FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Miesięczne anomalie termiczne w basenie Morza Śródziemnego (1951–2010)

Data publikacji: 25.06.2019

Prace Geograficzne, 2019, Zeszyt 157, s. 69-89

https://doi.org/10.4467/20833113PG.19.010.10626

Autorzy

,
Urszula Kossowska-Cezak
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW
ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
Wszystkie publikacje autora →
Robert Twardosz
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Miesięczne anomalie termiczne w basenie Morza Śródziemnego (1951–2010)

Abstrakt

Określono częstość miesięcznych anomalii termicznych w basenie Morza Śródziemnego, zmiany częstości anomalii w latach 1951–2010, ich lokalizację i zasięgi występowania. Podstawą opracowania są wartości średnie miesięczne temperatury powietrza z 80 stacji meteorologicznych z 60-lecia 1951–2010. Za miesiące anomalne pod względem termicznym przyjęto te, w których średnia temperatura t różniła się na danej stacji od odpowiedniej tśr. 60-letniej przynajmniej o 2 odchylenia standardowe (σ). Wyłoniono miesiące anomalnie zimne (MAZ: t£tśr.–2σ) i anomalnie ciepłe (MAC: t≥tśr.+2σ). Cechą wyróżniającą całego basenu Morza Śródziemnego od pozostałej części Europy, położonej w strefie klimatu umiarkowanego, jest przewaga częstości MAC nad MAZ. Liczba MAZ i MAC znacznie zmieniała się w ciągu 60-lecia. Najchłodniej było w latach 1971–1980, a najcieplej w XXI w. MAZ i MAC w ogromnej większości występują na małych obszarach. Tych, które pojawiają się na dużym obszarze (na przynajmniej 25% stacji), było 22 (po 11 MAZ i MAC).

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Andrews J.F., 1956, The weather and circulation of February, Monthly Weather Review, 84, 66–74.

Barriopedro D., Fischer E. M., Luterbacher J., Trigo R. M., García-Herrera R., 2011, The hot summer of 2010: Redrawingthe temperature record map of Europe, Science, 332, 6026, 220–224.

Briffa K.R., Osborn T.J., 2002, Blowing hot and cold, Science, 295, 5563, 2227–2228.

Brzović N., 1999, A case study of a cold air outbreak on 20 April 1997 over Croatia, Hrvatski meteorolocki casopis, 33/34, 1–18.

Dizerens C., Lenggenhager S., Schwander M., Buck A., Foffa S., 2017, The 1956 cold wave in Western Europe [w:] S. Brönnimann (red.), Historical weather extremes in reanalyses, Geographica Bernensia G92, 101–111.

Jones P.D., Moberg A., 2003, Hemispheric and large-scale surface air temperature variations: an extensive revision and an update to 2001, Journal of Climate, 16, 206–223.

Klein Tank A.M.G., Wijngaard J. B., Können G.P., Böhm R., Demarée D., Gocheva A., Mileta M., Pashiardis S., Hejkrlik L., Kern-Hansen C., Heino R., Bessemoulin P., Müller-Westermeier G., Tzanakou M., Szalai S., Pálsdóttir T., Fitzgerald D., Rubin S., Capaldo M., Maugeri M., Leitass A., Bukantis A., Aberfeld R., van Engelen A.F.V., Forland E., Miętus M., Coelho F., Mares C., Razuvaev V., Nieplova E., Cegnar T., Antonio López J., Dahlström B., Moberg A., Kirchhofer W., Ceylan A., Pachaliuk O., Alexander L.V., Petrovic P., 2002, Daily dataset of 20th-century surface air temperature and precipitation series for the European Climate Assessment, International Journal of Climatology, 22, 1441–1453.

Kossowska-Cezak U., Twardosz R., 2017, Anomalie termiczne w Europie (1951–2010), IGiGP UJ, Kraków.

Lagouvardos K., Kotroni V., Kallos G., 1998, An extreme cold surge over the Greek peninsula, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 124, 2299–2327.

Luterbacher J., Dietrich D., Xoplaki E., Grosjean M., Wanner H., 2004, European seasonal and annual temperature variability, trends, and extremes since 1500, Science, 303, 1499–1503.

Moberg A., Jones P.D., Lister D., Walther A., Brunet M., Jacobeit J., Alexander V., Della-Marta P.M., Luterbacher J., Yiou P., Chen D., Klein Tank .M.G., Saladié O., Sigró J., Aguilar E., Alexandersson H., Almarza C., Auer I., Barriendos M., Begert M., Bergström H., Böhm R., Butler C.J., Caesar J., Drebs A., Founda D., Gerstengarbe F.-W., Micela G., Maugeri  M., Österle H., Pandzic K., Petrakis M., Srnec L., Tolasz R., Tuomenvirta H., Werner P.C., Linderholm H., Philipp A., Anner H., Xoplaki E., 2006, Indices for daily temperature and precipitation extremes in Europe analyzed for the period 1901–2000, Journal of Geophysical Research, 111, D22106.

Rebetez M., Mayer H., Dupont O., Schindler D., Gartner K., Kropp J.P., Menzel A., 2006, Heat and drought 2003 in Europe: a climate synthesis, Annals of Forest Science, 63 (6), 569–577.

Tayanc M., Karaca M., Nüzhet Dalfes H., 1998, March 1987 Cyclone (Blizzard) over the Eastern Mediterranean and Balkan Region Associated with Blocking, Monthly Weather Review, 126, 3036–3047.

Twardosz R., Kossowska-Cezak U., 2015, Exceptionally hot and cold summers in Europe (1951–2010), Acta Geophysica, 63, 1, 275–300.

Twardosz R., Kossowska-Cezak U., 2016, Exceptionally cold and mild winters in Europe (1951–2010), Theoretical and Applied Climatology, 125, 399–411.

Twardosz R., Kossowska-Cezak U., Pełech S., 2016, Extremely cold winter months in Europe (1951–2010), Acta Geophysica, 64, 6, 2609–2629.

Tselepidaki I.G., Asimakopoulos D.N., Melitsiotis D.A., 1990, A cold spell during March 1987 over Greece, Weather, 45 (2), 42–47.

Unal Y.S., Tan E., Mentel S.S., 2013, Summer heat waves over western Turkey between 1965 and 2006, Theoretical and Applied Climatology, 112, 339–350.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2019, Zeszyt 157, s. 69-89

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Miesięczne anomalie termiczne w basenie Morza Śródziemnego (1951–2010)

Angielski:

Monthly thermal anomalies in the Mediterranean (1951–2010)

Autorzy

Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW
ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
Polska

Publikacja: 25.06.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Urszula Kossowska-Cezak (Autor) - 50%
Robert Twardosz (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski