FAQ
Logo Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Czy pedagodzy przejmują się relatywizmem?  O niektórych filozoficznych konsekwencjach tezy o paradygmatyczności współczesnej pedagogiki polskiej

Data publikacji: 27.03.2018

Filozoficzne Problemy Edukacji, 2018, Volume 1 (2018), s. 15 - 30

https://doi.org/10.4467/25450948FPE.18.002.8582

Autorzy

Agata Łopatkiewicz
Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Batorego 12 31-135 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-0831-8817 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Czy pedagodzy przejmują się relatywizmem?  O niektórych filozoficznych konsekwencjach tezy o paradygmatyczności współczesnej pedagogiki polskiej

Abstrakt

The subject of this article is an analysis of the problem of relativism in educational science in the context of thesis on paradigmatic character of this science. Thomas Kuhn’s account of paradigm must be discussed in the first place, as well as the arguments for the recognition of its relativistic character. The elaboration of this issue opens the way for reflections on the reception of Kuhn’s views in educational science. Due to the modification of the concept of the paradigm justified by the specificities of social sciences it is complicated to state precisely, whether educational scientists present certain variations of relativism as a result of accepting the assertion that educational science is founded on paradigms.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Chalmers A. (1997). Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki. Wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki, tłum. A. Chmielewski. Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław.

Doppelt G. (1978). Kuhn’s epistemological relativism: an interpretation and defense. „Inquiry. An Interdisciplinary Journal of Philosophy”, t. 21, s. 33–86.

Fleck L. (1986). Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, tłum. M. Tuszkiewicz. Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.

Folkierska A. (1990). Pytanie o pedagogikę. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Hejnicka-Bezwińska T. (1997). Tożsamość pedagogiki. Od ortodoksji ku heterogeniczności. Wydawnictwo ’69, Warszawa.

Horgan J. (1999). Koniec nauki, czyli o granicach wiedzy u schyłku ery naukowej, tłum. M. Tempczyk. Prószyński i S-ka, Warszawa.

Jodkowski K. (1981). Polskie wydanie rozpraw Feyerabenda. „Studia Filozoficzne”, nr 2, s. 159–169.

Jodkowski K. (1987). Paradygmat, w: Z. Cackowski, J. Kmita, K. Szaniawski, P.J. Smoczyński (red.), Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 456–464.

Jodkowski K. (1990). Wspólnoty uczonych, paradygmaty i rewolucje naukowe. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Klus-Stańska D. (2009). Paradygmaty współczesnej dydaktyki – poszukiwanie kwiatu paproci czy szansa na tożsamość teoretyczno-metodologiczną?, w: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki. Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 11–23.

Krause A. (2011a). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Wydawnictwo Impuls, Kraków.

Krause A. (2011b). Paradygmaty w pedagogice i jej dyscyplinach szczegółowych. „Studia z Teorii Wychowania”, t. II, nr 2 (3), s. 71–82.

Kruszelnicki W. (2008). Pedagogika radykalna i antynomie postmodernizmu. „Forum Oświatowe”, numer specjalny, s. 165–180.

Kuhn T.S. (1985). Raz jeszcze o paradygmatach, w: T.S. Kuhn, Dwa bieguny, tłum. S. Amsterdamski. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 406–439.

Kuhn T.S. (2001). Struktura rewolucji naukowych, tłum. S. Amsterdamski. Fundacja Aletheia, Warszawa.

Kuhn T.S. (2003a). Nauki przyrodnicze a humanistyka, w: T.S. Kuhn, Droga po strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970–1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych”, podali do druku J. Conant i J. Haugeland, tłum.S. Amsterdamski. Wydawnictwo Sic!, Warszawa, s. 199–205.

Kuhn T.S. (2003b). Odpowiedź moim krytykom, w: T.S. Kuhn, Droga po strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970–1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych”, podali do druku J. Conant i J. Haugeland, tłum. S. Amsterdamski. Wydawnictwo Sic!, Warszawa, s. 117–162.

Kwieciński Z. (2011). Cztery i pół. Preliminaria – liminaria – varia. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.

Leppert R. (2005). Metapedagogika czy pedagogika krytyczna? Pytanie o status naukowy pedagogiki ogólnej, w: T. Hejnicka-Bezwińska, R. Leppert (red.), Ewolucja „ogólności” w dyskursach pedagogicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 130–148.

Masterman M. (1970). A Nature of a Paradigm, w: I. Lakatos, A. Musgrave (red.), Criticism and the Growth of Knowledge. Proceedings of the International Colloquium in the Philosophy of Science, London 1965, t. 4. Cambridge University Press, Cambridge, s. 59–89.

Milerski B. (2007). Paradygmat humanistyczny w pedagogice, w: J. Rutkowiak, D. Kubinowski, M. Nowak (red.), Edukacja – moralność – sfera publiczna. Materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP. Oficyna Wydawnicza „Verba”, Lublin, s. 471–483.

Motycka A. (1980). Relatywistyczna wizja nauki. Analiza krytyczna koncepcji T.S. Kuhna i S.E. Toulmina. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.

Ostrowska U. (2015). Aksjologiczne podstawy wychowania, w: B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t. I. Podstawy nauk o wychowaniu. Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk, s. 391–415.

Rutkowiak J. (2009). Wielość paradygmatów dydaktyki a wspólny mianownik realności życia. Ku pytaniom o przekłady międzyparadygmatyczne, w: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki. Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 27–39.

Sady W. (2000). Fleck o społecznej naturze poznania. Prószyński i S-ka, Warszawa.

Sady W. (2013). Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.

Sajdak A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Wydawnictwo Impuls, Kraków.

Śliwerski B. (2007). Jaki paradygmat?, w: J. Rutkowiak, D. Kubinowski, M. Nowak (red.), Edukacja – moralność – sfera publiczna. Materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP. Oficyna Wydawnicza „Verba”, Lublin, s. 443–453.

Śliwerski B. (2011). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Wydawnictwo Impuls, Kraków.

Śliwerski B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Wydawnictwo Impuls, Kraków.

Zachariasz A.L. (1995). Relatywizm a problem prawdy, w: K. Jodkowski (red.), Teoretyczny charakter wiedzy a relatywizm. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 485–525.

Informacje

Informacje: Filozoficzne Problemy Edukacji, 2018, Volume 1 (2018), s. 15 - 30

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Czy pedagodzy przejmują się relatywizmem?  O niektórych filozoficznych konsekwencjach tezy o paradygmatyczności współczesnej pedagogiki polskiej

Angielski:

Do educational scientists care about relativism? Some of the philosophical consequences of thesis on paradigmatic character of contemporary educational science

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0831-8817

Agata Łopatkiewicz
Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Batorego 12 31-135 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-0831-8817 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Batorego 12 31-135 Kraków

Publikacja: 27.03.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Agata Łopatkiewicz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski