Prywatność dokumentów – dokumenty życia prywatnego. Rozważania o źródłach osobowych w badaniach historycznych i archiwalnych
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPrivacy of documents – documents of privacy. Remarks on personal sources in historical and archival studies
Data publikacji: 12.12.2023
Archeion, 2023, 124, s. 128 - 150
https://doi.org/10.4467/26581264ARC.23.012.18492Autorzy
Privacy of documents – documents of privacy. Remarks on personal sources in historical and archival studies
The authors set themselves the goal of indicating the places in the archival holdings where texts of a private nature are present. They used the ego-documentary theory developed in European science since the midtwentieth century. It makes us pay attention to narrative sources (diaries, journals, memoires, correspondence) in the first place. It also allows you to extract privacy from official sources in which a person is forced to tell the story of his life, express his individuality and identity. Court testimony is of particular importance in this context. It is an important component of the archival holdings, and at the same time the source basis for many fundamental scientific works on the history of the mentality of all social groups, including those marginalized. They notice untapped sources such as CVs (biographies) attached to official files or petitions submitted by private individuals to the authorities. They draw attention to the fact that all archival entities, such as fonds, collections or archive holdings, may be self-documentary in nature. This applies to private archives, but to some extent also official ones. It is a difficult problem to capture the private character of archives in the archival description. The authors indicate the usefulness of creating source and archival studies characteristics of classes of archival sources in terms of the possibility of ego-documentary research.
Amelang J., Saving the Self from Autobiography, [in:] Selbstzeugnisse in der Frühen Neuzeit. Individualisierungsweisen in interdisziplinärer Perspektive, ed. K. von Greyerz, München 2007, pp. 129–140.
Amelang J., The Flight of Icarus. Artisan Autobiography in Early Modern Europe, Stanford 1998.
Anthologie franco-suisse d’écrits de l’intime (1680–1830). La vie privée au fil de la plume, ed. M. Figeac, C. Le Mao, Paris 2020.
Antologia pamiętników polskich XVI wieku, ed. M. Kaczmarek, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
Au plus près du secret des coeurs? Nouvelles lectures historiques des écrits du for privé, ed. J. Bardet, F.J. Ruggiu, Paris 2005.
Baranowski B., Ludzie gościńca w XVII–XVIII w., Łódź 1986.
Chorążyczewski W., Rosa A., Egodokumenty – egodokumentalność – analiza egodokumentalna – spuścizna egodokumentalna, [in:] Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, ed. W. Chorążyczewski, A. Pacevicius, S. Roszak, Toruń 2015, pp. 11–22.
Chorążyczewski W., Rosa A., Ku globalnej wspólnocie archiwistów, [in:] Archiwa, źródła, historia. Prace ofiarowane w siedemdziesiąte urodziny Profesora Władysława Stępniaka, ed. E. Rosowska, H. Wajs, Warszawa 2018, pp. 58–68.
Chorążyczewski W., Zachęta do archiwistyki, Toruń 2022, pp. 89–113.
Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000.
Dekker R., Jacques Presser’s Heritage – egodocuments in the study of history, “Memoria y Civilisation” 2002, vol. 5, pp. 13–37.
Dülmen R. van, Die Entdeckung des Individuums 1500–1800, Frankfurt am Main 1997.
Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, ed. W. Chorążyczewski, A. Pacevicius, S. Roszak, Toruń 2015.
Fiction in the Archives. Pardon Tales and their Tellers in Sixteenth Century France, Stanford 1987.
Ginzburg C., Ser i robaki. Wizja świata pewnego młynarza z XVI w., transl. R. Kłos, Warszawa 1989.
Greyerz K. von, Einfuhrung, [in:] Von der dargestellten Person zum erinnerten Ich. Europäische Selbstzeugnisse als historische Quellen (1500–1850), ed. K. von Greyerz, H. Medick, P. Veit, Köln–Weimar–Wien 2001, pp. IX–XV.
Griffin E., Liberty’s Dawn. A people’s history of the industrial revolution, Yale 2013.
Heiligensetzer L., Getreue Kirchendiener – gefährdete Pfarrherren. Deutschschweizer Prädikanten des 17. Jahrhunderts in ihren Lebensbeschreibungen, Köln–Weimar–Wien 2006.
Kamler M., Świat przestępczy w Polsce XVI i XVII stulecia, Warszawa 1991.
Kormann E., Ich, Welt und Gott. Autobiographik im 17. Jahrhundert, Köln–Weimar–Wien 2004.
Krusenstjern B. von, Was sind Selbstzeugnisse? Begriffskritische und quellenkundliche Überlegungen anhand von Beispielen aus dem 17. Jahrhundert, “Historische Anthropologie” 1994, vol. 2, pp. 462–471.
Le Roy Ladurie E., Montaillou. Wioska heretyków 1294–1324, transl. E.D. Żółkiewska, Czerwonak 2014.
Lejeune P., Célestin Guittard, diariste malade, [in:] Les écrits du for privé en Europe, du Moyen Age à l’époque contemporaine, ed. J.P. Bardet, F.J. Ruggiu, E. Arnoul, Bordeaux 2010, pp. 303–314.
Les Écrits du for privé. Objets matériels, objets édités, ed. M. Cassan, J.P. Bardet, F.J. Ruggiu, Limoges 2007.
Losy Polaków wysiedlonych z Kresów Wschodnich II RP (1944–1945), ed. B. Kubis, Opole 2011.
Lubas-Bartoszyńska R., Style wypowiedzi pamiętnikarskiej, Kraków 1983.
Mouysset S., Papiers de famille. Introduction à l’étude des livres de raison (France, xv–xixe s.), Rennes 2007.
Nieuważny A., Zapomniana wojna 1914–1918. Front wschodni, Warszawa 2016.
