Materiały do dziejów ustawodawstwa medycznego i aptekarskiego we wczesnonowożytnym Elblągu (cz. 1): siedemnastowieczna Ordinantz, Der Herren Medicorum, Apothecker, Barbierer
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEMateriały do dziejów ustawodawstwa medycznego i aptekarskiego we wczesnonowożytnym Elblągu (cz. 1): siedemnastowieczna Ordinantz, Der Herren Medicorum, Apothecker, Barbierer
Data publikacji: 01.2024
Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Zeszyt 2, s. 167 - 190
https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.043.19093Autorzy
Materiały do dziejów ustawodawstwa medycznego i aptekarskiego we wczesnonowożytnym Elblągu (cz. 1): siedemnastowieczna Ordinantz, Der Herren Medicorum, Apothecker, Barbierer
Primary Sources to the History of Medical and Pharmaceutical Law in Early Modern Elbing/Elbląg (part I): the 17th century Ordinantz, Der Herren Medicorum, Apothecker, Barbierer
Unlike in other large cities of Royal Prussia, i.e., Gdańsk/Danzig and Toruń/Thorn, the intra-city legislation regulating the local market for medical, surgical, apothecary, and midwifery services in Elbląg/Elbing have been largely overlooked by scholars. Additionally, the history of healthcare and pharmacy organization in Elblag remains a little-explored topic in both Polish and foreign historiography. The article aims to analyse the hitherto unknown 17th c. ordinance for physicians, apothecaries, and barbers issued by the Elbląg city council, and provides the trustworthy primary text (scholarly edition) to researchers.
Źródła archiwalne
Archiwum Państwowe w Gdańsku
Cechy elbląskie, sygn. 409
Nr 7.
Akta miasta Elbląga, sygn. 369,1
Nr 790; Nr 3367.
Rękopisy Elbląskie, sygn. III, 255
Nr 507; Nr 816; Nr 825; Nr 835; Nr 1221.
Starodruki
Königliches Preußisches und Churfürstl. Brandenburgisches allgemeines und neugeschärftes Medicinal-Edict und Verordnung : auf Sr. Königl. Majest. allergnädigsten Befehl, herausgegeben von Dero Obercollegio Medico, Berlin 1725, http://dlibra.wum.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=653&from=publication.
Specht G., Catalogus omnium Materialium & Medicamentorum, tam simplicium quam compositorum, que in Offi cina Pharmaceutica Gerhardi Pici, reperiuntur Schotlandiae, cum eorundem Precio seu taxa, Gedani 1649.
Zedler J.H., Grosses vollständiges Universal-Lexicon aller Wissenschafften und Künste, Halle, Leipzig [różne tomy i lata].
Opracowania
Bilikiewicz T., Bilikiewiczowa K., Collegium Medicum w Gdańsku, pierwsza na ziemiach polskich Izba Lekarska, [w:] Prace Komisji Historii Medycyny i Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Kraków 1949.
Cerstenn E., Geschichte der Hansestadt Elbing, Elbing 1937.
Dassen M., Handboek voor de leer van de krachten der geneesmiddelen, Groningen 1846.
Drygas A., Aptekarstwo gdańskie, 1399–1939, Wrocław–Kraków–Warszawa 1983.
Drygas A., Kształtowanie się podstaw prawnych aptekarstwa w przekroju dziejowym. Studia nad podstawowymi źródłami do dziejów farmacji europejskiej i polskiej, t. 3: Aneksy, Dokumentacja fotograficzna, Gdańsk 1995.
Drzewiecki B., Pękacka-Falkowska K., Toruńska ustawa aptekarska z 1623 roku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2009, t. 69.
Empfehlungen zur Edition frühneuzeitlicher Texte Körperschaften/Gesellschaften: Arbeitsgemeinschaft historischer Forschungseinrichtungen in der Bundesrepublik Deutschland e.V., Arbeitskreis „Editionsprobleme der Frühen Neuzeit“, https://www.heimatforschung-regensburg.de/280.
Groth A., Ramsayowie (herbu własnego), [w:] S. Gierszewski, Z. Nowak (red.), Słownik biografi czny Pomorza Nadwiślańskiego, Gdańsk 1997.
Inwentarz zbioru „Rękopisy elbląskie”, oprac. E. Morcinek, Warszawa 1967.
Kropidłowski Z., Samopomoc w korporacjach rzemieślniczych Gdańska, Torunia i Elbląga, XIV–XVIII w., Warszawa 1997.
Kuźnicka B., Stan badań i perspektywy rozwoju historii farmacji w Polsce, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1975, t. 20, nr 3–4. Muszyński J., Farmakognozja, Warszawa 1957.
Pękacka-Falkowska K., Siek B., Gdańska ordynacja dla fizyków miejskich z 1661 roku, „Klio” 2020, t. 54, nr 4.
Pękacka-Falkowska K., Raj D., Włodarczyk M., Weglorz J., Theriac(s) in the North: Theriac and Mithridate production and consumptions in Polish Prussia in the 17th-mid 18th centuries, referat wygłoszony na 45th INTERNATIONAL CONGRESS FOR THE HISTORY OF PHARMACY, Mediolan, 7–10 IX 2022, https://ishp22.com/wp-content/uploads/2022/09/ISHP22-final-program.pdf.
Pękacka-Falkowska K., Raj D., O cenach surowców farmakognostycznych (simplicia) w Gdańsku drugiej połowy XVII wieku. Rekonesans badawczy, [w:] W. Ślusarczyk, G. Frischke (red.), Dawne surowce lecznicze, Lublin 2021.
Pękacka-Falkowska K., Das Danziger Arzneibuch aus dem Jahre 1665, [w:] H. Flachenecker, K. Kopiński (red.), Editionswissenschaftliches Kolloquium 2021. Fortführung alter Editionsvorhaben im neuen Gewande, Toruń 2022.
Pękacka-Falkowska K., Drzewiecki B., Projekt porządku akuszerskiego Towarzystwa Przyrodniczego w Gdańsku (Naturforschende Gesellschaft) z 1781 r., „Medycyna Nowożytna” 2019, t. 25, nr 2.
Pękacka-Falkowska K., Dyscyplinować i pomagać – toruńskie akuszerki miejskie w XVIII wieku (kilka uwag na marginesie przysiąg i porządków akuszerskich), „Medycyna Nowożytna” 2013, t. 19, nr 2.
Pękacka-Falkowska K., Spory kompetencyjne między łaziebnikami i chirurgami toruńskimi w XVIII w. Przypadek Johanna Zandera, „Medycyna Nowożytna” 2015, t. 21, nr 2.
Pękacka-Falkowska K., Thorner Barbierer Rolle. Ao. 1614 und Barbierer-Gesellen Satzungen. Ao. 1617. Eine Quellenedition, „Klio” 2015, t. 35, nr 4.
Raj D., Pękacka-Falkowska K., Włodarczyk M., Węglorz J., The real Theriac – panacea, poisonous drug or quackery?, „Journal of EthKatarzyna nopharmacology” 2021, vol. 281, 114535, https://doi.org/10.1016/j.jep.2021.114535.
Rhode C.E., Der Elbinger Kreis in topographischer, historischer und statistischer Hinsicht, Danzig 1869.
Schultze J., Richtlinien für die äußere Textgestaltung bei Herausgabe von Quellen zur neueren deutschen Geschichte, „Blätter für deutsche Landesgeschichte” 1962, nr 98.
Sokół S., Historia gdańskiego cechu chirurgów 1454–1820, Warszawa–Wrocław–Kraków 1957.
Łysiak M., Chirurgia toruńska w zarysie, Toruń 2006.
Sokół S., Historia chirurgii w Polsce, cz. I: Chirurgia okresu cechowego, Warszawa–Wrocław–Kraków 1967.
Trunz H., Apotheker und Apotheken in Ost- und Westpreussen, 1397–1945: ein Namen-, Orts- und Literaturverzeichnis, Hamburg 1992.
Węglorz J., Teoretyczny rozdział kompetencji pomiędzy dawnymi medykami i chirurgami a codzienna praktyka lecznicza opisana w egodokumentach staropolskich, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2021, t. 66, nr 2, doi: https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.21.015.13713.
Wiorogórski W., Zajączkowski W., Lexicon synonymorum pharmaceuticorum in linguis latina, germanica, gallica, anglica, polonica et rossica, Varsoviae 1892–1918.
Wold S.A., Wörterbuch des Rotwelschen, Hamburg 1987.
Informacje: Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Zeszyt 2, s. 167 - 190
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Materiały do dziejów ustawodawstwa medycznego i aptekarskiego we wczesnonowożytnym Elblągu (cz. 1): siedemnastowieczna Ordinantz, Der Herren Medicorum, Apothecker, Barbierer
Primary Sources to the History of Medical and Pharmaceutical Law in Early Modern Elbing/Elbląg (part I): the 17th century Ordinantz, Der Herren Medicorum, Apothecker, Barbierer
Katedra i Zakład Historii i Filozofii Nauk Medycznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Publikacja: 01.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski