The paper is a transcript of a lecture delivered on 12 October 2022 at the University of Warsaw by Professor Luciana Duranti, researcher and lecturer in archival science and diplomatics at the School of Information of the University of British Columbia in Vancouver, B.C. Canada. The lecture was part of a series of open lectures organised by the national archives, entitled ‘Konarski Lectures’, focusing on contemporary archival science. The author is a specialist in the fields of archival science, diplomatics and electronic records, and Principal Investigator and director of the InterPARES Project (www.interpares.org and www.interparestrustai.org). The lecture addressed the most important challenges facing archival science in the age of digital transformation. In answering the central question regarding the need to develop archival theory in a digital world, the author highlighted the essential research areas that require new theoretical developments. These include ensuring reliability, accuracy and authenticity, that is, trustworthiness, of electronic records, in particular assessing the suitability of electronic signature technology and blockchain architecture for these purposes, and the application of AI to generating, managing and sharing electronic records. The latter is a key problem area of the international interdisciplinary archival research project InterPARES Trust AI, which aims to design, develop and use artificial intelligence to ensure the availability and use of trustworthy electronic records of public entities. The problem of ensuring the authenticity (i.e. the identity and integrity) and the accessibility of digital records stored in the cloud, particularly in the commercial cloud, was also addressed.

Dlaczego cyfrowy świat potrzebuje teorii archiwalnej bardziej niż kiedykolwiek wcześniej?

Tekst jest zapisem wykładu prof. Luciany Duranti, badaczki i wykładowczyni archiwistyki i dyplomatyki w School of Information na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej w Vancouver (Kanada), który odbył się 12 października 2022 r. na Uniwersytecie Warszawskim w ramach cyklu organizowanych przez archiwa państwowe otwartych wykładów pn. „Konarski Lectures”, poświęconych współczesnej archiwistyce. Autorka jest specjalistką w dziedzinie archiwistyki, dyplomatyki i dokumentu elektronicznego, pełni funkcję kierownika badań i dyrektora Projektu InterPARES (www.interpares.org oraz www.interparestrustai.org). Wykład poświęcony został najważniejszym wyzwaniom stojącym przed nauką o archiwach w dobie transformacji cyfrowej. Odpowiadając na tytułowe pytanie o potrzebę rozwijania teorii archiwalnej w świecie cyfrowym, Autorka wskazała najważniejsze obszary badawcze, wymagające nowych ustaleń teoretycznych. należą do nich m.in. zapewnienie niezawodności, dokładności i autentyczności, to znaczy wiarygodności, dokumentu elektronicznego, w szczególności ocena przydatności technologii podpisu elektronicznego i architektury blockchain oraz zastosowania AI do wytwarzania, zarządzania i udostępniania dokumentacji elektronicznej. Te właśnie zagadnienia są kluczowymi obszarami problemowymi międzynarodowego projektu interdyscyplinarnych badań archiwistycznych InterPARESTrustAI, którego celem jest projektowanie, rozwijanie i wykorzystanie sztucznej inteligencji do zapewnienia dostępności i wiarygodności dokumentacji elektronicznej podmiotów publicznych. Poruszony został także problem zapewnienia autentyczności (tzn. identyfikacji i integralności) oraz dostępności dokumentów cyfrowych przechowywanych w chmurze, w szczególności na zasadach komercyjnych.