Peters J., Mit Pflug und Gänsekiel. Selbstzeugnisse schreibender Bauern. Eine Anthologie, Köln–Weimar–Wien 2003.
Piller G., Private Körper. Spuren des Leibes in Selbstzeugnissen des 18. Jahrhunderts, Köln–Weimar–Wien 2006.
Pollmann J., Memory in Early Modern Europe 1500–1800, Oxford 2017.
Rosa A., Egodokumentalność polskiego zasobu archiwalnego, [in:] Archiwa – archiwistyka – kultura. Antologia, ed. W. Chorążyczewski, W. Piasek, A. Rosa, Toruń 2020, pp. 173–183.
Rosa A., Human trace on the Internet – the issue of archiving the Web from the point of view of antropology-oriented archival science, “Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2015, vol. 6(8), pp. 193–205.
Rosa A., Indywidualność twórcy archiwaliów a struktura zasobu archiwalnego, [in:] Archiwa – archiwistyka – kultura. Antologia, Toruń 2020, pp. 201–211.
Rosa A., Siuda K., Analiza egodokumentalna pamiętników archiwistów jako przyczynek do poznania mentalności określonej grupy zawodowej, [in:] Pogranicza archiwistyki, Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, vol. 6, ed. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2019, pp. 85–99.
Rosa A., Ślad człowieka w Internecie – zagadnienie archiwizacji Internetu od strony archiwistyki zantropologizowanej, [in:] Archiwa – archiwistyka – kultura. Antologia, Toruń 2020, pp. 213–224.Rosa A., Testamenty fordońskie jako egodokumenty mieszczańskie, „Kronika Bydgoska” 2006, vol. 28, pp. 41–72.
Roszak S., Od piśmiennictwa przestrzeni prywatnej do Villi Vigoni. Z doświadczeń europejskich zespołów badaczy egodokumentów, [in:] Memuarystyka w dawnej Polsce, red. P. Borek, D. Chemperek, A. Nowicka-Struska, Kraków 2016, pp. 7–17.
Roszak S., Historia społeczna i historia kulturowa epoki nowożytnej. Doświadczenia oraz perspektywy ukrywania i odkrywania jednostki, „Historyka” 2017, vol. 47, pp. 77–88.
Roszak S., Writing in a Private Space. Three Case Studies, [in:] Selbstzeugnisse im polnischen und deutschen Schrifttum im Spätmittelalter und in der Frühen Neuzeit (15.–18. Jahrhundert), ed. R. Skowrońska, H. Flachenecker, R. Czaja, S. Roszak, J. Tandecki, Toruń 2014, pp. 11–30.
Ruggiu F.J., L’utilisation de la notion d’identité en histoire sociale, [in:] Identité, appartenances, revendications identitaires, XVIe-XVIIIe siècles, ed. M. Belissa, A. Bellavitis, M. Cottret, L. Croq, J. Duma, Paris 2005, pp. 395–406.
Ruggiu F.J., O fortunatos nimium, sua si bona norint, agricolas! ou le journal d’un gentilhomme campagnard au début du xviiie siècle, [in:] État et société en France aux xviie et xviiie siècles, Mélanges offerts à Yves Durand, Paris 2000, pp. 471–487.
Sajkowski A., Nad staropolskimi pamiętnikami, Poznań 1964.
Schiffbruch! Drei Selbstzeugnisse von Kaufleuten des 17./18. Jahrhunderts, ed. O. Ulbricht, Köln–Weimar–Wien 2013.
Schmolinsky S., Selbstzeugnisse im Mittelalter, [in:] Das dargestellte Ich. Studien zu Selbstzeugnissen des späteren Mittelalters und der Frühen Neuzeit, ed. K. Arnold, S. Schmolinsky, U.M. Zahnd, Bochum 1999, pp. 19–27.
Schulze W., Ego-dokumente. Annäherung an den Menschen in der Geschichte?, [in:] Von Aufbruch und Utopie. Perspektiven einer neuen Gesellschaftsgeschichte des Mittelalters, ed. B. Lundt, H. Reinmoller, Köln–Weimar–Wien 1992, pp. 417–450.
Shepard A., Poverty, Labour and the language of social description in Early modern England, “Past and Present” 2008, vol. 201, pp. 51–95.
Siuda K., Archiwista na powstańczym Żoliborzu. Dziennik Piotra Bańkowskiego z perspektywy egodokumentalnej, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2016, vol. 7(9), pp. 209–213.
Siuda K., Życiorysy jako egodokumenty, [in:] Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, ed. W. Chorążyczewski, A. Pacevicius, S. Roszak, Toruń 2015, pp. 131–165.
Skwarczyńska S., Wokół teatru i literatury, Warszawa 1970.
Thompson E.P., The Making of the English Working Class, New York 1963.
Wiśniewska M., Egodokumentalność archiwów społecznych, [in:] Z uczniami, kolegami i przyjaciółmi w świecie nauki. Prace dedykowane Profesorowi Bohdanowi Ryszewskiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, ed. W. Chorążyczewski, A. Żeglińska, Olsztyn 2014, pp. 255–265.
Wuthenow R.R., Das erinnerte Ich. Europäische Autobiographie und Selbstdarstellung im 18 Jh, München 1974.
Ziątek Z., Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1999.
Informacje: Archeion, 2023, 124, s. 128 - 150
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Privacy of documents – documents of privacy. Remarks on personal sources in historical and archival studies
Prywatność dokumentów – dokumenty życia prywatnego. Rozważania o źródłach osobowych w badaniach historycznych i archiwalnych
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska
Publikacja: 12.12.2023
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 410
Liczba pobrań: 253
Sugerowane cytowania: Chicago