FAQ

Problematyka rozmowy z chorym w polskiej literaturze medycznej w pierwszej połowie XIX wieku

Medycyna Nowożytna, 2024, Tom 30 (2024) Zeszyt 1, s. 9 - 31

https://doi.org/10.4467/12311960MN.24.001.19689

Autorzy

,
Jarosław Barański
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0001-5670-9391 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Marek Murawski
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0001-5670-9391 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Problematyka rozmowy z chorym w polskiej literaturze medycznej w pierwszej połowie XIX wieku

Abstrakt

In the first half of the 19th century, the issue of proper communication between a doctor and a patient began to emerge in medical texts in a rudimentary form. This included what questions should be asked and how to ask them. The principles of conducting a conversation between a doctor and a patient, as articulated by Józef Frank (1771–1842), August Bécu (1771–1824), August Wolff (1768–1846), Hiacynt Dziarkowski (1747–1828), Wincenty Szczucki (1786–1832), became an integral part of medical interviews. Additionally, Józef Jakubowski (1796–1866) incorporated these principles into the treatment of mentally ill patients. This early 19th-century discourse on communication with patients arises from medical customs and simultaneously serves as a pivotal guideline for proper patient care. As a result of exploring the origins of the doctor-patient communication issue, it can be argued that these skills are rooted in the moral qualities of a physician’s character.

Bibliografia

Barankiewicz M., Na pismo o łączeniu Medycyny z chirurgiią przez Augusta Becu przez profesora patologii i higijeny w Dzien. Wileń. No 5 umieszczone, odpowiedź, Druk Zawadzkiego i Węckiego, Wilno 1817.

Bécu A., O łączeniu medycyny z chirurgiją: rzecz na posiedzeniu akademickiem Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, dnia 15 grudnia 1816 roku czytana, Druk J. Zawadzkiego, Wilno 1817.

Bierkowski L., Wstęp do anatomii ciała ludzkiego dla uczniów poświęcających się umiejętności lekarskiej, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1850.

Bieroński W., Czary i zabobony wobec religii i nauk przyrodniczych, „Głos Nauczycielski”, Kołomyja 1885.

Brodowicz M.J., Rozprawa o instytutach klinicznych czytana przy okazyi uroczystey installacyi nowych instytutów klinicznych w Uniwersytecie Jagiellońskim dnia 22. Listopada 1827 roku, Drukarnia Akademicka, Kraków 1828.

Chodakowski L., O obowiązkach lekarza (z Hufelanda), „Tygodnik Lekarski” 1850, r. 4, nr 1–4.

Chodakowski L., Sprawozdanie z postrzeżeń uczynionych w klinikach berlińskich, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 1842, t. 8, z. 1.

Czerwiakowski R., Dyssertacya o szlachetności, potrzebie i użytku chirurgii, Drukarnia Szkoły Głównej Koronnej, Kraków 1791.

Dworzaczek F.K., O gorączce tyfoidalnej w ogólności i o tegorocznej epidemii tej gorączki w szczególności, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 1846, t. 16, z. I.

Dziarkowski H, Poradnik domowy, część druga, Drukarnia Zawadzkiego i Węckiego, Warszawa 1819.

Fandtke J.S., Nekrolog Dwóch Braci s. Walentego Bartscha Senatora dożywotniego Wolnego Miasta Krakowa i Jana Kantego Bartscha Doktora Medycyny, przez d. 15. Marca r. 1826. czytany, „Rocznik Towarzystwa Naukowego z Uniwersytetem Krakowskim połączonego” 1827, t. 12.

Fijałkowski I., Głos Ignacego Fiiałkowskiego, miany 1. Października 1823 r., wszedłszy pierwszy raz do Mównicy Nauczycielskiéy, w obecności dostoynego Rektora Uniwersytetu, Szanownych Professorów Wydziału Lekarskiego niemniey Uczniów do tego Wydziału należących, Drukarnia XX Piiarów, Warszawa 1823.

Fijałkowski I., Początki chirurgii, Wyd. W.B. Korna, Wrocław 1811.

Frank J., Pamiętniki, t. 1., tłum. W. Zahorski, Druk J. Zawadzkiego, Wilno 1813.

Gotthard J.F., Leitfaden für angehende Aerzte. Kranke zu prüfen und Krankheiten zu erforschen, wyd. Johann Jakob Palm, Erlangen 1793.

Groer F., Działania chirurgiczne, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 1847, t. 17, z. 1.

Hufeland Ch., Die Verhältnisse des Arztes, „Neues Journal der practischen Arzneykunde und Wundarzneykunst” 1806, t. 16, z. 3.

Jakubowski J., O metodzie leczenia psychiczney. Rozprawa czytana na publicznem posiedzeniu Tow.Nauk.Krak. dnia 18 października 1830, „Rozmaitości Naukowe” 1831, nr 3.

Jakubowski J., O przeszkodach w leczeniu. Rozprawa odczytana na publicznem posiedzeniu towarzystwa naukowego krakowskiego w dniu 8 marca 1852, Drukarnia J. Czecha, Kraków 1852.

Jordan H., Nauka położnictwa dla użytku położnych, t. 1, Drukarnia W. Korneckiego, Kraków 1872.

Kośmiński S., Słownik lekarzów polskich, Nakładem Autora, Warszawa 1883.

Lafontaine F.L., Mowa na pochwałę ś.p. wielmożnego jegomości pana Walentego Gagatkiewicza konsyliarza nadwornego ś.p. Stanisława Augusta króla polskiego, doktora medycyny, tudzież członka Towarzystwa Przyiaciół Nauk w Warszawie, czytana na publiczném posiedzeniu tegoż Towarzystwa dnia 15 maja 1805 roku, Warszawa 1805.

Lebel I., O stanie lekarskim rzecz czytana na posiedzeniu publicznem, 1847 r., „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 1847, t. 18, z. 1.

Leśniewski P.E., Wychowaniec dziewiętnastego wieku, czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Nakładem S.H. Merzbacha, Warszawa 1843.

Mianowski M., Nauka sztuki położniczej dla niewiast, Druk J. Zawadzkiego, Wilno 1818.

Mianowski M., O prawach i zaszczytach niewiast brzemiennych, tudzież o ich obowiązkach: rzecz na posiedzeniu towarzystwa d. 12 grudnia roku 1818 czytana, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Wileńskiego” 1818, t. 2.

Niszkowski F., O związku chirurgii z medycyną i o zdatności potrzebney poświęcającemu się na chirurga. Rzecz na posiedzeniu publicznem Uniwersytetu Imperatorskiego wileńskiego dnia 30 czerwca 1814 czytana, „Dziennik Wileński” 1815, t. 1, nr 6.

Perzyna L., Nauka Położna Krotko Zebrana Cyrulikom położnym, iako też i Babom, czyli Kobietom przy rozwiązaniu rodzących Położnic służącym dla wiadomości bardzo potrzebna: Na pytania i odpowiedzi rozłożona, Drukarnia J.O. Xcia Jmci Prymasa, ArcyBiskupa Gnieźnieńskiego, Kalisz 1790.

Perzyna L., Lekarz dla Włoscian, czyli Rada dla Pospolstwa, w chorobach i dolegliwościach naszemu Kraiowi albo właściwych, albo po większey części przyswoionych, każdemu naszego Kraiu Mieszkańcowi do wiadomości potrzebna, Drukarnia J.O. Xcia Jmci Prymasa, Arcy-Biskupa Gnieźnieńskiego, Kalisz 1793.

Ryszkowski F., Stan człowieka zdrowego naturalny podług pism sławnych nauką mężów, Drukarnia Szkoły Glówney Koronney, Warszawa 1786.

Skobel F.K., Dr. Józef Jakubowski, „Przegląd Lekarski” 1874, r. 13, nr 35.

Szczucki W., Krótki zbiór zasad medycyny praktyczney, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1818.

Szczucki W., Propedeutyka do nauk medycyny, Drukarnia J. Purszty, Warszawa 1825.

Szumowski W., Dwa kursa propedeutyki medycyny, „Krytyka Lekarska” 1911, nr 1.

Śniadecki J., Teorya Jestestw Organicznych, t. 1, Drukarnia przy Nowolipiu, Warszawa 1804.

Trojański F.J.N., O obowiązkach jakie mają i uchybieniach jakie popełniać mogą Akuszerki, przy niesieniu pomocy u brzemiennych i rodzących niewiast. Rzecz położniczo-sądowa czytana na posiedzeniu prywatnem Towarz. Nauk. Krakow. D. 14 Stycznia 1833 r., „Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego z Uniwersytetem Jagiellońskim połączonego”, t. 3, Drukarnia Uniwersytecka, Kraków 1847.

Vogel S.G., Kranken-Examen. Oder: allgemeine philosophisch mediziniche Untersuchen zur Erforschung der Kranheiten ses menschlichen Körpers, wyd. Johann Thomas Edlen, Wien 1797.

Vogel S.G., Kurze Anleitung zum gründlichen Studium Arzneykunstwissenschaft, Franzen und Grosse, Stendal 1791.

Wereńko F., Przyczynek do lecznictwa ludowego, [w:] Materiały antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne, t. 1, Akademia Umiejętności, Kraków 1896.

Wolff A.F., Rozprawa o sztuce lekarskiéy popularnéy mówiona na posiedzeniu publicznem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Drukarnia W. Dąbrowskiego, Warszawa 1811.

Wolff A.F., Rys sztuki leczenia, czyli terapia ogólna i szczególna, Część I, Drukarnia Zawadzkiego i Węckiego, Warszawa 1816.

Zieleniewski M., O przesądach lekarskich ludu naszego, Drukarnia S. Gieszkowskiego, Kraków 1845.

Informacje

Informacje: Medycyna Nowożytna, 2024, Tom 30 (2024) Zeszyt 1, s. 9 - 31

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Problematyka rozmowy z chorym w polskiej literaturze medycznej w pierwszej połowie XIX wieku
Angielski: The Issue of Doctor-Patient Communication in Polish Medical Literature in the First Half of the 19th Century

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-5670-9391

Jarosław Barański
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0001-5670-9391 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

https://orcid.org/0000-0001-5670-9391

Marek Murawski
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0001-5670-9391 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Jarosław Barański (Autor) - 50%
Marek Murawski (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski