Starodruki pochodzące z Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa w zasobie bibliotecznym Archiwum Narodowego w Krakowie. Wstępne rozpoznanie, analiza proweniencji
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEStarodruki pochodzące z Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa w zasobie bibliotecznym Archiwum Narodowego w Krakowie. Wstępne rozpoznanie, analiza proweniencji
Data publikacji: 2021
Krakowski Rocznik Archiwalny, 2020, XXVI, s. 73 - 97
https://doi.org/10.4467/12332135KRA.20.003.13551Autorzy
Starodruki pochodzące z Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa w zasobie bibliotecznym Archiwum Narodowego w Krakowie. Wstępne rozpoznanie, analiza proweniencji
Zbiór starodruków przechowywany w Archiwum Narodowym w Krakowie nie doczekał się dotychczas opracowania. Artykuł jest próbą przybliżenia aktualnego stanu wiedzy o zawartości zbioru. Księgozbiór historyczny Archiwum, reprezentowany zarówno przez polonica, jak i starodruki obce o różnorodnej tematyce, liczy niewiele ponad 650 dzieł wydanych przed 1801 r. W tej liczbie 28 starodruków pochodzi z XVI w., 210 z XVII w. i 413 z XVIII w. Najstarszy – Liber horarum canonicarum secundum veram rubricam sive notulam ecclesiae Cracoviensis – został wydany w 1508 r. w oficynie wydawniczej Jana Hallera w Krakowie. Proweniencja kolekcji starodruków jest zróżnicowana – pochodzą z darów, przejęć z materiałami archiwalnymi oraz zakupów. Najliczniej reprezentowane są dary, wśród ofiarodawców wyróżnić trzeba: Ambrożego Grabowskiego, Józefa Serugę i Franciszka Biesiadeckiego oraz Józefa Muczkowskiego, Karola Estreichera i innych.
Nieocenioną część księgozbioru (61 pozycji) stanowią druki pochodzące z biblioteki Hieronima Pinocciego (1612–1676), kupca, sekretarza królewskiego i dyplomaty, przejęte z archiwum miejskiego w końcu XIX w. Wiele dzieł, zwłaszcza dotyczących historii Krakowa, zostało też zakupionych ze środków Archiwum. Starodruki zgromadzone w bibliotece Archiwum Narodowego w Krakowie tworzą niezwykle cenny księgozbiór, który może też być źródłem informacji proweniencyjnych.
Ambrosius Catharinus (Lancelott de Politi): Excusatio disputationis contra Martinum ad universas ecclesias, Florentiae, per Haeredes Philippi Iuntae, Anno Domini M.D.XXI., sygn. Bibl. 10071.
Bene Giovanni del: Sermoni ovvero homelie devote (...) Venetia, Al segno della Speranza, M.C.LXVI, sygn. Bibl. 10073.
Botero Giovanni: Delle relationi vniversali di Giovanni Botero Benese (...) In Venetia, Apresso Alessandro Vecchi, MDCXII, sygn. Bibl. 10077.
Cellarius Andreas: Regni Poloniae, Magnique Ducatus Lituaniae. Omniumque regionum juri Polonico Subjectorum. Novissima descriptio, Vrbium potissimarum icons elegantissimas (...). Amstelodami: Apud Aegidium Janssonium Valckenier, Anno 1659, sygn. Bibl. 7232.
Cureus Joachim: Gentis Silesiae annals: Complectentes Historiam De Origine, Propagatione Et Migrationibvs gentis (...), Witebergae M.D.LXXI: excvdebat Iohannes Crato [Krafft Johann Druk.], sygn. Bibl. 9127.
Curicke Reinhold: Der Stadt Dantzigk historische Beschreibung (...) Im Jahr Christi 1645. (...), Amsterdam und Dantzigt: Verlegt durch Johan und Fillis Janssons von Waesberge Buchhàndlern. 1688, sygn. Bibl. 6710.
Dogiel Maciej Dominik: Limites Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae: ex Originalibus Et Exemplis Authenticis Descripti et in Lucem Editi Anno 1758, Vilnae: In Typographia Regia & Reipublicae Collegii Vilnensis Scholarum Piarum, sygn. Bibl. 7236.
Groicki Bartłomiej: Porządek sądów y spraw mieyskich prawa maydeburskiego w Koronie Polskiey w Krakowie drukowany Roku Pańskiego 1616. Teraz znowu z pozwoleniem Starszych przedrukowany w Przemyślu w Drukarni J.K.M. Kollegium Societatis Jesu Roku Pańskiego 1760, sygn. Bibl. 8275.
Guicciardini Lodovico: Le ore di recreazione (...), In Venetia, M.DCXXX. Apresso Ghirardo Imberti, sygn. Bibl. 10079.
Jaskier Mikołaj: Iuris Provincialis quod Speculum Saxonum vulgo nuncupatur libri tres..., Iuris Municipalis Maideburgensis Liber vulgo Weichbild nuncupatus... [oraz indeks do dwu powyższych:] Promptuarium Iuris Provincialis Saxonici quod Speculum Saxonum vocatur (...), In Regia Poloniae Cracovia Hieronymus Vietor excudebat (…), Anno. M.D.XXXV., sygn. Bibl. 8961.
Jaśkiewicz Jan Dominik: Dyssertacya na publiczney sessyi Szkoły Głównej Koronney w przytomności Nayjaśnieyszego Pana czytana przez Jana Jaskiewicza Doktora Nadwornego J.K.MCi, Akademii Królewskiey Nauk w Paryżu Korespondenta, Historyi Naturalney i Chemii w Szkole Główney Koronney Professora. W Krakowie Dnia 25. Czerwca 1787. Roku, sygn. Bibl. 4355.
Kochowski Wespazjan: Hypomnema reginarvm Poloniae a suscepto fidei lumine continua serie regnantivm (...), Cracoviae, Apud Haered: Christophori Schedel (...), [1672], sygn. Bibl. 8664.
Kożuchowski Stanisław: Constytucye, Statuta Y Przywileie Koronne Y W. X. Lit. na Walnych Seymach Od Roku Panskiego 1550 aż do Roku 1726 ad ideam Herburta zebrane, (...), W Drukarni Dziedziczney Wsi moiey, Mokrzku [Mokrsko]. A.D. 1732, sygn. Bibl. 8947.
Kromer Marcin: Marcina Kromera biskupa warmienskiego O sprawach, dzieiach y wszystkich innszych potocznościach Koronnych Polskich: ksiąg XXX przez Marcina Błazowskiego z Błazowa: Wyraźnie na Polski język przetłumaczone (...), w Krakowie: w Drukarni Mikołaia Loba, Roku Pańskiego. 1611, sygn. Bibl. 9936.
Lafontaine [Franciszek] Leopold de: Opisanie Skutków y używania ciepłych siarczystych y zimnych żelaznych Kompieli w Krzeszowicach (...), w Krakowie 1789. Kosztem y Drukiem Ignacego Grobla, sygn. Bibl. 6280.
Liber horaru[m] canonicarum s[e]cund[u]m vera[m] rubrica[m] siue notulam ecclesiae Cracouiensis, [Kraków: ex officina (...) Johannis Haller (...), 1508], sygn. Bibl. 12304 (brak kart pierwszej i tytułowej).
Lorichius Reinhard: Kxięgi o wychowaniu y o czwiczeniu każdego przełożonego, nie tylko panu ale y poddanemu każdemu ku czytaniu barzo pożyteczne: teraz nowo z łacińskiego języka na polski przełożone. W Krakowie: V dziedziczów Marka Szarffenbergera. Roku 1558 [tłum. Stanisław Koszutski], sygn. Bibl. 9933.
Łubieński Stanisław: Stanislai Lvbienski episcopi Plocensis, Opera posthvma, historica, historo- politica, variique discvrsvs, epistolae, et aliqvot orationes (...), Antverpiae, Apud Ioannem Mevrsvm, M.DC.XLIII, sygn. Bibl. 8942.
