FAQ

Popularyzacja wiedzy medycznej w świetle czasopisma „Lekarz Wojskowy” (1920–1939)

Data publikacji: 19.02.2020

Medycyna Nowożytna, 2019, Tom 25 (2019) Zeszyt 2, s. 69 - 102

https://doi.org/10.4467/12311960MN.19.016.11835

Autorzy

Bożena Płonka-Syroka
Zakład Humanistycznych Nauk Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0001-8743-4634 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Popularyzacja wiedzy medycznej w świetle czasopisma „Lekarz Wojskowy” (1920–1939)

Abstrakt

Medical knowledge popularization in the view of „Lekarz Wojskowy” journal (1920–1939)

„Lekarz Wojskowy” journal was established in the year of 1920. Its main purpose was the popularization of actual standards of medical knowledge among military physicians who graduated from universities of Russia, Prussia and Austro- Hungarian Empire before the First World War. This standard should be used by them in practice and popularized among conscripts. The main goal of the paper is to describe a history of the journal and showing examples of medical knowledge popularization especially that considered social diseases (STD and tuberculosis), infections which caused digestive system diseases and rational dietetical rules at both quantitative and qualitative aspect. These matters were very important for health care of the army and Polish civilians also because infectious diseases risks and unhealthy diet applied also for them. Medical knowledge popularization among soldiers and conscripts was aimed at improving health condition of whole Polish population.

Bibliografia

Bednarski J., Spostrzeżenia z przebiegu tegorocznej epidemii tzw. grypy hiszpańskiej, „Przegląd Lekarski” 1919, nr 2.

Białokur F., W sprawie leczenia czerwonki, „Lekarz Wojskowy” 1925, nr 8.

Czechowicz J., Organizacja wyszkolenia lekarzy i aptekarzy wojskowych we Francji, „Lekarz Wojskowy” 1921, nr 16.

Dwadzieścia lat publicznej służby zdrowia w Polsce odrodzonej 1918–1939, Warszawa 1939.

Dmochowski Z., Od Redakcji, „Lekarz Wojskowy” 1920, nr 1.

Felchner A., Pod znakiem Eskulapa i Marsa. Służba zdrowia Wojska Polskiego (od jesieni 1918 r. do mobilizacji w 1939 r.), Oświęcim 2016.

Fijałek A., Machalski J., Publiczna opieka zdrowotna u początków Polski Niepodległej, „Archiwum Historii Medycyny” 1978, nr 4.

Fijałek A., Supady J., Gruźlica płuc w Łodzi w okresie międzywojennym (1918–1939). Z dziejów walki z chorobą, Łódź 2003.

Filiński W., Gruźlica płuc, przyczyny i skutki, „Lekarz Wojskowy” 1926, nr 5.

Franaszek P., Publiczna ochrona zdrowia w Galicji w dobie autonomicznej, [w:] B. Płonka-Syroka, A. Syroka (red.), Przełom nowożytny w nauce europejskiej i jego kontekst społeczno-kulturowy, „Studia z Dziejów Kultury Medycznej”, t. 8, Wrocław 2004.

Frevert U., Krankheit als politisches Problem 1770–1880. Soziale Untersichten in Preussen zwschen medizinische Polizey und staatlicher Sozialversicherung. Kritische Studien zur Geschichtswissenschaft, t. 69, Göttingen 1984.

Geisler J., Działalność szpitala wojskowego dla prostytutek w Brześciu, „Lekarz Wojskowy” 1923, nr 6.

Górny J., Pierwsze Ministerstwo Zdrowia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1923, „Zdrowie Publiczne” 1976, nr 6.

Janiszewski T., Epidemia infl uenzy czyli t.z. choroby hiszpańskiej w Krakowie, „Przegląd Lekarski” 1918, nr 40.

Jermułowicz K., O chorobach wstydliwych, „Lekarz Wojskowy” 1931, nr 18.

Jurecka-Piekarz A., Prawo lekarskie w II Rzeczypospolitej, Bydgoszcz 2015. Niepublikowana praca doktorska napisana na Wydziale Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (promotor: dr hab. Walentyna Korpalska, prof. UMK).

Kapuścik J., Twórca Głównej Biblioteki Lekarskiej i bibliograf – Stanisław Konopka, [w:] E. Widerszalowa (red.), Z warsztatu bibliografa, Warszawa 1991.

