FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

Mapy i archiwa – implikacje, przykłady, zastosowania

Data publikacji: 10.01.2025

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2024, XXX, s. 161-185

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.24.009.20776

Autorzy

Stanisław Szombara
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
https://orcid.org/0000-0002-0205-7823 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Mapy i archiwa – implikacje, przykłady, zastosowania

Abstrakt

Artykuł opisuje w przekrojowy sposób tematykę map w archiwach. Zjawisko to zostało ukazane z kilku punktów widzenia. W części pierwszej autor pochyla się nad zagadnieniem obecności treści kartograficznych w dyskursie archiwalnym na przykładzie analizy dziesięciu tomów „Krakowskiego Rocznika Archiwalnego” oraz opisuje dostępność map w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie. W kolejnej omawia przykłady kolekcji kartograficznych, wybranych z nich map, opisów oraz wyzwań, jakie stwarzają w zakresie analizy treści. W części Mapy archiwów pokazuje możliwości zastosowania map interaktywnych w udostępnianiu i przeszukiwaniu archiwów z wykorzystaniem indeksów geograficznych. W kolejnej – Archiwa na mapach – porusza kwestię dostępności informacji przestrzennej o lokalizacjach archiwów oraz ich właściwości terytorialnej. Artykuł zawiera także opis czterech przykładów nowoczesnych geoportali i map interaktywnych prezentujących dawne mapy znajdujące się w zasobach archiwalnych. W podsumowaniu autor wskazuje wyzwania i potencjalne kierunki rozwoju udostępniania map z archiwów.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Opracowania

Banasik Piotr, Borowski Łukasz: Georeferencing the Cadastral Map of the Krakow Region. “The Cartographic Journal” 2021, t. 58 (4), s. 329–340. DOI: 10.1080/00087041.2021.2023963.

Bartoszewicz Henryk: Zbiory Kartograficzne Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. „Polski Przegląd Kartograficzny” 2008, t. 40 (2), s. 144–157.

Blundell David, Lin Ching-Chih, Morris James X.: Spatial Humanities: An Integrated Approach to Spatiotemporal Research. W: Big Data in Computational Social Science and Humanities. Red. Shu-Heng Chen. Cham 2018, s. 263–288. DOI: 10.1007/978-3-319-95465-3_14.

Bodaszewski Jakub: Opis granic wsi Czeluśnica, Gąsówka i Umieszcz pod koniec XVIII w. w świetle pierwszego austriackiego katastru nieruchomości. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 29, s. 11–41. DOI: 10.4467/12332135KRA.23.001.18609.

Bruggmann André: Visualization and Interactive Exploration of Spatio-Temporal and Thematic Information in Digital Text Archives. Universität Zürich 2017. DOI: 10.5167/uzh-148756.

Chludziński Andrzej, Kowalski Krzysztof: Digitalizacja pomorskiego zasobu toponimicznego Roberta Holstena z lat trzydziestych XX wieku. „Słowo. Studia Językoznawcze” 2022, t. 13, s. 144–160. DOI: 10.15584/slowo.2022.13.10.

Cichoracki Piotr: „Dokumenty Osobiste” z okresu I wojny światowej w serii wydawniczej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. „Archeion” 2022, t. 123, s. 243–254. DOI: 10.4467/26581264arc.22.003.16464.

Cołbecka Monika: Współczesna informacja archiwalna to nie tylko Szukaj w Archiwach! W: VIII Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich „Archiwa – zwierciadła czasu, skarbnice pamięci”, Łódź 7–9 września 2022 r.https://sap.waw.pl/wp-content/uploads/2022/08/37-Colbecka-Monika-Wspolczesna-informacja-archiwalna.pdf (odczyt: 2.03.2024) s. 1–11.

Dane przestrzenne a RODO – czy lokalizacja to informacja wrażliwa?. „Dziennik Gazeta Prawna”, https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1144284,dane-przestrzenne-w-swietle-rodo.html (odczyt: 01.03.2024).

Danowska Ewa: Kartograficzne zainteresowania Tadeusza Czackiego. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 119–134. DOI: 10.4467/12332135kra.22.007.16847.

Dyrdoń Zbigniew: Sprawozdanie z pobytu w Bibliotece Polskiej w Paryżu 27 czerwca – 3 lipca 2014 r. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2014, t. 20, s. 165.

Dyrdoń Zbigniew: Sprawozdanie z wyjazdu do Biblioteki Polskiej w Paryżu 29 czerwca – 31 lipca 2015 r. i 31 sierpnia – 25 września 2015 r. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2015, t. 21, s. 215.

Dyrdoń Zbigniew: Sprawozdanie z wyjazdów do Biblioteki Polskiej w Paryżu (17–21 maja 2016 r. i 5 września – 28 października 2016 r.). „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2016, t. 22, s. 229–230.

Dyrdoń Zbigniew: Sprawozdanie z wyjazdu do Biblioteki Polskiej w Paryżu (3 października – 1 grudnia 2017 r.). „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2017, t. 23, s. 267–268.

Dyrdoń Zbigniew: Sprawozdanie z prac w Bibliotece Polskiej w Paryżu w 2018 r. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2018, t. 24, s. 318–319.

Dyrdoń Zbigniew: Mapy kordonu sanitarnego w obwodzie żółkiewskim (1801) i obwodzie przemyskim (1831) w związku z zarazą i epidemią cholery z zespołu Teki Antoniego Schneidra. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 217–225. DOI: 10.4467/12332135kra.22.011.16851.

Fleet Christopher, Kowal Kimberley C.: Roy Military Survey Map of Scotland (1747– 1755): Mosaicing, Geo-Referencing, and Web Delivery. “E-Perimetron” 2007, t. 2 (4), s. 194–208.

Fleet Christopher: Web-Mapping Applications for Accessing Library Collections: Case Studies Using ESRI’s ArcIMS at the National Library of Scotland. “LIBER Quarterly: The Journal of the Association of European Research Libraries” 2005, t. 15 (1), s. 1–8. DOI: 10.18352/lq.7806.

Florczak Ilona: Archiwalia dotyczące Szadku z lat 1867–1918 w zasobie Archiwum Państwowego w Łodzi. „Biuletyn Szadkowski” 2010, t. 10, s. 171–188. DOI: 10.18778/1643-0700.10.10.

Hosseini Kasra, McDonough Katherine, Van Strien Daniel, Vane Olivia, Wilson Daniel C.S.: Maps of a Nation? The Digitized Ordnance Survey for New Historical Research. “Journal of Victorian Culture” 2021, t. 26 (2), s. 284–299. DOI: 10.1093/jvcult/vcab009.

ICA, International Cartographic Association: A Strategic Plan for the International Cartographic Association 2003–2011. Durban 2003.

ISAD(G): General International Standard Archival Description Adopted by the Committee on Descriptive Standards. Stokholm 1999.

Janes Andrew: Of Maps and Meta-Records: Eighty-Five Years of Map Cataloguing at the National Archives of the United Kingdom. “Archivaria. The Journal of the Association of Canadian Archivists” 2012, t. 74, s. 119–165.

Jelonek-Litewka Krystyna: Jubileusz 90 lat życia dr Janiny Stoksik. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 11–16. DOI: 10.4467/12332135kra.22.001.16841.

Jelonek-Litewka Krystyna: Wykaz publikacji dr Janiny Stoksik. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 19–28. DOI: 10.4467/12332135kra.22.003.16843.

Jelonek-Litewka Krystyna: Wykaz zespołów archiwalnych (i części zespołów) porządkowanych i opracowanych przez dr Janinę Stoksik. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 17–18. DOI: 10.4467/12332135kra.22.002.16842.

Jiang Hao, Genderen John van, Mazzetti Paolo, Koo Hyeongmo, Chen Min: Current Status and Future Directions of Geoportals. “International Journal of Digital Earth” 2020, t. 13 (10), s.1093–1114. DOI: 10.1080/17538947.2019.1603331.

Konopska Beata: Mapy spoza schematu myślenia społecznego. Kilka refleksji po kwerendzie w zbiorach kartograficznych Archiwum Narodowego w Krakowie. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 161–176. DOI: 10.4467/12332135kra.22.009.16849.

Krochmal Anna: Źródła kartograficzne i historyczne do podziałów administracyjnych Galicji (1772–1918). „Miscellanea Historico-Archivistica” 2016, t. 22, s. 219–235.

