Etyka zawodu nauczyciela jako etyka troski
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEEthics of the teaching profession as an ethics of care
Data publikacji: 2023
Labor et Educatio, 2023, 11 (2023), s. 55-71
https://doi.org/10.4467/25439561LE.23.005.19210Autorzy
Ethics of the teaching profession as an ethics of care
Teachers are among many educational entities. In this profession, it is worth paying special attention to its ethical dimension. This is dictated primarily by the specific nature of the educational activity of the representatives of this socio-professional category which includes, among others, interpersonal relationships with pupils and students. They are manifested in various educational situations, often complex and complicated, requiring the teacher to represent a high ethical level, consistent with the arrangements made in the field of professional ethics. This, in turn, taking into account its shape, may be perceived differently. The aim of this article is to attempt to present the ethics of the teaching profession from the point of view of the ethics of care. Understanding the ethics of the teaching profession as an ethics of care is rarely presented in the literature on the subject. Most often, teaching ethics is associated with a set of specific ethical conditions or moral virtues, somewhat reducing the importance of the category of care in this ethics. Hence, the main research problem revolves around the questions: What are the characteristics of the ethical dimension of a teacher’s professional work and what does care and ethics of care mean in the teaching profession? The adopted research method was the analysis of the literature on the subject and of articles published in scientific journals, concerning the research issues being undertaken. The presented text discusses the ethical dimension of a teacher’s professional work from a normative perspective, in particular from the point of view of the ethics of duty and the ethics of virtue, and then the category of care and the ethics of care with its relation to the teacher’s professional activity. The analysis of the literature on the subject leads to the belief that in contemporary scientific explorations consistent with ethical and pedeutological thought, greater emphasis should be placed on the ethics of care in the teaching profession, as well as the possibility of contamination of the ethics of care and the ethics of justice. All this can serve to optimally practice the teaching profession in ethical terms.
Augustyniak-Kopka, J. (1994). O społecznych uwarunkowaniach postrzegania moralnego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Barycz, H. (1997). W stronę etyki. Uwagi na temat kodeksu etyki nauczycielskiej. In: H. Kwiatkowska, T. Lewowicki (eds.), Źródła inspiracji współczesnej edukacji nauczycielskiej, (pp. 165-171). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
Campbell, E. (2000). Professional Ethics in Teaching: towards the development of a code of practice. Cambridge Journal of Educatio, 2, 203-221.
Campbell, E. (2008). The Ethics of Teaching as a Moral Profession. Curriculum Inquiry, 4, 357–385. DOI: 10.1111/j.1467-873X.2008.00414.x. Retrieved from: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-873X.2008.00414.x (last accesed: 10.08.2023).
Carr, D. (2006). Professional and personal values and virtues in education and teaching. Oxford Review of Education, 2, 171–183.
Chomczyk, Z. (2003). Kodeks Etyki Nauczycielskiej. In: T. Pilch (ed.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. II, (pp. 631–634). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ,,Żak”.
Czyżowska, D. (2004). Płeć a etyka troski i etyka sprawiedliwości. Psychologia Rozwojowa, 9(1), 119-130.
Deklaracja Etyki Nauczyciela. Projekt. (2012). In: D. Obidniak, T. Sobierajski (red.), Czytanki o edukacji – etyka dla nauczycieli, (pp. 216–219). Warszawa: Związek Nauczycielstwa Polskiego.
Dobrowolska, B. (2010). Wprowadzenie do medycznej etyki troski. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Dróżdż, A. (2004). Etyka nauczycieli. In: A. Rumiński (ed.), Etyczny wymiar edukacji nauczycielskiej, (pp. 53–69). Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”.
Dudek, J. (1995). Czy nauczyciel skazany jest na wielkość moralną? In: K. Kaszyński, L. Żuk-Łapińska (eds.), Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki, (pp. 74–77). Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.
Dudek, J. (1997). Etyka niezależna Tadeusza Kotarbińskiego. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego.
Fromm, E. (1994). O sztuce miłości. Przełożył A. Bogdański. Wstępem opatrzył M. Czerwiński. Warszawa: Wydawnictwo Sagittarius.
Held, V. (2006). The Ethics of Care: Personal, Political, and Global. New York: Oxford University Press.
Horowski, J. (2011). Etyka powinności czy etyka cnoty w przygotowaniu zawodowym nauczycieli? Paedagogia Christiana, 1/27, pp. 173–184.
Hyży, E. (2012). Wkład feministycznych teorii etycznych do bioetyki. Nowiny Lekarskie, 81, 524–533.
Juruś, D. (2015). Czy etyka troski może prowadzić do zaniku troski? Roczniki Filozoficzne, t. LXIII, 2, 187–206.
Kanclerz, A. (2018). Etyka troski Carol Gilligan i Nel Noddings a moralny partykularyzm, Etyka, 57, 29–44.
Kaniowski, A. M. (1999). Supererogacja. Zagubiony wymiar etyki. Czyny chwalebne w etykach uniwersalistycznych. Warszawa: Oficyna Naukowa S.c.
Kostyło, P. (2008). Wykluczanie jako problem filozofii edukacji. Komentarz do badań empirycznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”.
Kotarbiński, T. (1986). Medytacje o życiu godziwym. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kozakiewicz, M. (1971). Z problemów etyki zawodowej nauczyciela. In: A. Sarapata (ed.), Etyka zawodowa, (pp. 150–173). Warszawa: Książka i Wiedza.
Kozakiewicz, M. (1996). Etyka zawodowa nauczyciela. In: W. Pomykało (ed.), Encyklopedia pedagogiczna, (pp. 200–203). Warszawa: Fundacja INNOWACJA.
Legowicz, J. (1988). Moralno-etyczne zasady zawodu nauczycielskiego. Kwartalnik Pedagogiczny, 2, 95–109.
Łobocki, M. (2003). Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”.
Madalińska-Michalak, J. (2017). Etyka troski w pracy nauczycieli. In: S. T. Kwiatkowski, D. Walczak (eds.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela, (pp. 102-113). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Meirieu, P. (2003). Moralne wybory nauczycieli. Etyka i pedagogika. Przełożył T. Grzegorczyk. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.
Ostrowska, U. (2010). Heroiczny wymiar etyki nauczyciela: między ideą a realnością. In: J. M. Michalak (ed.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, (pp. 49-66). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Penczek, M. (2016). Autonomia osób z niepełnosprawnością intelektualną z perspektywy etyki troski. In: B. Grzyb, G. Kowalska (eds.), Specjalne potrzeby edukacyjne. Wspomaganie rozwoju – wielość obszarów, wspólnota celów, (pp. 53–64). Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
Phillips, J. (2009). Troska. Przełożyła A. Gruba. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Siemianowski, A. (1995). Szkice z etyki wartości. Gniezno: Prymasowskie Wydawnictwo ,,Gaudentinum”.
Skowron, A. (2021). Zastosowanie koncepcji etyki niezależnej w zawodzie lekarza. Ruch Filozoficzny, t. LXXVII, 1, 173–183.
Słownik języka polskiego, (2006), L. Drabik, A. Kubiak-Sokół, E. Sobol, L. Wiśniakowska (opracowanie), A. Stankiewicz (współpraca). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Środa, M. (2011). Etyka dla nauczycieli. Retrieved from: https://docplayer.pl/637196-Etyka-dla-nauczycieli.html (last accessed: 8.09.2022).
Środa, M. (2012). Czy etyka ma płeć? Etyka, 45, 7–15.
Uliński, M. (2012). Etyka troski i jej pogranicza. Kraków: Aureus.
Waleszczyński, A. (2012). Pojęcie troski we współczesnej etyce. Studia Philosophiae Christianae, 48/2, 143–157.
Waleszczyński, A. (2013). Feministyczna etyka troski. Założenia i aspiracje. Warszawa: Środkowoeuropejski Instytut Zmiany Społecznej.
Waleszczyński, A. (2019). Między troską a sprawiedliwością – Virginii Held poglądy na wspólnotę polityczną. Roczniki Filozoficzne, t. LXVII, 3, 115–135.
Zając, D. (2022). Etyczny wymiar opieki jako kategorii pedagogicznej. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 8, 3–16.
Ziemińska, R. (2008). Etyka troski i etyka sprawiedliwości. Czy moralność zależy od płci? Analiza i Egzystencja, 8, 115–131.
Żywczok, A. (2018). Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej. Forum Pedagogiczne, 1, 105–118.
Informacje: Labor et Educatio, 2023, 11 (2023), s. 55-71
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Ethics of the teaching profession as an ethics of care
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland
Publikacja: 2023
Otrzymano: 15.10.2023
Zaakceptowano: 02.12.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiSugerowane cytowania: APA