Kazuniewicz J., Farmaceuta-klinicysta, „Lekarz Wojskowy” 1935, nr 6. Konul M., Chirurgia wojenna ze stanowiska protezowania, „Lekarz Wojskowy” 1920, nr 13.

Krzesicki J., Zwalczanie chorób wenerycznych w armii, „Lekarz Wojskowy” 1925, nr 9.

Kuźmińska A., Koncepcja profi laktyki chorób zakaźnych i jej realizacja do końca XIX w., [w:] B. Płonka-Syroka (red.), Człowiek, natura, kultura – studia z historii i antropologii medycyny i farmacji społecznej, „Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu”, t. 2, Wrocław 2009.

Kuźmińska A., Walka z epidemiami chorób zakaźnych w Europie w XIX w. ze szczególnym uwzględnieniem gruźlicy, [w:] B. Płonka-Syroka (red.), Człowiek, natura, kultura – studia z historii i antropologii medycyny i farmacji społecznej, „Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej we Wrocławiu”, t. 2, Wrocław 2009.

Langer K., Kwaśne mleko i jego zastosowanie, „Lekarz Wojskowy” 1937, nr 13.

Leszkowski K., Żołnierz i służba, „Lekarz Wojskowy” 1932, nr 5.

Lidiński Z., Ziołolecznictwo, „Lekarz Wojskowy” 1938, nr 5.

Łyszczak O., Wojsko i lekarz, „Lekarz Wojskowy” 1928, nr 12.

Marmra Cz., Medyczna myśl wojskowa II Rzeczypospolitej, Łódź–Pruszków 1998.

Meus K., Profi laktyka przeciwepidemiczna w Galicji na przełomie XIX i XX wieku, [w:] K. Polek, T. Sroka (red.), Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe, Kraków 2016.

Mierzecki R., Walka z chorobami wenerycznymi na terenie VI armii, „Lekarz Wojskowy” 1925, nr 11.

Mierzwiecki R., Choroby weneryczne a armia, „Lekarz Wojskowy” 1926, nr 3.

Nowakowski B., Lekarz w wojsku, „Lekarz Wojskowy” 1926, nr 6.

Okuniewski S., Spostrzeżenia z epidemii czerwonki, „Lekarz Wojskowy” 1923, nr 4.

Osmolski W., Czynniki walki z chorobami wenerycznymi, „Lekarz Wojskowy” 1924, nr 4.

Pieńkowski S., Jan Koelichen, „Lekarz Wojskowy” 1925, nr 4.

Płonka-Syroka B., Społeczny ruch higieniczny w Królestwie Polskim i jego rola w zapobieganiu i zwalczaniu chorób społecznych, [w:] M. Sztandara (red.), Brud: idee – dylematy – sprawy, „Stromata Anthropologica”, t. 8, Opole 2012.

Płonka-Syroka B., Wpływ czynników społeczno-politycznych na kształtowanie się systemu medycyny publicznej w Prusach i zjednoczonych Niemczech do 1914 r., [w:] W. Korpalska, W. Ślusarczyk (red.), Czystość i brud: higiena w XIX wieku – wokół przełomu bakteriologicznego, Bydgoszcz 2016.

Połeć D., 90 lat „Lekarza Wojskowego”, „Lekarz Wojskowy” 2019, t. 88, nr 4.

Puterman J., Epidemia infl uenzy w r. 1918, „Gazeta Lekarska” 1918, nr 12–13.

Renon K., Sposoby rozpoznawania gruźlicy płuc, „Lekarz Wojskowy” 1931, nr 18.

Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1914–1945, Warszawa 2003.

Rozenfeld K., Walka z epidemią grypy, jej najważniejsze zadania i środki, „Gazeta Lekarska” 1920, nr 12–13.

Rubinrot S., Gruźlica chirurgiczna i jej leczenie, „Lekarz Wojskowy” 1935, nr 11.

Sadowska J., Tendencje rozwojowe publicznej służby zdrowia na ziemiach polskich przed i po 1918 r., „Przegląd Lekarski” 1994, nr 5.

Sadowska J., Kasy Chorych w Polsce w latach 1920–1933, Łódź 2002.

Sadowska J., Świadczenia lecznicze w ubezpieczalniach społecznych w Polsce (1933–1951), Łódź 2006.

Sawicz W., Urazy czaszki u personelu latającego i sposoby zapobiegania urazom, „Lekarz Wojskowy” 1933, nr 11.

Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz działalności władz i instytucji zdrowia publicznego w roku 1923, Warszawa 1925.