Maciej z Miechowa: Chronica Polonorv[m], Impressum Craccoui[a]e per Hieronymu[m] Vietore[m] (...) Anno d[omi]ni. M.D.XXI. [współoprawne z:] Decjusz Jost Ludwik: Contenta: De vetvstatibus Polonorvm liber I; De Iagellonvm familia liber II; De Sigismvndi regis temporibus liber III. [Impressum Craccoui[a]e opera atq[ue] industria Hieronymi Vietoris (...) Anno M.D.XXI.(...)], sygn. Bibl. 8902.
Montanarius Geminianus: Cometes Bononiae observatvs Anno 1664 et 1665. Astronomico physica dissertatio (…), Bononiae M.DC.LXV. Typis Io. Baptistae Ferronij, sygn. Bibl. 10097.
Montanarius Geminianus: Pensieri fisico-matematici Sopra alcune esperienze fatte in Bologna nell’Accademia Filosofica eretta (…), In Bologna, per li Manolessi, M.DC.LXVII., sygn. Bibl. 10101.
[Opaliński Krzysztof]: Satyry albo przestrogi do Naprawy Rządu y Obyczaiów w Polszcze należące Na pięć Xiąg rozdzielone, b.m.w.: Roku Panskiego M.DC L., sygn. Bibl. 9846.
Paprocki Bartłomiej: Gniazdo Cnoty, Zkąd Herby Rycerstwa sławnego Krolestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mazowieckiego (...) początek swoy maią (...). W Krakowie / z Drukarniey Andrzeia Piotrkowczyka / Roku 1578, sygn. Bibl. 15568.
Perzyna Ludwik: Lekarz dla włościan, czyli rada dla pospólstwa, W chorobach i dolegliwościach (...) każdemu naszego Kraiu Mieszkańcowi do wiadomości potrzebna (...) w Narodowym Języku napisana. w Kaliszu: w Drukarni J.O. (...) Arcy-Biskupa Gnieźnieńskiego, R. 1793, sygn. Bibl. 9240.
Przyłuski Jakub: Leges sev Statvta ac privilegia Regni Poloniae omnia (...) ab Iacobo Prilvsio (...) collecta, digesta et conciliata..., [Kraków, 1551–1553], sygn. Bibl. 10918 (brak karty tytułowej).
Pufendorf Samuel: Samuelis liberi baronis de Pufendorf De rebus a Carolo Gustavo Sveciae rege gestis commentariorum libri septem, elegantissimis tabulis aeneis exornati cum triplici indice. Norimbergae Sumptibus Christophori Riegelii. Literi Knorzianus, Anno M.DC.XCVI., sygn. Bibl. 8625.
Radziwiłł Mikołaj Krzysztof Sierotka: Ierosolymitana peregrinatio Illvstrissimi Principis Nicolai Christophori Radzivili dvcis Olicae et Niesvisii palatini Vilnensis militis Ierosolymitani etc. Primum a Thoma Tretero custode Varmiensi ex Polonico sermone in Latinum ranslata (...), Antverpiae: Ex officina Plantiniana Apud Viduam et Filios Ioannis Moreti, M.DC.XIV, sygn. Bibl. 8965 (brak karty tytułowej).
Rembecki Michał Józef [Red.]: Kalendarz polski y ruski, w którym Święta Roczne y Biegi Niebieskie (...) położone y opisane na Rok Pański 1727. W Krakowie: w Drukarni Akademickiey, [1727], sygn. Bibl. 5674.
Sierakowski Wacław: Rękodzieło Fabryki Sukienney Które w Krakowie 1786. Dla Wielu Pożytków i Zatrudnienia Ubogich Pracą Iest Ustanowione przez WJX. Wacława hrabię Sierakowskiego proboszcza katedralnego krakowskiego, iako fabryki sukienney protektora, w trzech częściach zawarte pracą i kosztem Autora. W Krakowie 1797 w Drukarni Szkoły Główney, sygn. Bibl. 463.
Solski Stanisław: Machina Exhibendo Motvi Perpetvo Artificiali Idonea: Mathematicis ad examinandum et perficiendum proposita (…) Anno Salutis M.DC LXIII, Cracoviae: In Officina Viduae et Haeredum Francisci Cesarij, sygn. Bibl. 8917.
Starowolski Szymon: Vita et miracvla Serui Dei, Vincentii Kadłvbkonis (...), Cracoviae, In Officina Christophori Schedelij, Anno Domini 1642, sygn. Bibl. 4032.
Szczerbic Paweł: Artykvły securitatis przy Boku Je.K.M. Naywyższych Sądów Marszałkowskich. Przy tym Specvlvm Saxonvm Abo Prawo Saskie i Maydebvrskie. Do tego przydano Prawo Prvskie Abo Chełminskie (...), w Warszawie w Drukarni Piotra Elerta (...) Roku Pańskiego 1646, sygn. Bibl. 8962.
Szczygielski Stanisław: Tinecia sev historia monasterii Tinecensis Ordinis S. Benedicti Primariae inter Polonica Caenobia venerationis (...), Crac; Ex Offic; Schedeliana (...) A. 1668, sygn. Bibl. 6938.
Świtkowski Piotr [Red.]: „Pamiętnik Polityczny i Historyczny (...)”. Warszawa: (październik 1783, marzec, lipiec, sierpień, wrzesień 1784), sygn. Bibl. 9032.
Wolski Franciszek: Svpplement Fvneralnego Apparatv Dla Szwedzkiey Oppressiey nieproporcyonalnego. Przewielebnemv sławney pamięci Iego Mosci X. Szymonowi Starowolskiemv, Kanonikowi Kathedralnemu Krakowskiemu, (...) Pogrzebionemv W Kathedralnym Kośćiele Krakowskim, Anno 1656. Die 6. Aprilis (...). w Krakowie v Wdowy y Dziedziców Fransisska Cezarego (...) Roku Pańskiego 1658, sygn. Bibl. 3995.
[Woronicz Jan Paweł]: Sielanka Bolechowice, b.m.w., 1784, sygn. Bibl. 4265.
Zwelfer Joannes: Animadversiones in Pharmacopeiam Augustanam et Annexam ejus mantissam, sive Pharmacopoeia Augustana reformata (…). Noribergae, Prostant apud Wolffgangum Jun. & Joh. Andream Endteros. Anno M.DC.LVII., sygn. Bibl. 10257.
„Dziennik Rozporządzeń dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa” 1921, nr 12.
Sprawozdanie archiwariusza Dra Stanisława Krzyżanowskiego za rok 1890. Kraków: Nakładem Gminy m.[iasta] Krakowa, [1891].
Sprawozdanie archiwariusza dr. Stanisława Krzyżanowskiego za rok 1891. Kraków: Nakładem Gminy miasta Krakowa, [1892].
Sprawozdanie Archiwariusza dra Stanisława Krzyżanowskiego za rok 1894. Kraków: Nakładem Gminy miasta Krakowa, [1895].
Sprawozdanie z czynności podjętych około uporządkowania archiwum aktów dawnych m. Krakowa w ciągu roku 1888 i pierwszej połowy 1889 r. Kraków: Nakładem Gminy m.[iasta] Krakowa, [1891].
Statut archiwum aktów dawnych m. Krakowa, uchwalony na posiedzeniu pełnej Rady miejskiej w dniu 23. czerwca 1890. Kraków: Nakładem Gminy miasta Krakowa, [1890].
Brahmer Mieczysław: O bibliotece Pinoccich. W: Studia nad książką: poświęcone pamięci Kazimierza Piekarskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1951, s. 252–265.
Czapliński Władysław: Łubieński Stanisław h. Pomian (1573–1640). W: PSB, t. 18. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1973, s. 498–501.
Estreicher Karol: Dzieło Ambrożego Grabowskiego. „Rocznik Krakowski” 1970, t. 40, s. 7–42.
Follprecht Kamila: „Nie dać ginąć szczątkom dawnych piśmienniczych pamiątek”. Dyrektorzy Archiwum Państwowego w Krakowie XIX–XXI w. Kraków: Archiwum Państwowe w Krakowie, 2008.
Franczyk-Cegła Agnieszka: Pinocciana w zbiorach Działu Starych Druków Zakładu Narodowego im Ossolińskich. „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 2016, t. 10, s. 59–78.
Grabowski Ambroży: Historyczny opis miasta Krakowa i jego okolic przez Amb. Grabowskiego (z rycinami) nakładem i drukiem Józefa Mateckiego. Kraków 1822 i kolejne wydania pod tytułem: Kraków i jego okolice (1830, 1836, 1844, 1866, 1900).
Grabowski Ambroży: Ojczyste spominki w pismach do dziejów dawnej Polski, diarysze, relacye, pamiętniki itp. służyć mogące do objaśnienia dziejów krajowych tudzież listy historyczne do panowania królów Jana Kazimierza i Michała Korybuta (...). Kraków: nakł. Józefa Cypcera, 1845.
Jarosz Ewelina Klaudia: Peregrynacja do Ziemi Świętej i Egiptu Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” jako komunikat, „Mishellanea” 2009, nr 5 (9), s. 36–44.
Kasprowska-Jarczyk Marta: Wokół Gentis Silesiae annales Joachima Cureusa: z dziejów szesnastowiecznej historiografii śląskiej. Katowice: Biblioteka Śląska, 2011.
Kolak Wacław: Zbiór ikonograficzny w tekach Ambrożego Grabowskiego. „Archeion” 1966, R. 44, s. 145–175.
Kolbuszewski Jacek: Tatry u Jana Pawła Woronicza. „Góry – Literatura – Kultura” 2012, nr 6, s. 177–182.
Łoziński Władysław: Złotnictwo lwowskie w dawnych wiekach 1384–1640. Lwów: Gubrynowicz i Schmidt, 1889.
Miczulski Stanisław: Archiwum Pinoccich. „Archeion” 1957, R. 27, s. 119–141.
Opałek Mieczysław: Stotrzydzieści [!] lat wśród książek. Lwowscy antykwarze Iglowie 1795–1928. Lwów: nakładem Towarzystwa Miłośników Książki we Lwowie, 1928.
Opałek Mieczysław: Ze wspomnień bibliofila. Wrocław: Ossolineum, 1960.
Piech Zenon: Stanisław Krzyżanowski – badacz „rzeczy dyplomatycznej w Polsce” czy organizator nauki? W: Katedra Historii Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim – odniesienia, interpretacje, pamięć. Red. Krzysztof K. Daszyk, Tomasz Kargol. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2019, s. 145–202.
Schletz Alfons: Perzyna Ludwik, krypt. B. L. P. Z. B. M. (1742–1812). W: PSB, t. 25, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1980, s. 644–646.
Targosz Karolina: Hieronim Pinocci. Studium z dziejów kultury naukowej w Polsce XVII w. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
Wspomnienia Ambrożego Grabowskiego: z illustracyami. T. 1–2. Wyd. Stanisław Estreicher. Kraków: nakładem Towarzystwa Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa, 1909.
Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2020, XXVI, s. 73 - 97
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Starodruki pochodzące z Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa w zasobie bibliotecznym Archiwum Narodowego w Krakowie. Wstępne rozpoznanie, analiza proweniencji
Early printed books from the Krakow Town Archives of Former Records in the resources of the National Archives in Krakow. Initial investigation, provenance analysis
Archiwum Narodowe w Krakowie
ul. Rakowicka 22E, 31-510 Kraków, Polska
Publikacja: 2021
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 478
Liczba pobrań: 731