Kuźma Marta, Mościcka Albina: Evaluation of Metadata Describing Topographic Maps in a National Library. “Heritage Science” 2020, t. 8 (1), s. 1–16. DOI: 10.1186/s40494-020-00455-3.

Kwiatkowska Wiesława: Tradycyjny opis polskich archiwaliów a standardy międzynarodowe. W: Archiwa Polski i Europy: wspólne dziedzictwo – różne doświadczenia. Red. Alicja Kulecka. Warszawa 2017, s. 213–226.

Leah Thomas: Cartographic and Literary Intersections: Digital Literary Cartographies, Digital Humanities, and Libraries and Archives. “Journal of Map & Geography Libraries” 2013, t. 9 (3), s. 335–349. DOI: 10.1080/15420353.2013.823901.

Mapy archiwalne Polski i Europy Środkowejhttp://igrek.amzp.pl (odczyt: 01.03.2024).

Medyńska-Gulij Beata: Kartografia: zasady i zastosowania geowizualizacji. Warszawa 2017.

Mościcka Albina, Marzec Marek: Interactive Map of Movable Cultural Heritage. “Geoinformation Issues” 2010, t. 2, s. 27–35.

Pieńczak Agnieszka: Cyfrowe archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego ‒ możliwości wyszukiwawcze i dalsze perspektywy badawcze. „LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Komitetu Nauk Etnologicznych PAN” 2019, t. 103, s. 207–229. DOI: 10.12775/lud103.2019.11.

Skrycki Radosław: Johann Baptista Homann – kartograf zapomniany. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2023, t. 28, s. 107–117. DOI: 10.4467/12332135kra.22.006.16846.

Stoksik Janina: Tetmajerowie. Rodzina pisarzy, poetów, powstańców, spiskowców i ... geodetów. „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2015, t. 21, s. 75–98.

Szombara Stanisław: Wsparcie kartograficzne i geoinformatyczne badań genealogicznych na przykładzie Białobrzegów koło Łańcuta. W: Galicja: dziedzictwo monarchii Habsburgów w perspektywie badań genealogicznych. Red. Przemysław Jędrzejewski. Kraków 2023, s. 249–64. DOI: 10.12797/9788383680293.

Uhl Johannes H., Duan Weiwei: Automating Information Extraction from Large Historical Topographic Map Archives: New Opportunities and Challenges. W: Handbook of Big Geospatial Data. Red. Martin Werner, Yao-Yi Chiang. Cham 2021, s. 509–522. DOI: 10.3390/ijgi7040148.

Uhl Johannes H., Leyk Stefan, Chiang Yao Yi, Duan Weiwei, Knoblock Craig A.: Map Archive Mining: Visual-Analytical Approaches to Explore Large Historical Map Collections. “ISPRS International Journal of Geo-Information” 2018, t. 7 (4), s. 1–19. DOI: 10.1080/15420353.2013.823901.

Wiśniewska Ewa: Pożytki ze znajomości osiągnięć digitalizacji w Stanach Zjednoczonych. „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2017, t. 20, s. 365–379.

Yoo Jiyoon, Kim Jihyun: A Study on the Application of Interactive Visualization Techniques to the Collections of the National Archives of Korea. “Journal of Records Management & Archives Society of Korea” 2016, t. 16 (3), s. 31–67. DOI: 10.14404/JKSARM.2016.16.3.031.

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2024, XXX, s. 161-185

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Mapy i archiwa – implikacje, przykłady, zastosowania
Angielski: Maps and archives – implications, examples and applications

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-0205-7823

Stanisław Szombara
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
https://orcid.org/0000-0002-0205-7823 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Publikacja: 10.01.2025

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Finansowanie artykułu:

Praca powstała w ramach subwencji badawczej nr 16.16.150.545 Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Udział procentowy autorów:

Stanisław Szombara (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Stanisław Szombara – dr inż., AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Geodezji Zintegrowanej i Kartografii; zainteresowania badawcze: kartografia, generalizacja kartograficzna, dawne mapy, geoportale.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 77

Liczba pobrań: 48

Mapy i archiwa – implikacje, przykłady, zastosowania