Próba likwidacji statusu „archiwów państwowych wyodrębnionych” w projekcie ustawy – Prawo archiwalne z 1995 r.
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPróba likwidacji statusu „archiwów państwowych wyodrębnionych” w projekcie ustawy – Prawo archiwalne z 1995 r.
Data publikacji: 2020
Archeion, 2020, 121, s. 122 - 150
https://doi.org/10.4467/26581264ARC.20.005.12962Autorzy
Próba likwidacji statusu „archiwów państwowych wyodrębnionych” w projekcie ustawy – Prawo archiwalne z 1995 r.
Celem artykułu jest przedstawienie procedowania projektu ustawy – Prawo archiwalne z 1995 r. w zakresie likwidacji statusu „archiwów państwowych wyodrębnionych” (obecnie „archiwów wyodrębnionych”), zwłaszcza w kontekście oporu ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Przedmiotem sporu była wówczas szczególnie kwestia wprowadzenia przez Naczelnego Dyrektora do Spraw Archiwalnych RP pozaresortowego nadzoru i kontroli nad archiwami wydzielonymi, zwłaszcza archiwami resortu spraw wewnętrznych (w tym służb specjalnych). Studium wskazuje skalę i dynamikę międzyinstytucjonalnego sporu, w który zaangażowane były Ministerstwo Edukacji Narodowej i Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych z jednej strony, a Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Ministerstwo Obrony Narodowej i Ministerstwo Spraw Zagranicznych z drugiej. Ostatecznie – pomimo prób mediacji w ramach Urzędu Rady Ministrów i Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów – nie udało się wypracować kompromisowego stanowiska, a sam projekt ustawy nie wszedł w życie. Przedmiotowe studium wskazuje ponadto różnice stanowisk i wzajemnych wyobrażeń środowisk archiwów państwowych w konfrontacji z kręgami archiwów wyodrębnionych, właściwych zwłaszcza w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.d each other.
Archiwum Rady Ministrów w Warszawie, 2963/5 Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów; 2733/32 Urząd Rady Ministrów; 2880/78 Urząd Rady Ministrów, Sekretariat Rady Ministrów.
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Zakładowe, 486/5 Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Wydział Organizacji i Planowania.
Druk nr 31 – Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o utworzeniu Archiwum Obywatelskiego oraz o powszechnym udostępnianiu dokumentacji wytworzonej w latach 1944–1990 przez organy bezpieczeństwa państwa, http://orka.sejm.gov.pl/ proc3.nsf/opisy/31.htm [dostęp: 19.07.2020].
Druk nr 252 – Rządowy projekt ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, http://orka.sejm.gov.pl/proc3.nsf/opisy/252.htm [dostęp: 19.072020].
Ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej (Dz.U. 1982, nr 40, poz. 271, z późn. zm).
Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U. 1983, nr 38, poz. 173, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. 1990, nr 30, poz. 179).
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. 1990, nr 30, poz. 180).
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych (Dz.U. 1990, nr 30, poz. 181).
Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 VI 1994 r. w sprawie ustalenia powszechnie obowiązującej wykładni art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej (Dz.U. 1994, nr 74, poz. 336).
Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. 1998, nr 155, poz. 1016, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 2 marca 2007 r. o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U. 2007, nr 64, poz. 426).
Biernat A., Prawo archiwalne w Polsce – walka o nową ustawę (ze wspomnień weterana), [w:] Archiwa polskie wczoraj i dziś, red. K. Kozłowski i W. Stępniak, Warszawa 2012, s. 25–35.
Biernat A., Ustawodawstwo archiwalne w świetle przeobrażeń prawnoustrojowych w Polsce, [w:] Archiwa Europy Środkowej i Wschodniej w dobie przekształceń prawnoustrojowych. Materiały międzynarodowej konferencji archiwalnej 28–30 czerwca 1996 r. w Puławach, red. B. Woszczyński przy udziale E. Rosowskiej, Warszawa 1997, s. 45–50.
Borysiuk P., Specyfika funkcjonowania archiwów wyodrębnionych w Polsce – aspekty prawno- -historyczne i strukturalne. Zarys problematyki, [w:] Studia. Materiały. Konferencje Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, nr 8: Archiwa wyodrębnione w polskiej sieci archiwalnej, red. A. Jabłoński, Szczecin 2020, s. 19–85.
Galuba R., Archiwa wyodrębnione w państwie demokratycznym, [w:] Nowa archiwistyka – archiwa i archiwistyka w ponowoczesnym kontekście kulturowym, Toruńskie konfrontacje archiwalne, t. 4, red. W. Chorążyczewski, W. Piasek i A. Rosa, Toruń 2014, s. 119–136.
Galuba R., Archiwa wyodrębnione. Wybór przepisów z lat 2000–2011, Poznań 2013.
Gonzalez Quintana A., Archives of the security services of former repressive regimes. Report prepared for UNESCO on behalf of the International Council of Archives, „Janus” 1998, nr 2, s. 7–25.
Gonzalez Quintana A., Archives of the security services of former repressive regimes. Report prepared for UNESCO on behalf of the International Council of Archives, Paris 1997, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000140074 [dostęp: 19.072020].
Gonzalez Quintana A., Archival policies in the protection of human rights. An updated and fuller version of the report prepared by UNESCO and the International Council on Archives (1995), concerning the management of the archives of the state security services of former repressive regimes, Paris 2009, https://www.ica.org/sites/default/files/Report_Gonzalez-Quintana_ EN.pdf [dostęp: 19.07.2020].
Grzelak P., Wojna o lustrację, Warszawa 2005.
Koczwańska-Kalita D., (Nie)chciane dziecko III RP. Instytut Pamięci Narodowej 2000–2010. Geneza, funkcjonowanie, kontekst społeczny i polityczny, Kraków 2015.
Projekt ustawy – Prawo archiwalne, „Archiwista Polski” 1999, nr 1(13), s. 15–30.
Rosowska E., Przekształcenia w zakresie prawa archiwalnego w krajach Europu Środkowej i Wschodniej, „Archiwista Polski” 1996, nr 3, s. 51–57.
Skowronek J., Zarządzanie archiwami państwowymi w okresie transformacji ustrojowych w Polsce, [w:] Archiwa Europy Środkowej i Wschodniej w dobie przekształceń prawnoustrojowych. Materiały międzynarodowej konferencji archiwalnej 28–30 czerwca 1996 r. w Puławach, red. B. Woszczyński przy udziale E. Rosowskiej, Warszawa 1997, s. 117–120.
Stępniak W., UNESCO na rzecz dostępu obywateli do akt tajnych służb państw represyjnych, „Archiwista Polski” 2000, nr 2(18), s. 51–56.
Uzasadnienie, „Archiwista Polski” 1999, nr 1(13), s. 31–35.
Woszczyński B., Międzynarodowa konferencja archiwalna w Puławach, „Archeion” 1997, t. 97, s. 348–352.
Woszczyński B., Rada Archiwalna kadencji 1995–1997, „Archeion”, 1998, t. 99, s. 339–345.
Informacje: Archeion, 2020, 121, s. 122 - 150
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Próba likwidacji statusu „archiwów państwowych wyodrębnionych” w projekcie ustawy – Prawo archiwalne z 1995 r.
An attempt to remove the status of “separated state archives” in the bill on archives 1995
Główne Archiwum Policji, ul. Puławska 148/150, 02-624 Warszawa
Komenda Główna Policji w Warszawie
Publikacja: 2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1404
Liczba pobrań: 1093