FAQ
logotyp Archiwum Narodowego w Krakowie

Losy Adama Toryaniego (po 6 marca 1701–1756/57), syna rajcy krakowskiego Franciszka Toryaniego, w świetle jego testamentu i pośmiertnego inwentarza

Data publikacji: 2021

Krakowski Rocznik Archiwalny, 2017, XXIII, s. 11 - 44

https://doi.org/10.4467/12332135KRA.17.001.14655

Autorzy

Maciej Ziemierski
https://orcid.org/0000-0003-4785-6781 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Losy Adama Toryaniego (po 6 marca 1701–1756/57), syna rajcy krakowskiego Franciszka Toryaniego, w świetle jego testamentu i pośmiertnego inwentarza

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma za zadanie przybliżyć mało znaną postać Adama Toryaniego, przedstawiciela krakowskiej rodziny radziecko-ławniczej o włosko-szwajcarskim pochodzeniu. Postać Adama Toryaniego bez wątpienia znajdowała się w cieniu zarówno jego ojca, Franciszka I Toryaniego, architekta, rajcy krakowskiego, jak również braci: Karola, rajcy krakowskiego oraz Franciszka II, ławnika krakowskiego, a nawet bratanka Józefa, rajcy i aptekarza krakowskiego, doktora obojga praw. Poprzez związek małżeński Adama Toryaniego z przedstawicielką osiadłej na obszarze dawnych księstw oświęcimskiego i zatorskiego szlacheckiej rodziny Skorupków-Padlewskich starano się także pokazać faktyczną płynność granic międzystanowych w dawnej Rzeczypospolitej. Wprawdzie, co trzeba zaznaczyć, rodzina Toryanich (Torriani) herbu della Torre należała do starej szlachty lombardzko- szwajcarskiej, niemniej jednak nie uzyskała polskiego indygenatu, w każdym razie nie udało się dotrzeć do informacji na ten temat. Artykułowi towarzyszy edycja dwóch powiązanych ze sobą tekstów źródłowych – testamentu Adama Toryaniego, spi44 Maciej Ziemierski sanego 23 kwietnia 1756 r., oraz jego pośmiertnego inwentarza, spisanego 10 czerwca 1757 r. przez żonę Mariannę ze Skorupków-Padlewskich.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła rękopiśmienne

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, Parafia Wadowice, Liber baptisatorum 1657–1739, Liber baptisatorum et copulatorum 1744–1771, Liber defunctorum 1730–1753.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta miasta Krakowa, rkps 38, 39, 40, 219, 476, 488, 823.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Księgi grodzkie krakowskie, sygn. Castr. Crac.Rel. 150,160,169.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Księgi grodzkie oświęcimskie, sygn. Castr. Osv. Decr. Off. 146, Castr. Osv. Decr. Off. Proth. 152, Castr. Osv. Rel. 93–97,Castr. Osv. Rel. Cop. 239.

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księgi grodzkie poznańskie, sygn. Gr. Poznań 704–706, 708–710.

Archiwum Parafii Najświętszej Marii Panny w Krakowie, Libri matrimoniorum 1696–1721, sygn. 502.

Archiwum Parafii Najświętszej Marii Panny w Krakowie, Metrica baptisatorum, sygn. 372, 373.

Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, Rkps 5470.

Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie, Rkps 3259.

Centralnyj Deržavnyj Istoryčnyj Archiv Ukrajiny Kyjiv, fond 11, op. 1, nr 34 (Księgi grodzkie żytomierskie, sygn. 34).

Źródła drukowane

Chłapowski Krzysztof: Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 (materiały źródłowe).

Warszawa: Wydawnictwo DiG – Edition La Rama, 2017.

Dług śmiertelności wypłacić potrzeba. Wybór testamentów mieszczan krakowskich z XVII– XVIII wieku. Wyd. Ewa Danowska. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2011.

Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1573–1611. Libri iuris civilis cracoviensis 1573–1611. Wyd. Aniela Kiełbicka i Zbigniew Wojas. Kraków: Secesja, 1994.

Nekanda-Trepka Walerian: Liber generationis plebeanorum („Liber chamorum”), cz. 1, wstępy wydawców i tekst. Wyd. Włodzimierz Dworzaczek, Julian Bartyś, Zbigniew Kuchowicz, red. Włodzimierz Dworzaczek. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1963.

Z dawnych metryk katedry na Wawelu w Krakowie. Cz. 1: Metryki chrztu 1598–1699; Cz. 2: Metryki ślubów 1608–1699. W: Metryki kościoła maryackiego i katedry na Wawelu w Krakowie. Osobne odbicie z „Miesięcznika Heraldycznego”. Oprac. Jan Sygański. Lwów: nakładem Towarzystwa Heraldycznego, 1912.

Opracowania

Album armorum nobilium Regni Poloniae XV–XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV–XVIII w. Wstęp i oprac. Barbara Trelińska. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001.

Bascapè Giacomo, Del Piazzo Marcello: Insigne e simboli. Araldica pubblica e privata medievale e moderna. Roma: Ministerio per i beni e le attività culturali. Ufficio centrale per i beni archivistici, 1999.

Bieniarzówna Janina: Mieszczaństwo krakowskie XVII w. Z badań nad strukturą społeczną miasta. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1969.

Bieniarzówna Janina: Laskiewicz (Laskowic) Stanisław (zm. 1714 lub 1715). W: PSB, t. 16. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 523.

Bieniarzówna Janina: Schmidt (Smidt, Szmid, Schmit) Walenty (zm. 1692). W: PSB, t. 35. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla, 1994, s. 551–552.

Boniecki Adam: Herbarz Polski, t. 5. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1902; t. 8, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1905.

Chłapowski Krzysztof, Falniowska-Gradowska Alicja: Urzędnicy województwa sandomierskiego XVI–XVIII wieku. Kórnik: Biblioteka Kórnicka PAN, 1993.

Chmiel Adam: Domy krakowskie: ulica Floryańska, cz. III (Liczby or. parzyste 2–44).

Biblioteka Krakowska nr 57–58. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1920. 

Cynarski Stanisław, Falniowska-Gradowska Alicja: Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy. Kórnik: Biblioteka Kórnicka PAN, 1990.

Danowska Ewa: „...Tedy to moje życie niegodne...”. O życiu i śmierci Franciszka Toryaniego. „Rocznik Krakowski” 2008, t. 74, s. 73–86.

Follprecht Kamila: „Nie dać ginąć szczątkom dawnych piśmienniczych pamiątek”. Dyrektorzy Archiwum Państwowego w Krakowie w XIX–XXI w. Kraków: Archiwum Państwowe w Krakowie, 2008.

Garbacik Józef: Dzianotti (Gianotti) Jan. W: PSB, t. 6. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1946, s. 101–102.

Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku. Red. Kazimierz Lepszy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1953.

Janas Eugeniusz, Kłaczewski Witold: Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego XV–XVIII w. Kórnik: Biblioteka Kórnicka PAN, 2002.

Karpowicz Mariusz: Artisti ticinesi in Polonia nella prima metà del ‘700. Stato del Cantone Ticino, 1999.

Krawczuk Wojciech: Metrykanci koronni. Rozwój registratury centralnej od XVI do XVIII wieku. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, 2002.

Kutrzeba Stanisław: Katalog Krajowego Archiwum Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie. „Teka Grona Konserwatorów Galicyi Zachodniej” 1909, t. 3, s. 86–93.

Niesiecki Kasper: Herbarz Polski, t. 8. Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841; t. 9, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1842.

Noga Zdzisław: Krakowska rada miejska w XVI w. Studium o elicie władzy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2003.

Noga Zdzisław: Urzędnicy miejscy Krakowa. Cz. 2: 1500–1794. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2008.

Opaliński Edward, Żerek-Kleszcz Hanka: Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy. Kórnik: Biblioteka Kórnicka PAN, 1993.

Paprocki Bartosz: Herby rycerstwa polskiego. Wyd. Kazimierz J. Turowski. Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1858.

Pieradzka Krystyna: Alantsee Jan (um. przed 1553). W: PSB, t. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1935, s. 42.

Pietruski Oswald: Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza r. 1648, Jana III r. 1674, Augusta II r. 1697 i Stanisława Augusta r. 1764 Najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich. Lwów: nakładem Kajetana Jabłońskiego, 1845.

Przyboś Kazimierz: Urzędnicy województwa ruskiego XIV–XVIII wieku (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987.

Putek Józef: O zbójnickich zamkach, heretyckich zborach i oświęcimskiej Jerozolimie. Biblioteka Kresów Śląskich t. 1. Kraków: Drukarnia Przemysłowa, 1938.

Sławiński Tomasz: Kretkowscy w Bieżuniu (1607–1714). „Bieżuńskie Zeszyty Historyczne” 1996, t. 9, s. 23–42.

Sochaniewicz Stefan: Archiwum Krajowe Aktów Grodzkich i Ziemskich we Lwowie. Lwów: Z drukarni Wł. Łozińskiego, pod zarządem J. Niedopada, 1912.

Sygański Jan: Indygenat Dzianottów. „Miesięcznik Heraldyczny” 1909, R. 2, nr 11, s. 151–153.

Szczepaniak Jan: Katalog duchowieństwa diecezjalnego zestawiony na podstawie krakowskich ksiąg święceń, T–Ż. Kraków: Wydawnictwo UNUM, 2009.

Szczepaniak Jan: Katalog duchowieństwa diecezjalnego zestawiony na podstawie krakowskich ksiąg święceń (1646–1789), N–S. Kraków: Wydawnictwo UNUM, 2008.

Szczepaniak Jan: Spis prałatów i kanoników kapituły katedralnej oraz kapituł kolegiackich diecezji krakowskiej (XVIII w.). Kraków: Wydawnictwo UNUM, 2008.

Szczepaniak Jan: Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.). Kraków: Wydawnictwo UNUM, 2008.

Torriani Edoardo: Catalogo dei documenti per l’istoria della prefettura di Mendrisio e pieve di Balerna dall’anno 1500 circa all’anno 1800, „Bolletino storico della Svizzera italiana” 1915, A. 35, nr 4, s. 121–127.

Torriani Edoardo: Per la genealogia dei Torriani di Mendrisio, „Bolletino storico della Svizzera italiana” 1915, A. 35, nr 4, s. 109–115.

Trezzini Célestin: Torriani. W: Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz, t. 7. Neuenburg/ Neuchâtel: Administration des historisch-biographischen Lexikons der Schweiz, 1934, s. 25–27.

Uruski Seweryn: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 4. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1907; t. 5, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1908; t. 13. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1916; t. 14, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1917.

Wierzbicka Elżbieta: Wielopolscy. Dzieje awansu społecznego oraz utrwalania pozycji rodziny od połowy XVII do schyłku XVIII wieku. Lublin: Wydawnictwo Olech, 2017.

Wójcik Mirosław: Tytus i Elżbieta: biograficzne losy rodziców Emila Zegadłowicza odtworzone na podstawie materiałów archiwalnych Muzeum w Gorzeniu Górnym. „Wadoviana: Przegląd Historyczno-Kulturalny” 2000, nr 4, s. 24–44.

Zielińska Zofia: Sapieha Karol Józef (zm. 1768). W: PSB, t. 35, Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla, 1994, s. 30–31.

Ziemierski Maciej: Skład osobowy Sądu Wyższego Prawa Magdeburskiego na Zamku Krakowskim w XVII–XVIII wieku. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013.

Wydawnictwa elektroniczne

Bieri Pius: Francesco Innocenzo Torriani (1648–1700), http://www.sueddeutscher-barock.ch (odczyt: 29.11.2016).

Gilardi Anastasia: Torriani Francesco, http://www.sikart.ch/KuenstlerInnen.aspx?id=4023359&lng=de (odczyt: 17.06.2016).

Gilardi Anastasia: Torriani Francesco Innocenzo (Innocente), http://www.sikart.ch/KuenstlerInnen.aspx?id=4023360&lng=de (odczyt: 17.06.2016).

Ostinelli-Lumia Gianna: Torriani [della Torre, da Mendrisio]. W: Historisches Lexikon der Schweiz, http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D20182.php (odczyt: 18.11.2017).

Informacje

Informacje: Krakowski Rocznik Archiwalny, 2017, XXIII, s. 11 - 44

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Losy Adama Toryaniego (po 6 marca 1701–1756/57), syna rajcy krakowskiego Franciszka Toryaniego, w świetle jego testamentu i pośmiertnego inwentarza

Angielski:

The fate of Adam Toryani (after 6 March 1701–1756/57), son of the Krakow councillor Franciszek Toryani, in the light of his testament and posthumous inventory

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Maciej Ziemierski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski