Przypadająca w 2018 r. setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości i przywrócenia jej po 123 latach na mapy polityczne Europy jest chętnie podejmowanym tematem badawczym wśród historyków, regionalistów, uczniów. Istotnym zatem wydaje się wskazanie źródeł do badań tych zagadnień w jednym z największych polskich archiwów, w Archiwum Narodowym w Krakowie.

W Archiwum Narodowym w Krakowie zachowało się wiele dokumentów, na podstawie których można badać, a nawet odtworzyć wiele wydarzeń związanych z odzyskaniem niepodległości przez Kraków. Wydarzenie to jest bardzo dobrze udokumentowane m.in. dzięki zainteresowaniom oraz działaniom podjętym przez ówczesnego dyrektora Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa dr. Adama Chmiela. Niezmiernie ciekawy materiał badawczy stanowią różnego rodzaju meldunki, poświadczenia przejęcia przez polską komendę obiektów o znaczeniu strategicznym, jak dworce, koszary, szpitale, straż pożarna, a także raporty poszczególnych formacji składane do Komendy miasta. Innym ciekawym źródłem do badań są pamiętniki, będące żywym komentarzem do wydarzeń – często bieżącą relacją. Bardzo cenny materiał źródłowy do badań dają nam spuścizny. Komplementarne względem dokumentów aktowych są też fotografie przechowywane w Zbiorze fotograficznym czy też plakaty, afisze, odezwy, obwieszczenia, zawiadomienia, ogłoszenia zgromadzone w Zbiorze afiszy i plakatów.

The 2018 centenary of restoration of Poland’s sovereignty and the country’s reinstatement on the political map of Europe after 123 years is a popular research topic among historians, regionalists and students. Therefore, it seems important to indicate source materials for research on the subject in one of the largest Polish archives, the National Archive in Cracow.

In the National Archive in Cracow, many documents allowing for investigation and even reconstruction of a number of events related to the restoration of independence in Cracow have been preserved. The event is very well documented thanks to, inter alia, the interests and actions of the then Director of the Cracow Archive of Historical Records, Dr Adam Chmiel. The extraordinarily interesting research material comprises various types of reports, testimonies of takeover of structures of strategic importance, such as railway stations, barracks, hospitals, fire brigades by the Polish command, as well as reports of individual formations submitted to the City Command. Another interesting source for research on this issue are the diaries, which are a lively and often current account of events. Legacies also constitute invaluable source material for research. Complementary to the file documents are the photographs stored in the Photographic Collection as well as posters, broadsides, proclamations, announcements, notices, preserved in the Posters and Broadsides Collection.