@article{45104f1e-34be-476c-92e3-ec86e4596c3e,
author = {Urszula Kossowska-Cezak, Robert  Twardosz},
title = {Miesięczne anomalie termiczne w basenie Morza Śródziemnego (1951–2010)},
journal = {Prace Geograficzne},
volume = {2019},
number = {Zeszyt 157},
year = {2019},
issn = {1644-3586},
pages = {69-89},keywords = {współczesne ocieplenie; zmiany klimatu; anomalie termiczne; południowa Europa},
abstract = {Monthly thermal anomalies in the Mediterranean (1951–2010)

	Abstract: The study determines the frequency of monthly thermal anomalies in the Mediterranean Basin (approx. south of 45oN), in the area from Lisbon in the west to Van in eastern Turkey, changes in the frequency of such anomalies over six decades, as well as the location and size of the area over which they occurred. The present study is based  on the average monthly air temperature values from 80 meteorological stations in the years 1951–2010. Thermally anomalous months are considered to have occurred when the average air temperature t at a given station differed from the corresponding tav. by at least 2 standard deviations (σ); for anomalously cold months (ACMs: t£tav.–2σ) and for anomalously warm months (AWMs: t≥tav.+2σ). One feature that distinguishes the Mediterranean Basin from the rest of Europe located in the temperate climate zone is the prevalence of AWMs over ACMs. The number of ACMs and AWMs showed significant variations over the 60-year period. The years 1971–1980 were the coldest ones, while the 21st century saw the highest temperatures. The vast majority of ACMs and AWMs occur over small areas. There were 22 anomalous months (11 ACMs and AWMs) that covered larger areas (at least 25% of the stations).

	Keywords: contemporary warming, climate change, thermal anomalies, southern Europe

	Zarys treści: Określono częstość miesięcznych anomalii termicznych w basenie Morza Śródziemnego, zmiany częstości anomalii w latach 1951–2010, ich lokalizację i zasięgi występowania. Podstawą opracowania są wartości średnie miesięczne temperatury powietrza z 80 stacji meteorologicznych z 60-lecia 1951–2010. Za miesiące anomalne pod względem termicznym przyjęto te, w których średnia temperatura t różniła się na danej stacji od odpowiedniej tśr. 60-letniej przynajmniej o 2 odchylenia standardowe (σ). Wyłoniono miesiące anomalnie zimne (MAZ: t£tśr.–2σ) i anomalnie ciepłe (MAC: t≥tśr.+2σ). Cechą wyróżniającą całego basenu Morza Śródziemnego od pozostałej części Europy, położonej w strefie klimatu umiarkowanego, jest przewaga częstości MAC nad MAZ. Liczba MAZ i MAC znacznie zmieniała się w ciągu 60-lecia. Najchłodniej było w latach 1971–1980, a najcieplej w XXI w. MAZ i MAC w ogromnej większości występują na małych obszarach. Tych, które pojawiają się na dużym obszarze (na przynajmniej 25% stacji), było 22 (po 11 MAZ i MAC).},
doi = {10.4467/20833113PG.19.010.10626},
url = {https://ejournals.eu/czasopismo/prace-geograficzne/artykul/miesieczne-anomalie-termiczne-w-basenie-morza-srodziemnego-1951-2010}
}