Klasyfikacja powiatów pod względem stopnia rozwoju funkcji turystycznej, Wiadomości Statystyczne, 67(4), 18–40. DOI:10.5604/01.3001.0015.8262.
Szromek A., 2013, Pomiar funkcji turystycznej obszarów za pomocą wskaźników funkcji turystycznej na przykładzie obszarów państw europejskich, Studia Ekonomiczne, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 132, 91–103.
Szajt M., 2018, Zmiany na rynku usług turystycznych w Polsce w ujęciu regionalnym, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(1), 85–95. DOI:10.24917/20801653.321.7.
Szwichtenberg A., 2019, Gospodarka turystyczna na polskim wybrzeżu w drugiej połowie XX w. i na początku XXI w., [w:] A. Cedro (red.), Polska Geografia Morza. Przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne badania morza i obszarów nadmorskich, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 7–27.
Ślusarz G., Cierpiał-Wolan M., Gierczak-Korzeniowska B., Uchman J., Żegleń P., 2019, Potencjał turystyczny i jego wykorzystanie w latach 2014–2018 – ujęcie regionalne, Urząd Statystyczny w Rzeszowie – Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.
Warszyńska J., 1985, Funkcja turystyczna Karpat polskich, Folia Geographica. Series Geographica–Oeconomica, 18, 79–104.
Warszyńska J., 1999, Główne problemy badawcze geografii turyzmu, Turyzm, 9(1), 37–50.
Warszyńska J., Jackowski A., 1978, Podstawy geografii turyzmu, PWN, Warszawa.
Wiśniewska A., 2017, Ocena rozwoju turystyki zrównoważonej w polskich regionach, Gospodarka w praktyce i teorii, 49(4), 83–92. DOI:10.18778/1429-3730.49.06.
Wyrzykowski J., 1986, Geograficzne uwarunkowania rozwoju urlopowej turystyki wypoczynkowej w Polsce, Acta Universitatis Wratislaviensis, 935, Studia Geograficzne, 44.
Zmyślony P., 2003, Region turystyczny w ujęciu ekonomicznym, Turyzm, 13(1), 105–115.
Informacje: Prace Geograficzne, 2023, Zeszyt 173, s. 165 - 197
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Typy rynkowe regionów turystycznych polski i ich dynamika w okresie niepewności postpandemijnej
Akademia Pomorska w Słupsku, Katedra Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Turystyki
Publikacja: 27.03.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 212
Liczba pobrań: 160