Maciej Ziemierski

Niniejszy artykuł ma za zadanie przybliżyć mało znaną postać Adama Toryaniego, przedstawiciela krakowskiej rodziny radziecko-ławniczej o włosko-szwajcarskim pochodzeniu. Postać Adama Toryaniego bez wątpienia znajdowała się w cieniu zarówno jego ojca, Franciszka I Toryaniego, architekta, rajcy krakowskiego, jak również braci: Karola, rajcy krakowskiego oraz Franciszka II, ławnika krakowskiego, a nawet bratanka Józefa, rajcy i aptekarza krakowskiego, doktora obojga praw. Poprzez związek małżeński Adama Toryaniego z przedstawicielką osiadłej na obszarze dawnych księstw oświęcimskiego i zatorskiego szlacheckiej rodziny Skorupków-Padlewskich starano się także pokazać faktyczną płynność granic międzystanowych w dawnej Rzeczypospolitej. Wprawdzie, co trzeba zaznaczyć, rodzina Toryanich (Torriani) herbu della Torre należała do starej szlachty lombardzko- szwajcarskiej, niemniej jednak nie uzyskała polskiego indygenatu, w każdym razie nie udało się dotrzeć do informacji na ten temat. Artykułowi towarzyszy edycja dwóch powiązanych ze sobą tekstów źródłowych – testamentu Adama Toryaniego, spi44 Maciej Ziemierski sanego 23 kwietnia 1756 r., oraz jego pośmiertnego inwentarza, spisanego 10 czerwca 1757 r. przez żonę Mariannę ze Skorupków-Padlewskich.

The objective of the present article is to depict the fortunes of the Smołukowski family situated directly at the backstage of Cracow’s establishment from the turn of the 17th and 18th century. It shows the figures of Franciszek Smołukowski (1647–1729), Cracow’s municipal secretary and iron merchant, his wife, Annnée Gloss (around 1670–1735) and their son, Father Jan Smołukowski (around 1702–1739), canon of St. Ann’s Collegiate Church in Cracow. On the basis of their last wills and other materials the family connections have been established, especially those of Ann Smołukowska née Gloss. The Gloss family was related to the representatives of Cracow’s top establishment (the Hallers, the Bartschs) as well as to the families of different religious beliefs which settled in Cracow (inter alia the Gessing family which came from Gdańsk).

This article presents the figure of Józef Bartłomiej Gherardyni (1681–1743), Cracow merchant and member of the Cracow patriciate. It also describes an interesting history of a Polish branch of the family whose roots went way back to Florence in Tuscany. Basing on his last will and an inventory, completed with the information from other sources, it was possible to retrace the alliances of the Polish branch of the Gherardyni family whose representatives, although not in any Cracow municipal offices themselves, allied with the families belonging to Cracow’s power elite and with the representatives of the nobility. In addition, the article discusses a very fast process of the polonisation of the Polish branch of the Gherardyni family whose third generation – the children of Józef Bartłomiej Gherardyni – could not speak the language of Petrarch and Boccaccio.

A nobleman–burgher. The fortunes of the Lublin swordsmith Józef Siestrzeński in the light of his will of 17 June 1652

This article presents the person of the Lublin burgher Józef Siestrzeński (d. 1652). In all likelihood descended from the impoverished Mazovian gentry, Siestrzeński resolved to seek his livelihood in the town, hence his decision to settle in Lublin. Here he achieved success; admittedly, he never became a member of the local municipal élite, but he attained a strong position both in his trade (in the swordsmiths’ guild) and financially, in the latter aspect by acquiring a house in a prestigious quarter of the city. Additionally, his testament sheds some light on everyday life during the great plague in 1652.

Artykuł został poświęcony krakowskiej rodzinie Królików, żyjącej w mieście od schyłku XVI do pierwszych lat XVIII w. Jej przedstawiciele początkowo wykonywali zawód krawca, zasilając w trzecim pokoleniu (Maciej Królik) szeregi krakowskich kupców. Wojciech Królik – z pokolenia czwartego – był gwarkiem olkuskim. W tekście został pominięty najwybitniejszy reprezentant rodziny, najstarszy brat Wojciecha, rajca krakowski Mikołaj Królik, którego postać stała się już przedmiotem opracowań. Ukazano skomplikowane stosunki wyznaniowe w rodzinie różnowierczej, początkowo bardzo silnie zaangażowanej w życie Zboru Krakowskiego, której przedstawiciele jednak stopniowo porzucali wyznanie ewangelickie na rzecz katolicyzmu. W rezultacie Wojciech Królik oraz jego rodzeństwo zostali katolikami. Całość uzupełniają edycje czterech testamentów członków rodziny, pierwszy, Jakuba Królika, został spisany w 1626 r., zaś ostatni, Wojciecha
Królika – w 1691 r.