FAQ
Logo Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Zabiegi o połączenie wodne Warty z Gopłem (do 1937 r.)

Data publikacji: 06.2022

Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 129 - 153

https://doi.org/10.4467/27204006PMO.22.008.15930

Autorzy

Zbigniew Zyglewski
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0001-5390-3455 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Zabiegi o połączenie wodne Warty z Gopłem (do 1937 r.)

Abstrakt

Na przełomie XVIII i XIX wieku władze pruskie połączyły kanałem wodnym Wartę koło Konina z Jeziorem Pątnowskim, a także planowały kolejny kanał łączący jeziora Ślesińskie i Gopło. Z powodów wojen i poprowadzenia granicy między Niemcami i Rosją w rejonie Gopła do realizacji tego projektu nie doszło. Istniejący przez cały XIX wiek Kanał Mikorzyński pełnił funkcję rowu odwadniającego, a w mniejszym stopniu kanału do spławu drewna czy żeglugi. Powstanie państwa polskiego w 1918 roku dało impuls do projektowania kanału śródlądowego Śląsk-Wisła, biegnącego przez centralne ziemie państwa, ale niewykorzystującego połączenia między Wartą i Gopłem. Odcinek ten mający charakter lokalny (do 200 ton) projektowały władze Wielkopolski z Poznaniem i Bydgoszczą. Ostatecznie kanał warciańsko-goplański rząd włączył w skład projektowanego kanału węglowego określając jego wielkość transportową na 600 ton. Brak funduszy powodował stałe przekładanie terminu rozpoczęcia budowy kanału Wart-Gopło, pomimo ponawiania przez rząd co kila lat zapowiedzi rozpoczęciu robót. Za budową szlaku wodnego opowiadały się powiaty leżące przy kanale a także te dalej położone, władze miast dużych i małych, organizacje oraz stowarzyszenia techniczne a także gospodarcze Polski zachodniej. Wstępny plan kanału przygotowany w latach 1923-1927 został w latach 1936-1937 uszczegółowiony i przyjęty do realizacji. Prace ziemne ruszyły w maju 1938 roku.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła:

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Zbiór geograficzny Stanisława Augusta

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Ignacego Paderewskiego

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Komunikacji 1918-1939

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Akta miasta Łabiszyna

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Izba Przemysłowo-Handlowa w Bydgoszczy 1929-1939

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Państwowy Zarząd Wodny w Bydgoszczy 1920-1939

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Urząd Wojewódzki Pomorski w Toruniu 1919-1939

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Rejestry handlowe, żeglugowe, stowarzyszeń i spółdzielni Sądu Powiatowego w Bydgoszczy 1867-1995

Archiwum Państwowe w Katowicach, Naczelna Rada Ludowa na Górnym Śląsku

Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Gnieźnie, Wydział Powiatowy w Gnieźnie 1919-1939

Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie, Wydział Powiatowy w Koninie

Źródła drukowane:

Der Oderstrom, sein Stromgebiet und seine wichtigsten Nebenflüsse, Bd. 3, Abt. 3, Berlin 1892

Dziennik Ustaw R.P. 1919, nr 59, poz. 356

Dziennik Ustaw R.P. 1924, nr 79, poz. 768

Gilly D., Special Karte von Suedpreussen mit allerhoechster Erlaubniss aus der königlichen grossen topographischen Vermessungs-Karte, Berlin 1802-1803, B II.

Karte von Gross=Polen enthalted A. die Woiwodschaften Posen... vermehrt herausgegaben im Jahre 1793, Berlin 1793.

Kolberg J., Atlas Królestwa Polskiego. 8 map jeograficznych, Carte generale du Palatinat de Masoviae, 1827

Sprawozdanie Komitetu Ekspertów przedłożone Rządowi Polskiemu przez Ligę Narodów. O programie budowy dróg wodnych w Polsce, wykorzystaniu ujść morskich i dróg dojazdowych do nich dla przewozu węgla, oraz o osuszeniu bagien poleskich, Warszawa 1928

Sprawozdanie Stenograficzne ze 193 Posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z dnia 3 grudnia 1920 r.

Topograficzna karta Królestwa Polskiego, wykonana przez Kwatermistrzostwo Generalne Wojska Polskiego, 1843.

