FAQ

Prezentacja nagrań audio i wideo w Internecie przez archiwa państwowe wobec wybranych problemów wynikających z poszanowania praw autorskich i praw pokrewnych. Kilka uwag środowiska akademickiego

Data publikacji: 2020

Archeion, 2020, 121, s. 82 - 101

https://doi.org/10.4467/26581264ARC.20.003.12960

Autorzy

Kacper Pencarski
Archiwum Państwowe w Koszalinie, Marii Skłodowskiej-Curie 2, 75-803 Koszalin
Uniwersytet Pomorski w Słupsku
ul. Arciszewskiego 22A, 76-200 Słupsk, Polska, Polska
https://orcid.org/0000-0002-8333-6444 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Prezentacja nagrań audio i wideo w Internecie przez archiwa państwowe wobec wybranych problemów wynikających z poszanowania praw autorskich i praw pokrewnych. Kilka uwag środowiska akademickiego

Abstrakt

Przedmiotem niniejszej pracy jest próba zasygnalizowania najistotniejszych problemów wynikających z udostępniania szczególnej grupy materiałów archiwalnych, jakimi są nagrania dźwiękowe i wizyjne w kontekście potrzeb informacyjnych użytkowników, w tym na przykładzie uczniów i studentów. Autor wskazał na konkretne możliwości, jakie dają archiwom istniejące akty prawne, w tym ustawa o zasobie archiwalnym i archiwach (z późniejszymi zmianami) oraz ustawa o  prawach autorskich i prawach pokrewnych. Zwrócił również uwagę na konieczność dopasowania istniejących rozwiązań związanych z udostępnianiem materiałów audiowizualnych do rzeczywistych potrzeb użytkowników z sugestią, by odejść od rozwiązań proponujących jedynie możliwość prezentacji dźwięku i obrazu jako sprawy samej w sobie (czyli wyłącznie ich opisów), lecz uatrakcyjnić istniejące witryny, a przede wszystkim wejść w interakcję z użytkownikami. Autor dokonał również zestawienia propozycji archiwów państwowych w kontekście usług związanych z reprografią materiałów dźwiękowych i wizyjnych, jak i wskazał na niezgodność ofert usług z  deklaracją ich wykonania. Autor nieco uwagi poświęcił ponadto kwestii wykorzystania materiałów audiowizualnych przez archiwa państwowe, dochodząc do wniosku, że ten szczególny rodzaj materiałów archiwalnych jest promowany stosunkowo słabo, a także wskazał na najpilniejsze potrzeby w sprawie zmian prawnych, umożliwiających archiwom wykorzystanie dźwięku i obrazu do realizacji ich statutowych zadań, odnoszących się do udostępniania i promocji zasobu archiwalnego, jak i budowania pozytywnego wizerunku archiwów.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła

Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz. Urz. WE L 167/10).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych wraz z załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu i trybu udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach wyodrębnionych (Dz.U. 2011, nr 196, poz. 1161).

Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (t.j.: Dz.U. 2019, poz. 553, 730, 2020).

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j: Dz.U. 2019, poz. 1231; Dz.U. 2020, poz. 288).

Zestawienie sumaryczne KN-1 działalność archiwalna według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r., https://www.archiwa.gov.pl/files/ zestawienie_sumaryczne_KN-1_2019.pdf [dostęp: 26.11.2020].

Prawo autorskie i prasowe. 23. wydanie, stan prawny 14 września 2018 r., Warszawa 2018.

Bibliografia

Błaszczyk C., Propertarianistyczne teorie prawa autorskiego, Warszawa 2018.

Chojecka J., Archiwa otwarte. O obecności archiwów państwowych w przestrzeni publicznej w kontekście założeń, realizacji i efektów strategii archiwów państwowych na lata 2010–2020, „Archeion” 2019, t. 120, s. 122–135.

Golat R., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Skrypty Becka, Warszawa 2016.

Howorka B., Prawo autorskie w pracy bibliotekarza, Nauka – Dydaktyka – Praktyka, Warszawa 2012.

Jabłońska M., Dokumentacja specjalna w archiwach. Opis tradycyjny i komputerowy, Toruń 2011.

Jabłońska M., Nowe wyzwania archiwów. Komunikacja społeczna i public relations, Toruń 2016.

Konstankiewicz M., Kompetencje w zakresie prawnych aspektów ochrony własności intelektualnej i dóbr osobistych w cyfrowym warsztacie archiwisty, [w:] Archiwistyka cyfrowa i nauki pomocnicze historii w edukacji archiwalnej. Problemy dydaktyki archiwistyki, Warszawa 2016, s. 34–40.

Konstankiewicz M., Kształtowanie podstaw prawnych działalności archiwalnej w Polsce na przełomie XX i XXI w., „Archeion” 2019, t. 120, s. 337–366.

Kowalczyk M., Cyfrowe państwo. Uwarunkowania i perspektywy, Warszawa 2019.

Kubiczek B., Prace Międzynarodowego Zespołu Badawczego nad realizacją tematu. Opracowanie naukowych zasad oceny archiwalnej dokumentacji audiowizualnej (fotografii, nagrań i filmów), „Archeion” 1984, t. 77, s. 257–261.

Kurosz K., Artystyczne wykonanie utworu. Prawa osobiste i majątkowe aktorów, muzyków i innych wykonawców, Warszawa 2014.

Łosowski J., Archiwistyka jako dyscyplina pomocnicza historii, [w:] Nauki pomocnicze historii. Teoria, metody badań, dydaktyka, red. A. Jaworska i R. Jop, Warszawa 2013, s. 21–36.

Menne-Hartitz A., Dostęp do archiwów, czyli przeformułowanie archiwalnego paradygmatu, „Archeion” 2002, t. 104, s. 68–96.

Niewęgłowski A., Obrót materiałami archiwalnymi – zagadnienia wybrane, „Archeion” 2014, t. 115, s. 45–72.

Paszkowski G., Nagrania dźwiękowe w archiwach, „Archeion” 1964, t. 41, s. 209–222.

Pęksa W., Prawo archiwalne – wprowadzenie do zagadnienia, [w:] Prawo archiwalne. Stan aktualny i perspektywy zmian. Materiały z międzynarodowej konferencji Toruń 20–21 kwietnia 2007 r., red. H. Robótka, Toruń 2007, s. 17–30.

Robótka H., Kilka refleksji na temat polskiego prawa archiwalnego, [w:] Prawo archiwalne. Stan aktualny i perspektywy zmian. Materiały z międzynarodowej konferencji Toruń 20–21 kwietnia 2007 r., red. H. Robótka, Toruń 2007, s. 31–42.

Rosa A., O społecznych rolach archiwów we współczesnym dyskursie archiwalnym w Polsce na marginesie dyskusji panelowej „Archiwa w przestrzeni publicznej”, „Archeion” 2019, t. 120, s. 149–167.

Targosz T., Włodarska-Dziurzyńska K., Umowy przenoszące autorskie prawa majątkowe, Warszawa 2010.

Wojciechowski R., Prawo autorskie, [w:] Prawo autorskie i własności przemysłowej. Wybrane zagadnienia, red. R. Wojciechowski, Siedlce 2014, s. 67–124.

Wojdon J., Internetowe zasoby archiwów w nauczaniu historii – marzenia i rzeczywistość, „Archeion” 2004, t. 107, s. 333–353.

Woźniak W., Misja Narodowego Archiwum Cyfrowego – spojrzenie w przyszłość, „Archeion” 2012, t. 113, s. 87–100.

Strony internetowe

Zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego on-line, https://audiovis.nac.gov.pl/ [dostęp: 26.06.2020].

Strony internetowe: Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie, Archiwum Narodowego w Krakowie oraz archiwów państwowych w Białymstoku, Bydgoszczy, Częstochowie, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Kaliszu, Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Lesznie, Lublinie, Łodzi, Malborku, Olsztynie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Płocku, Poznaniu, Przemyślu, Radomiu, Rzeszowie, Siedlcach, Suwałkach, Szczecinie, Toruniu, Warszawie, Wrocławiu, Zamościu i Zielonej Górze.

Informacje

Informacje: Archeion, 2020, 121, s. 82 - 101

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Prezentacja nagrań audio i wideo w Internecie przez archiwa państwowe wobec wybranych problemów wynikających z poszanowania praw autorskich i praw pokrewnych. Kilka uwag środowiska akademickiego

Angielski:

Online presentation of audio and video recordings by the state archives versus the issues related to respecting copyright and the related rights. Several comments of the academia

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-8333-6444

Kacper Pencarski
Archiwum Państwowe w Koszalinie, Marii Skłodowskiej-Curie 2, 75-803 Koszalin
Uniwersytet Pomorski w Słupsku
ul. Arciszewskiego 22A, 76-200 Słupsk, Polska, Polska
https://orcid.org/0000-0002-8333-6444 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Archiwum Państwowe w Koszalinie, Marii Skłodowskiej-Curie 2, 75-803 Koszalin

Uniwersytet Pomorski w Słupsku
ul. Arciszewskiego 22A, 76-200 Słupsk, Polska, Polska

Publikacja: 2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kacper Pencarski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski