Nr 1 (102)

Archiwista Polski

Informacje o Czasopiśmie

Proces recenzowania
- Procedura recenzowania
- Lista recenzentów

Tom 27 (2023)

Data publikacji: 28.05.2024

Licencja: CC BY

Redakcja

Sekretarz redakcji Dariusz Chyła, Piotr Falkowski

Redaktor Naczelny Eugeniusz Borodij

Zawartość numeru

Studia i materiały

Kształtowanie się zasobu audiowizualnego w Archiwum Sejmu

Dorota Bednarczyk

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 9 - 23

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.001.19771

Celem artykułu jest przedstawienie zasobu audiowizualnego Archiwum Sejmu w odniesieniu do wideofonicznych nagrań posiedzeń Sejmu i jego organów. Główne aspekty poruszanego tematu dotyczą procesów decyzyjnych i działań legislacyjnych, które na przestrzeni kilkudziesięciu lat towarzyszyły powstawaniu, gromadzeniu i archiwizowaniu wspomnianych zapisów. Istotny wątek stanowi zagadnienie cyfryzacji nagrań analogowych i związane z nią problemy natury technicznej, legislacyjnej (m.in. dotyczącej ochrony praw autorskich) i ekonomicznej. Artykuł ukazuje również rolę Biblioteki Sejmowej i Archiwum Sejmu zarówno w zakresie przechowywania i ewidencjonowania przedmiotowych materiałów, jak i ich powstawania i digitalizacji.

PDF

Akta Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z tymczasową siedzibą w Toruniu z lat 1960-1975 w perspektywie badawczej. Postulat archiwizacji akt

Hadrian Ciechanowski, Andrzej Cyrwus, Anna Południak

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 25 - 37

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.002.19772

W artykule zaprezentowana została pozostałość aktowa Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z tymczasową siedzibą w Toruniu, działającego w latach 1960–1975. Akta sądu przechowywane są obecnie w archiwum zakładowym Sądu Okręgowego w Toruniu i zagrożone zniszczeniem wobec zakwalifikowania ich do dokumentacji niearchiwalnej. Akta te mają jednak, zdaniem autorów, unikatową wartość badawczą, obrazującą wiele aspektów funkcjonowania rzeczywistości PRL we wskazanym okresie. Z tego powodu mogą one stanowić znakomite źródło w badaniach mikrohistorycznych i opartych na egodokumentach. Ostatecznym celem prezentowanego tekstu jest tym samym skłonienie władz archiwalnych do ponownego przemyślenia decyzji dotyczących wartościowania ww. akt oraz zwrócenie uwagi na wartość akt spraw jednostkowych dla nauki.

PDF

O Ryszardzie Przelaskowskim (1903-1971) z powodu 50. rocznicy jego śmierci

Waldemar Chorążyczewski

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 30 - 55

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.003.19773

Zapoczątkowanie w roku 2022 cyklu wykładów pod nazwą „Konarski Lecture”, a także reedycja w polsko-angielskiej wersji językowej podręcznika Kazimierza Konarskiego Nowożytna archiwistyka polska i jej zadania rodzą pytanie o ciąg dalszy upamiętniania wybitnych archiwistów polskich. Jedną z postaci, na które warto zwrócić uwagę, jest Ryszard Przelaskowski (1903–1971), autor Programu prac wewnętrznych w archiwach nowożytnych (1935) przetłumaczonego już w 1940 r. na język angielski. Przejście Ryszarda Przelaskowskiego w 1939 r. z pracy w archiwum do pracy w bibliotece spowodowało zmianę jego zainteresowań badawczych. Przelaskowski pozostawił serię opracowań z zakresu bibliotekarstwa, w których wskazywał na związki i podobieństwa archiwistyki, bibliotekoznawstwa i muzealnictwa jako nauk informacyjnych. Autor tego artykułu w rozprawie opublikowanej w 2010 r. zwrócił uwagę na prekursorstwo Przelaskowskiego w tym zakresie. Późniejsze, pogłębione studia Klaudii Leśniewskiej (Jędrzejewskiej) i Moniki Cołbeckiej potwierdziły tę tezę. Autor postuluje potrzebę opracowania całościowej monografii naukowej i zawodowej aktywności Ryszarda Przelaskowskiego. Jest to szczególnie ważne w dobie ponownego rodzenia się poczucia zasadniczej jedności archiwów, bibliotek i muzeów, a także potrzeby ujęcia tej jedności w teorii naukowej.

PDF

Źródła do dziejów polskiej archiwistyki. Interwencja w sprawie skarbów z zamku Czocha zdeponowanych w Archiwum Miejskim w Jeleniej Górze (1948-1949)

Ivo Łaborewicz

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 57 - 68

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.004.19774

W latach 1947–1949 w magazynach Archiwum Miejskiego w Jeleniej Górze miejscowy Sąd Okręgowy zdeponował i zaplombował dzieła sztuki z zamku Czocha, zarekwirowane szabrownikom. Sparaliżowało to część prac archiwum, jak również zagrażało bezpieczeństwu zamkniętym wraz z muzealiami archiwaliom. Przez ponad dwa lata trwały wysiłki zmierzające do odzyskania tych magazynów, wspierane przez Archiwum Państwowe we Wrocławiu. Przedstawione w artykule dokumenty ukazują wspólne działania archiwów państwowego i miejskiego, podjęte dla zachowania dziedzictwa archiwalnego Dolnego Śląska oraz sposoby ich wzajemnej komunikacji.

PDF

Problemy opracowania akt miejskich na przykładzie akt miasta Pabianic

Kamila Pawełczyk-Dura

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 69 - 86

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.005.19775

Opracowanie należy do jednego z filarów działalności archiwalnej. W spierają je wieloetapowe schematy przygotowania, przyjęte przepisy metodyczne i doświadczenie pokoleń archiwistów. Utrudnia natomiast charakter materiału aktowego, głównie sposób sporządzenia, właściwy dla danej epoki historycznej i drogi archiwizacji. Czynniki te uwydatnia opracowanie akt miejskich w ogóle i Akt miasta Pabianic w szczególe – interesujących z punktu metodyki konstruktów archiwalnych, którym poświęcono niniejszy tekst.

PDF

Recenzje i omówienia

Jarosław Matysiak, Kazimierz Kaczmarczyk 1878-1966. Archiwista i historyk, Archiwa Państwowe, Poznań 2020, s. 278

Władysław Stępniak

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 89 - 93

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.006.19776

PDF

Kronika

Jubileusz 75-lecia Polskiego Archiwum Historycznego w Jelenie Górze (2020 r.)

Ivo Łaborewicz

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 97 - 102

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.007.19777

PDF

IV Kongres Archiwów Społecznych, Sulejówek, 24-25 września 2021 r.

Tomasz Czarnota

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 103 - 117

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.008.19778

PDF

Konferencja „Kroniki parafialne jako źródła historyczne”, Przemyśl, 14 czerwca 2022 r.

Ewa Grin-Piszczek

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 118 - 119

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.009.19779

PDF

Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej w Szczecinie pt. „Zarządzanie dokumentacją – aspekty prawne i historyczne”

Piotr Frąckowiak

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 120 - 125

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.010.19780

PDF

Ogólnopolska konferencja naukowa „Historia szkolnictwa polskiego 1945-1989” – sprawozdanie

Arnold Kłonczyński, Anna Siekierska

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 126 - 131

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.011.19781

PDF

Historia szkolnictwa polskiego 1945–1989. Refleksje na marginesie ogólnopolskiej konferencji naukowej – wydarzenia towarzyszące i działania promocyjne

Łukasz Grochowski, Jan Hlebowicz

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 132 - 149

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.012.19782

PDF

Jubileusz 40-lecia pracy naukowej dr hab. Anny Łosowskiej

Anna Romanowska

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 145 - 153

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.013.19783

PDF

I Seminarium Archiwistów Rodzinnych, Warszawa, 18 maja 2023 r.

Anna Południak

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 154 - 162

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.014.19784

PDF

In memoriam

15 lat od śmierci Marii Wandy Mróz

Jolanta Małgorzata Matuszek

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 165 - 168

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.015.19785

PDF

Martyna Agnieszka Znamirowska (1964–2020)

Ivo Łaborewicz

Archiwista Polski, Nr 1 (102), Tom 27 (2023), s. 169 - 171

https://doi.org/10.4467/14259893ARPL.23.016.19786

PDF

Pliki do pobrania

Strony redakcyjne PDF Spis treści PDF Table of Contents PDF Informacja o usługach SAP PDF

Słowa kluczowe: dokumentacja audiowizualna, Archiwum Sejmu, Biblioteka Sejmowa, digitalizacja, Sejm RP, Sejm PRL, Mediateka, Okręgowy Sąd Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z tymczasową siedzibą w Toruniu, Sąd Okręgowy w Toruniu, mikrohistoria, egodokumenty, wartościowanie, Konarski Kazimierz (1886-1972), Konarski Lecture – cykl wykładów, Przelaskowski Ryszard (1903-1971), archiwistyka jako nauka, informatologia, zbiory archiwalne, biblioteczne i muzealne, Archiwum Miejskie, Sąd Okręgowy, Jelenia Góra, zamek Czocha, szaber, dzieła sztuki, archiwalia, zabezpieczanie zabytków po II wojnie światowej 1947-1949, opracowanie materiałów archiwalnych, Akta miasta Pabianic