Złota Księga budowy polskich kanałów żeglugi, red. R. Mierzyński, Warszawa 1927

Prasa:

„Bandera Polska” – 1919

„Biblioteka Warszawska” – 1849, 1851

„Bromberger Presse” – 1920

„Codzienna Gazeta Handlowa” – 1936

„Czasopismo Techniczne” 1923, 1926, 1929

„Deutsche Rundschau” – 1926

„Drogi Polski. Miesięcznik Społeczno-Gospodarczy” – 1937

„Dziennik Bydgoski” – 1921, 1931

„Dziennik Kujawski” – 1921

„Gazeta Bydgoska” – 1925, 1926

„Gospodarka Wodna” – 1935, 1936

„Gospodarka Zachodnia” – 1938

„Ilustracja Polski” – 1939

„Kurier Bydgoski” – 1936

„Kurier Łódzki” 1926,

„Kurier Poznański” – 1920, 1936

„Kurier Warszawski” – 1930, 1931

„Morze” – 1926, 1929

„Nowy Kurier” – 1936

„Nowy Kurier Polski” – 1926

„Orędownik Wrzesiński” – 1920, 1937

„Przyjaciel Ludu” – 1839

„Przyroda i Technika” – 1937

„Roboty Publiczne” – 1919

„Słowo Pomorskie” – 1936

„Słowo Powszechne” – 1931

„Sprawy Morskie i Kolonialne” – 1937

„Warszawski Dziennik Narodowy” – 1937

„Żeglarz Polski” – 1926

Opracowania:

Białas T. (1983), Liga Morska i Kolonialna 1930-1939, Gdańska

Borucki M. (1882), Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym, Warszawa

Dopierała B. (1963), Kryzys gospodarki morskiej Szczecina w latach 1919-1939, Poznań Dopierała B. (1978), Wokół polityki morskiej Drugiej Rzeczypospolitej. Studia historyczne, Poznań.

Ehlers [P.] (1917), Binnenwasserstrassen des Ostens, Danzig

Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku (1981), t. 1, Warszawa

Ingarden R. (1921), Rzeki i kanały żeglowne w b[yłych] trzech zaborach i znaczenie ich gospodarcze dla Polski, Warszawa

Kowalenko W. (1952), Przewłoka na szlaku żeglugowym Warta-Gopło-Wisła, „Przegląd Zachodni”, t. 8

Mankowski H. (1921), Östliche Wasserstraßen, „Zeitschrift für Binnen-Schiffahrt”, Bd. 28, H. 16.

Moraczewski J. (1852), Starożytności polskie, t. 2, Poznań

Nayda A. (2007), Polskie drogi wodne i projekty ich rozwoju w latach 1918-1939, „Przegląd Komunikacyjny”, nr 4

Pawłowicz K. (1919), Drogi wodne Polski, Warszawa

Piasecka J. E. (1970), Budowa kanałów na ziemiach Rzeczypospolitej w świetle piśmiennictwa polskiego do połowy XIX wieku, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, t. 15, nr 2

Raczyński E. (1843), Wspomnienia wielkopolskie, t. 2, Poznań

Sadkowski A. (1901), W sprawie połączenia kanałem spławnem doliny rzeki Wisły z doliną rzeki Warty, „Przegląd Techniczny”, t. 39

Sadkowski A. (1919), Nasze przyszłe drogi wodne w oświetleniu technicznie możebnego ich wykonania, Warszawa

Skarżyńska K. (1963), Gopło – centrum hydrograficzne Polski przed wiekami, „Przegląd Geofizyczny”, t. 8

Surowiecki W. (1811), O rzekach y spławach kraiów Xięstwa Warszawskiego, cz. I, Warszawa

Tillinger T. (1927), Warunki ogólne rozwoju dróg wodnych w Polsce, Warszawa

Zyglewski Z. (2019), Kruszwicko-Bydgoski Zjazd Kanałowy w 1924 roku, „Ziemia Kujawska”, t. 27

Zyglewski Z. (2020), Droga wodna Śląsk-Bałtyk (1919-1926), [w:] „Zanim zbudowano Gdynię”. Wpływ odrodzenia państwa w 1918 roku na procesy modernizacyjne ziem polskich, red. Z. Girzyński i inn., Toruń

Zyglewski Z. (2021), Koncepcje i projekty kanałów żeglownych przez Wielkopolskę Wschodnią a zjazd melioracyjny w Koninie w 1925 roku, „Polonia Maior Orientalis”, t. VIII

Żabierek A., Żabierek K. (2017), Kanał Warta-Gopło. Droga wodna ku wielkiej Polsce, Brodnica

Żabierek A., Żabierek K. (2017), Kanał Warta-Gopło. W 80 rocznicę rozpoczęcia budowy, „Kronika Wielkopolski”, nr 2

Żabierek A., Żabierek K. (2018), Rozpoczęcie budowy kanału Warta-Gopło w roku 1937 a znaczenie żeglugi śródlądowej dla ówczesnych interesów, [w:] Studia z dziejów pogranicza Kujawsko-Wielkopolskiego, t. 8, red. P. Szczepankiewicz, J. Kołtuniak, Bydgoszcz-Wierzbinek

Informacje

Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 129 - 153

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Zabiegi o połączenie wodne Warty z Gopłem (do 1937 r.)

Angielski:

Treatment of Water Binks of Warta with Goplo (until 1937)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-5390-3455

Zbigniew Zyglewski
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0001-5390-3455 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Publikacja: 06.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Zbigniew Zyglewski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 435

Liczba pobrań: 612

<p> Zabiegi o połączenie wodne Warty z Gopłem (do 1937 r.)</p>