Szczyt K., Witaminy i ich właściwości, „Lekarz Wojskowy” 1937, nr 6.

Sztuka-Polińska U., Sytuacja epidemiologiczna niektórych ostrych chorób zakaźnych w Polsce w okresie międzywojennym w XX w., „Przegląd Epidemiologiczny” 2002, t. 56.

Szulc G., Choroby przewodu pokarmowego w wojsku polskim w latach 1922–1927, „Lekarz Wojskowy” 1930, nr 8.

Telatycki M., Zagruźliczenie wojska i możliwości walki z gruźlicą w armii, „Lekarz Wojskowy” 1934, nr 19.

Urbanek B., Medycyna w II RP, [w:] Medycyna polska. Złota księga medycyny polskiej, Bydgoszcz 2018.

Wierzecki L., Rada Sanitarna, „Lekarz Wojskowy” 1922, nr 4.

Więckowska E., Początki opieki zdrowotnej nad ludnością Królestwa Polskiego na przełomie XIX/XX wieku w świetle czasopisma „Zdrowie” (1895–1914), „Zdrowie Publiczne” 1985, nr 5–6.

Więckowska E., Walka z ostrymi chorobami zakaźnymi w Polsce w latach 1918–1926, Wrocław 1992.

Więckowska E., Zwalczanie ostrych chorób zakaźnych w pierwszym roku istnienia Polski niepodległej 1918–1919, „Przegląd Epidemiologiczny” 1999, nr 1–2.

Więckowska E., Państwowy Urząd do spraw powrotu Jeńców, Uchodźców i Robotników (grudzień 1918 – połowa roku 1924), [w:] B. Płonka-Syroka (red.), Lekarze czasów wojny. Medycyna polska w pierwszych latach II Rzeczypospolitej i w okresie II wojny światowej, „Studia z Dziejów Kultury Medycznej”, t. 3, Wrocław 2000.

Więckowska E., Wpływ epidemii na politykę zdrowotną państwa w pierwszych latach II Rzeczpospolitej, [w:] B. Płonka-Syroka (red.), Choroba jako zjawisko społeczne i historyczne, „Studia z Dziejów Kultury Medycznej”, t. 4, Wrocław 2001.

Więckowska E., Opieka sanitarna i lekarsko-zdrowotna w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, [w:] B. Płonka-Syroka, A. Syroka (red.), Przełom nowożytny w nauce europejskiej i jego kontekst społeczno-kulturowy, „Studia z Dziejów Kultury Medycznej”, t. 8, Wrocław 2004.

Więckowska E., Migracje ludności w Polsce po zakończeniu I wojny światowej w świetle międzynarodowych konwencji zapobiegania chorobom zakaźnym, [w:] B. Płonka-Syroka, T. Srogosz (red.), Zdrowie i choroba jako problem polityczny i społeczny. Medycyna w kontekście działań państwa, „Studia z Dziejów Kultury Medycznej”,t. 9, Wrocław 2005.

Wrona G., Naukowe czasopisma medyczne i farmaceutyczne w Polsce w latach 1918–1939, Kraków 2001.

Wysocki A., Sytuacja epidemiologiczna w okresie wojny polsko-sowieckiej 1919–1920, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej” 1997, nr 2.

Zawadzki A., Wrzód trawienny i inne dolegliwości żołądkowo-jelitowe, „Lekarz Wojskowy” 1923, nr 6.

Zieliński L., Ostra gruźlica prosówkowa, „Lekarz Wojskowy” 1932, nr 5.

Zimczyk K., Epidemie i pandemie, „Lekarz Wojskowy” 1934, nr 11.

Zuchora K., Wkład Władysława Osmólskiego w rozwój polskiej teorii wychowania fi zycznego i sportu, „Kultura Fizyczna” 2005, nr 2

Informacje

Informacje: Medycyna Nowożytna, 2019, Tom 25 (2019) Zeszyt 2, s. 69 - 102

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Popularyzacja wiedzy medycznej w świetle czasopisma „Lekarz Wojskowy” (1920–1939)

Angielski:

Medical knowledge popularization in the view of „Lekarz Wojskowy” journal (1920–1939)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-8743-4634

Bożena Płonka-Syroka
Zakład Humanistycznych Nauk Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0001-8743-4634 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Zakład Humanistycznych Nauk Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Publikacja: 19.02.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Bożena Płonka-Syroka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski