FAQ

Instytucjonalna opieka położnicza nad kobietą ciężarną i rodzącą w Polsce w okresie PRL-u

Data publikacji: 11.2023

Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Suplement, s. 227 - 252

https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.029.18753

Autorzy

Małgorzata Stawiak-Ososińska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska
https://orcid.org/0000-0002-7982-623X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Instytucjonalna opieka położnicza nad kobietą ciężarną i rodzącą w Polsce w okresie PRL-u

Abstrakt

Institutional obstetric care for pregnant women and women giving birth in Poland during the Polish People’s Republic

Summary After the end of World War II, Poland began a period of reconstruction of the country, but also of great ideological changes. A new regime was introduced, which set as its goal the nationalization of all branches of the economy. One of the areas of implementation of the new policy was health care. However, the introduction of all intentions was not immediately possible due to the massive destruction of the material base and the shortage of qualified medical staff. One of the demands of the new government was to universalize the health service and provide free care to all citizens. Obstetric care had a special place in these plans. It was considered necessary to create as soon as possible a network of facilities where parturients would be able to give birth in proper sanitary conditions under the care of qualified personnel, and thus limit the practice of the time being reduced to the use of unqualified village midwives for deliveries. In view of the insufficient number of gynecological-obstetrical hospitals, they began to create hitherto unknown institutions, which were intended to be located mainly in villages, so that they would be relatively close to the women giving birth. These institutions were birthing rooms and obstetric units. The text shows the specifics of the functioning of these three institutions providing perinatal assistance – functioning throughout the entire period of the People’s Poland – as well as the social perception of the services provided in them.

Bibliografia

Źródła

37 rocznica Rewolucji Październikowej, „Położna” 1954, nr 10.

Bardzo ważne!, „Położna” 1952, nr 12.

Chilczuk M., Sieć ośrodków więzi społeczno-gospodarczej wsi w Polsce, Warszawa 1963.

Co zrobiono w powiecie kluczborskim (woj. opolskie), „Położna” 1954, nr 3.

Etyka socjalistycznej służby zdrowia, „Służba Zdrowia” 1956, nr 3.

Gdy izba porodowa jest bez opieki, „Położna” 1954, nr 9.

Giergielewiczowa A., Nasze osiągnięcia i niedomagania w roku 1952, „Położna” 1953, nr 1.

Giergielewiczowa A., W 8-mą Rocznicę Wielkiego Manifestu Lipcowego, „Położna” 1952, nr 7.

Grabowiecka L., Położna gminna, „Położna” 1950, nr 1.

Gruda E., Demaskujemy wroga, „Położna” 1953, nr 2.

Jak pracują położne w województwie opolskim, „Położna” 1952, nr 9.

Jak wiele można zrobić pracą zespołową, „Położna” 1954, nr 9.

Janowski A., Uchwała i realizacja, „Położna” 1953, nr 9.

Kaczyński E., Izby porodowe. Ogólne wytyczne projektowania, b.w., Warszawa 1958.

Lipnicka I., Teraz w drogę, [w:] I. Brzozowska, H. Stefańska, S. Rybicki (red.), Wspomnienia pielęgniarek, Warszawa 1962.

Matysiak W., Do Redakcji czasopisma „Położna”, „Położna” 1953, nr 7.

Nr 619, [w:] Być matką, wybór D. Gałaj, Warszawa 1986.

Nr 802, [w:] Być matką, wybór D. Gałaj, Warszawa 1986.

O pomocy położniczej udzielanej przez położną gminną, „Położna” 1952, nr 10.

Ochrona zdrowia 1990, Warszawa 1990.

Organizacja i prowadzenie izby porodowej, „Położna” 1953, nr 8.

Pacho A., Organizacja służby zdrowia w PRL, Warszawa 1972.

Poród, który nie powinien był znaleźć się w izbie porodowej, „Położna” 1954, nr 1.

Rocznik statystyczny 1947, Warszawa 1947.

Rocznik statystyczny 1949, Warszawa 1949

Rocznik statystyczny 1962, Warszawa 1962.

Rocznik statystyczny ochrony zdrowia 1945–1967, Warszawa 1969.

Rocznik statystyczny ochrony zdrowia 1976, Warszawa 1977.

Rocznik statystyczny ochrony zdrowia 1979, Warszawa 1979.

Rocznik statystyczny ochrony zdrowia 1985, Warszawa 1985.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 1949 r. w sprawie obowiązku pracy położnych w zakładach społecznych służby zdrowia, Dz.U. z 1949 r. nr 61, poz. 483.

Roszkowski I., Poród, [w:] I. Roszkowski (red.), Zdrowie kobiety, Warszawa 1983.

Roszkowski I., Zadania położnej w chwili obecnej, „Położna” 1951, nr 1.

Są rozmaite położne…, „Położna” 1952, nr 2.

Tryfan B., Socjalne i prawne środki ochrony macierzyństwa na wsi, [w:] S. Wieczorek (red.), Socjalne i prawne środki ochrony macierzyństwa i rodziny, Warszawa 1976.

Ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o publicznej służbie zdrowia, Dz.U. z 1939 r. nr 54, poz. 342.

Ustawa z dnia 28 października 1948 roku o zakładach społecznych służby zdrowia i planowej gospodarce w służbie zdrowia, Dz.U. z 1948 r. nr 55, poz. 434.

W izbach porodowych w Cybince i Rzepinie jest już lepiej, „Położna” 1952, nr 12.

Wiszniewski L., Planowanie urządzeń kulturalnych i socjalnych, Warszawa 1954.

Województwo krakowskie na pierwszym miejscu w organizacji izb porodowych i wiejskiej opieki położniczej, „Położna” 1952, nr 12.

Wózek – dar dla pierwszego dziecka urodzonego w nowo otwartej izbie porodowej na terenie woj. opolskiego, „Położna” 1951, nr 2.

Wytyczne postepowania leczniczego położnej w izbie porodowej, „Położna” 1951, nr 2.

Ziętkiewicz W., Wybrałem medycynę, [w:] Pamiętniki lekarzy, wybór i redakcja K. Bidakowski, T. Wójcik, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa 1964.

Opracowania

Grata P., Od Drugiej Rzeczypospolitej do Polski Ludowej. Ewolucja systemu ochrony zdrowia w Polsce w latach 1944–1950, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2017, t. 15.

Jastrzębowski Z., Spory o model lecznictwa. Opieka zdrowotna w koncepcjach polskiej polityki społecznej w XIX i XX wieku (do 1948 roku), Łódź 1994.

Kozłowska U., Opieka nad matką i dzieckiem w latach 1944–1948, „Polityka Społeczna” 2012, nr 7.

Kozłowska U., Bulsa M., Rozwój położnictwa na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1948, „Problemy Pielęgniarstwa” 2012, nr 1.

Lutrzykowski A., Podstawy prawne opieki zdrowotnej w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2001, nr 3.

Sanecki M., Zarys systemu opieki zdrowotnej, [w:] W. Noszczyk (red.), Dzieje medycyny w Polsce. Opracowania i szkice. Lata 1944–1989, t. 3, Warszawa 2016.

Sanecki M., Rakowski M., Straty opieki zdrowotnej w wyniku II wojny światowej, [w:] W. Noszczyk (red.), Dzieje medycyny w Polsce. Opracowania i szkice. Lata 1944–1989, t. 3, Warszawa 2016.

Szpak E., „Chory człowiek jest wtedy jak coś go boli”. Społeczno-kulturowa historia zdrowia i choroby na wsi w Polsce Ludowej, Warszawa 2018.

Szpak E., Mentalność ludności wiejskiej w PRL. Studium zmian, Warszawa 2013.

Szpak E., Warunki sanitarne w powojennej Polsce. Zarys problemów i dynamiki zmian (1945–1970), „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2014, t. 12.

Wochna A., Szpital totalnie produkcyjny. Polski szpital położniczy na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2008, nr 2.

Wochna-Tymińska A., Zakład produkcji dzieci. Oddział położniczy w Polsce przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, [w:] M. Kula (red.), Kłopoty z seksem w PRL. Rodzenie nie całkiem po ludzku, aborcja, choroby, odmienności, Warszawa 2012.

Informacje

Informacje: Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Suplement, s. 227 - 252

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Instytucjonalna opieka położnicza nad kobietą ciężarną i rodzącą w Polsce w okresie PRL-u

Angielski:

Institutional obstetric care for pregnant women and women giving birth in Poland during the Polish People’s Republic

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-7982-623X

Małgorzata Stawiak-Ososińska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska
https://orcid.org/0000-0002-7982-623X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska

Publikacja: 11.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Małgorzata Stawiak-Ososińska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski