Błękit i rośliny lecznicze – słów kilka o indygo i nie tylko
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEBłękit i rośliny lecznicze – słów kilka o indygo i nie tylko
Data publikacji: 09.2023
Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Zeszyt 1, s. 35 - 72
https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.003.18444Autorzy
Błękit i rośliny lecznicze – słów kilka o indygo i nie tylko
Blue color and medicinal plants – a few words about indigo and more
Until the development of organic chemistry and the production of synthetic dyes in the second half of the 19th century, substances of natural origin were the only source of color compounds. These could be mineral, plant, and animal products, used in the form of raw products (e.g., crushed metals, minerals, animal fragments, or their excretions) and preparations derived from them. Among the plants we find many species that have been used as sources of coloring substances. They were valued primarily in the production of various utility or decorative fabrics and were used to dye natural fibers. Plant extracts or purified fractions of color compounds were also used as pigments in painting, in the illumination of books, and as substances that improve the look of medicines or foodstuffs. Some had medicinal significance per se. Among them, a small group of plant substances with a blue color is of special interest.
The most famous natural raw material of this group is indigo (Indigo), obtained from Indigofera tinctoria L. and its substitutes. Noteworthy is also the less known wood of the logwood (Haematoxylum campechianum L.), known as the blue tree. This work presents the history, uses, and therapeutic importance of the abovementioned raw materials and their contemporary use.
Agustarini R. et al., The Development of Indigofera spp. as a source of natural dyes to increase community incomes on Timor Island, Indonesia, „Economies” 2022, no. 10, vol. 2.
Archiwum Państwowe w Zielonej Górze, Cech farbiarzy miasta Wschowa: Ekstrakty z protokołów ksiąg miejskich miasta Wschowy w sprawie rozstrzygania sporów między farbiarzami a płóciennikami i tkaczami wschowskimi o wyłączność farbowania tkanin niektórymi składnikami i kolorami (1700 r.), 89/667/0/-/4; Próbki farbowanego sukna (1700–1800 r.), 89/667/0/-/9.
Arnold D.E. et al., The first direct evidence for the production of Maya Blue: rediscovery of a technology, „Antiquity” 2008, nr 82.
Arnold D.E., Maya Blue, [w:] E. Selin (red.), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures,
Dordrecht 2014, https://10.1007/978-94-007-3934-5_10170-1.
Atukuri D., Recent update on the pharmacological significance of Isatis tinctoria L. (Brassicaceae) extracts, “Polycyclic Aromatic Compounds” 2022, no. 432, vol. 7.
Berg O., Pharmazeutische Waarenkunde, R. Gaertner, Berlin 1863.
Bhattacharya S., The Indigo Revolt of Bengal, „Social Scientist” 1977, no. 5, vol. 12.
Bres E., Kariera barwników w histologii, „Wszechświat” 2012, nr 113(10–12).
Choi K.-Y., A review of recent progress in the synthesis of bio-indigoids and their biologically assisted end-use applications, „Dyes and Pigments” 2020, nr 181.
Cooksey C.J., Tyrian Purple: 6,6’-dibromoindigo and related compounds, „Molecules” 2001, nr 6.
Coon D.L., Eliza Lucas Pinckney and the reintroduction of indigo culture in South Carolina, „Journal of Southern History” 1976, no. 42, vol. 1.
Czajkowski W., Indygo – historia i teraźniejszość, [w:] XXX Seminarium Polskich Kolorystów. Osiągnięcia wykańczalnictwa i jego przyszłość, Fundacja Rozwoju Polskiej Kolorystyki, Łódź 2014.
Die Pharmaziehistorische Sammlung „Dittrichiana”. https://www.uibk.ac.at/forschung/sammlungen/dittrichiana/index.html.de.
Doménech-Carbó A. et al., Composition and color of Maya Blue: reexamination of literature data based on the dehydroindigo model, „Journal of Physical Chemistry C” 2019, no. 123, vol. 1.
Doménech-Carbó A. et al., On the dehydroindigo contribution to Maya Blue, „Journal of Materials Science” 2013, nr 48.
Dunin-Wąsowicz M., Zafałszowanie tytoniu, „Czasopismo Towarzystwa Aptekarskiego” 1881, nr 11.
Escobar-Ramos A. et al., Anxiolytic effect of the heartwood of Haematoxylum campechianum L. and sappanchalcone in an in vivo model in mice, „Journal of Ethnopharmacology” 2022, nr 284.
Feng J. et al., Isatis indigotica: from (ethno) botany, biochemistry to synthetic biology, „Molecular Horticulture” 2021, no. 1, „Molecular Horticulture” 2021, no. 1, https://doi.org/10.1186/s43897-021-00021-w.
Fischer B., Hartwich C. (red.), Hagers Handbuch der Pharmaceutischen Praxis für Apotheker, Ärzte, Drogisten und Medicinalbeamte, Zweiter Band, Springer-Verlag, Berlin 1902.
Flückiger F.A., Hanbury D., Pharmacographia, Macmillan and Co., London 1879.
Geiger P.L., Mohr C.F., Pharmacopoea Universalis, Heidelbergae, 1835.
Gerometta E. et al., A review of traditional uses, phytochemistry and pharmacology of the genus Indigofera, „Journal of Ethnopharmacology” 2020, nr 253.
Gilbert (nee Stoker) K.G., Cooke D.T., Dyes from plants: past usage, present understanding and potential, „Plant Growth Regulation” 2001, nr 34..
Głowacki E.D. et al.., Indigo and Tyrian purple – From ancient natural dyes to modern organic semiconductors, „Israel Journal of Chemistry” 2012, no. 52, vol. 6.
Gray S.F., Redwood T., Gray’s Supplement to the Pharmacopoeia, Longman and Co., London 1848.
Guibourt N.J.B.G., Histoire naturelle des drogues simples, t. 3, J.-B. Baillière et fils, Paris 1876.
Gulmini M. et al., Identification of dyestuffs in historical textiles: strong and weak points of a non-invasive approach, „Dyes and Pigments” 2013, no. 98, vol. 1.
Hamburger M., Isatis tinctoria – From the rediscovery of an ancient medicinal plant towards a novel anti-infl ammatory phytopharmaceutical, „Phytochemistry Reviews” 2002, nr 1.
Hartmann H., The historical dyestuff collection at the Technical University Dresden: a cultural–historical treasure and a rich source of light-absorbing materials with great prospects for current and future research, „ChemPhotoChem” 2021, no. 5, vol. 1.
Herman R., O handlowo-przemysłowym użytku ciał roślinnych, nakł. wł., Lwów 1864.
Hodge N., Mills make the world go round. Woad Mills, Mills Archive. https://new.millsarchive.org/2020/06/25/mills-make-the-world-goround/6/.
Holme I., Sir William Henry Perkin: a review of his life, work and legacy, „Coloration Technology” 2006, no. 12, vol. 5.
Indigo Revolt in Bengal, Indian Culture, https://indianculture.gov.in/stories/indigo-revolt-bengal#.
Jones J., Why most ancient civilizations had no word for the color blue, Open Culture, 9.06.2021, https://www.openculture.com/2021/06/whymost-ancient-civilizations-had-no-word-for-the-color-blue.html.
Joseph G.M., British loggers and Spanish governors: the logwood trade and its settlements in the Yucatan peninsula, „Caribbean Studies” 1974, no. 14, vol. 2.
Khare C.P. (red.), Indian Medicinal Plants, Springer, New York 2007.
Kluk K., Dykcyonarz roślinny, t. 2, Drukarnia Xięży Piarów, Warszawa 1808.
Konarski S., Jakub Natanson, Internetowy Polski Słownik Biograficzny. https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jakub-natanson.
Krówczyński L., Florian Sawiczewski – chemik i farmaceuta krakowski, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1959, nr 3.
Lapis lazuli, Mindat.org, https://www.mindat.org/min-2330.html.
Lin Y.-K. et al., Efficacy and safety of indigo naturalis ointment in treating atopic dermatitis: a randomized clinical trial, „Journal of Ethnopharmacology” 2020, nr 250.
Łukarska M., Zywert A., Kowalak S., Błękit Majów, jedno z najważniejszych osiągnięć Mezoameryki, „Wiadomości Chemiczne” 2012, nr 66(7–8).
Makowska-Wąs J., Rzepiela A., Podolak I, Florian Sawiczewski (1797–1876), founder of the pharmacognostic collection in Kraków, „Journal of the History of Collections” 2021, no. 34, vol. 2.
Matthyssens F.J., Manuel de matière commerciale ou Traité des marchandises, Impr., Fontaine et Gevaert, Anvers 1866.
Melo M.J., History of natural dyes in the Ancient Mediterranean world, [w:] T. Bechtold, R. Mussak (red.), Handbook of Natural Colorants, John Wiley & Sons 2009, https://doi.org/10.1002/9780470744970.ch1.
Mohn T., Plitzko I., Hamburger M.A., A comprehensive metabolite profiling of Isatis tinctoria leaf extracts, „Phytochemistry” 2009, nr 70.
Muspratt S., Chemistry, theoretical, practical, and analytical: as applied and relating to the arts and manufactures, t. 1, William Mackenzie, 1853.
Naganuma M. et al., Efficacy of Indigo Naturalis in a multicenter randomized controlled trial of patients with ulcerative colitis, „Gastroenterology” 2018, nr 154.
Nastova I., Grupče O., Minčeva-Šukarova B., Kostadinovska M., Ozcatal M., Spectroscopic analysis of pigments and inks in manuscripts. III. Old-Slavonic manuscripts with multicolored rubication, „Vibrational Spectroscopy” 2015, nr 78.
Natanson J., Ueber Acetylamin und seine Derivate, „Journal für Praktische Chemie“ 1856, nr 67.
O urzecie farbierskim i iego uprawie, „Izys Polska” 1821–1822, t. 5, cz. 1.
Phan K. i wsp., The potential of anthocyanins from blueberries as a natural dye for cotton: a combined experimental and theoretical study, „Dyes and Pigments” 2020, nr 176.
Pharmacopoea Londinensis (Pharmacopoeia Collegii Regalis Medicorum Londinensis), London 1746.
Rembert Jr. D.H., The indigo of commerce in colonial North America, „Economic Botany” 1979, no. 33, vol. 2.
Royal Botanic Gardens, https://powo.science.kew.org.
Rzechowski J., Metody barwienia skaleni, „Przegląd Geologiczny” 1966, no. 14, vol. 4.
Rzepiela A., Nauczanie farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1804–1857, [w:] Z. Bela (red.), 225 lat Farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim, Kraków 2008.
Sassi M.M., The sea was never blue, Aeon, 31.07.2017, https://aeon.co/essays/can-we-hope-to-understand-how-the-greeks-saw-their-world.
Schatz P.F., Indigo and Tyrian Purple – in nature and in the lab, „Journal of Chemical Education” 2001, no. 78, vol. 11.
Siemion I., Notatki chaotyczne. XV. O Jakubie Natansonie, „Wiadomości Chemiczne” 1997, nr 51(9–10).
Skobel F.K., Gabinet farmakognostyczny, [w:] Zakłady uniwersyteckie w Krakowie, Kraków 1864.
Słownik chemii praktycznej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1992.
Smith A.E. i wsp., Mn3+ in Trigonal Bipyramidal Coordination: A New Blue Chromophore, „Journal of American Chemical Society” 2009, no. 131, vol. 47.
Speranza J. et al., Isatis tinctoria L. (Woad): a review of its botany, ethnobotanical uses, phytochemistry, biological activities, and biotechnological studies, „Plants” 2020, nr 9.
Stasiak N., Kukuła-Koch W., Głowniak K., Modern industrial and pharmacological applications of indigo dye and its derivatives – a review, „Acta Poloniae Pharmaceutica” 2014, no. 71, vol. 2.
Szkarłatniki, czyli jak Fenicjanie barwili szaty, Muzeum Przyrodnicze. Uniwersytet Wrocławski, http://www.muzeum-przyrodnicze.uni.wroc.pl/index.php?go=ciekawe-eksponaty-purpura-tyryjska.
Szperl L., Materyały do historii Szkoły Głównej Warszawskiej (Jakób Natanson), Warszawa 1913.
The Nobel Prize in Chemistry 1905, https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1905/summary/.
The Story of YInMn Blue, Oregon State University, https://chemistry.oregonstate.edu/content/story-yinmn-blue.
Titford M., The long history od hematoxylin, „Biotechnic & Histochemistry” 2015, no. 80, vol. 2.
Trąbska J., Barwny świat pigmentów mineralnych – od prehistorii do wieku XVIII, Wydawnictwo AGH, Kraków 2021.
Trapp J., Farmakognozya, t. 2, Drukarnia Gazety Polskiej, Warszawa 1869.
Trew C.J., Ehret G.D., Plantae selectae (1750–1773), vol. 6, Nuremberg 1759.
Tuszyńska W., Farbowanie barwnikami naturalnymi, Wydawnictwo Warta, Warszawa 1986.
Ullrich R. et al., Synthesis of indigo-dyes from indole derivatives by unspecific peroxygenases and their application for In-Situ dyeing, „Catalyst” 2021, no. 11, vol. 12.
Wigand J.W.A., Lehrbuch der Pharmakognosie, Hirschwald, Berlin 1863.
Witruwiusz, Marka Witruwiusza Polliona o budownictwie ksiąg dziesięć, t. 2, E. hr Raczyński (przekł.), Z. Schletter (red.), Wrocław 1840 [M. Vitruvii Pollionis, De Architectura].
Yu H. et al., Strobilanthes cusia (Nees) Kuntze, a multifunctional traditional Chinese medicinal plant, and its herbal medicines: A comprehensive review, „Journal of Ethnopharmacology” 2021, nr 265.
Zhang Q. et al., Psoriasis treatment using Indigo Naturalis: progress and strategy, „Journal of Ethnopharmacology” 2022, nr 297.
Informacje: Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Zeszyt 1, s. 35 - 72
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Błękit i rośliny lecznicze – słów kilka o indygo i nie tylko
Blue color and medicinal plants – a few words about indigo and more
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Publikacja: 09.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 436
Liczba pobrań: 532