Klątwa Bogdana Krolla. Pracownicy naukowi i działalność naukowa w polskich archiwach państwowych w świetle literatury archiwalnej z XX i XXI w.
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKlątwa Bogdana Krolla. Pracownicy naukowi i działalność naukowa w polskich archiwach państwowych w świetle literatury archiwalnej z XX i XXI w.
Data publikacji: 28.02.2020
Archeion, 2019, 120, s. 89 - 107
https://doi.org/10.4467/26581264ARC.19.003.11812Autorzy
Klątwa Bogdana Krolla. Pracownicy naukowi i działalność naukowa w polskich archiwach państwowych w świetle literatury archiwalnej z XX i XXI w.
Instytucje archiwalne w Polsce od początku postrzegane były jako placówki naukowe, archiwiści zaś jako pracownicy nauki, którzy z konieczności wykonują również funkcje urzędowe. Do naukowych zadań archiwisty należało porządkowanie akt, sporządzanie inwentarzy, repertoriów, indeksów, udostępnianie akt, przygotowywanie materiałów archiwalnych do druku. Powstałe w latach 50. XX w. określenie archiwalny pracownik działalności podstawowej oznaczało naukowego pracownika archiwalnego. Artykuł, na podstawie literatury archiwalnej, opisuje proces odchodzenia od działalności naukowej w archiwach państwowych w Polsce w II połowie XX i na początku XXI w. oraz towarzyszące temu zjawisko zmniejszania się liczby pracowników naukowych i zastępowania ich personelem, o który z zupełnie innych powodów w końcu lat 50. XX w. upominał się ówczesny pracownik Archiwum Akt Nowych w Warszawie, a późniejszy jego dyrektor, Bogdan Kroll, czyli „pomocniczymi pracownikami archiwalnymi”. Fakt ten, prowokacyjnie określony klątwą realizującą się obecnie, staje się pretekstem do prześledzenia transmutacji archiwistów archiwów państwowych z pracowników naukowych w urzędników.
Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami (Dz.U. 1919, nr 14, poz. 182).
Dekret z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych (Dz.U. 1951, nr 19, poz. 149).
Zarządzenie nr 88 Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 maja 1951 r. w sprawie tymczasowego statutu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (Monitor Polski 1951, nr 55, poz. 722).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 1961 r. w sprawie warunków i trybu powoływania pracowników naukowych w instytutach naukowo-badawczych (Dz.U. 1961, nr 43, poz. 228).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1966 r., w sprawie powoływania pracowników naukowo-badawczych w instytutach naukowo-badawczych (Dz.U. 1966, nr 10, poz. 62).
Strategia archiwów państwowych na lata 2010–2020, Załącznik do Komunikatu nr 1/2010 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 23 grudnia 2010 r., https://www.archiwa.gov.pl/images/docs/Strategia_archiww_pastwowych_na_lata_2010_2020.pdf [dostęp: 04.10.2019]
Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (t.j.: Dz.U. 2019, poz. 553).
Ustawa z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz.U. 1985, nr 36, poz. 170).
Ustawa z dnia dnia 5 lipca 1996 r. o służbie cywilnej (Dz.U. 1996, nr 89, poz. 402).
Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U. 2015, poz. 566).
Altman H., Archiwa w służbie badań historycznych, „Archeion” 1960, t. 32, s. 3–11.
Arłamowski W., Postulaty badawcze w zakresie archiwistyki współczesnej i organizacja badań, „Archeion” 1962, t. 37, s. 27–47.
Bańkowski P., Działalność naukowo-wydawnicza państwowej służby archiwalnej w Polsce Ludowej w latach 1944–1954, „Archeion” 1955, t. 24, s. 87–97.
Bańkowski P., Działalność naukowa i wydawnicza państwowej służby archiwalnej w Polsce Ludowej, „Archeion” 1964, t. 41, s. 159–179.
Bielińska M., Stan i zadania archiwów wobec aktualnych potrzeb nauki historycznej, „Archeion” 1956, t. 26, s. 3–17.
Boda-Krężel Z., Cygański M., Radtke I., Życie naukowe w archiwach w świetle ankiety przeprowadzonej w latach 1962–1963, „Archeion” 1967, t. 47, s. 51–71.
Borowicz I., IV Konferencja pracowników naukowo-badawczych archiwów państwowych (omówienie dyskusji), „Archeion” 1982, t. 73, s. 325–331.
Chojecka J., Jabłońska M., Przestrzenie w archiwach. Archiwa w przestrzeni. Rzecz o obecności archiwów państwowych w świecie i społeczeństwie (referat na XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich. Lublin, 18 września 2019 r.), https://xxpzhp.umcs.lublin.pl//Referaty/J.%20Chojecka%20M.Jablonska%20Przestrzenie%20w%20archiwach.%20Archiwa%20w%20przestrzeni%20(NDAP)%20-%205%20IX%202019.pdf [dostęp: 04.10.2019].
Chorążyczewski W., O zbliżeniu bibliotek i archiwów w związku z pełnieniem przez nie funkcji naukowej, [w:] Oblicza archiwów i współczesne wyzwania archiwistyki, red. P.A. Czyż i D. Magier, Siedlce 2019, s. 21–43.
Chorążyczewski W., Gut P., Historia w archiwach i archiwa w historii. Udział archiwów państwowych w rozwoju historiografii polskiej (eferat na XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich. Lublin, 18 września 2019 r.), https://xxpzhp.umcs.lublin.pl//Referaty/W.%20Chor%C4%85%C5%BCyczewski,%20P.%20Gut,%20Historia%20w%20archiwach%20i%20archiwa%20w%20historii%20-%20referat%20na%20Zjazd%20(NDAP)%20-%202%20IX%202019.pdf [dostęp: 04.10.2019].
Ciara S., Archiwa a uniwersytety w Krakowie i Lwowie w latach 1877/78–1918, Warszawa 2002.
Ciechanowski H., Działalność naukowa archiwów państwowych w koncepcjach naczelnych dyrektorów archiwów państwowych w XXI w., „Archeion” 2018, t. 119, s. 317–331.
Friedberg M., Najważniejsze zadania badawcze archiwisty, „Archeion” 1962, t. 37, s. 64–69.
Galik E., Dokąd zmierzasz archiwistyko? Rozważania na temat kondycji polskich archiwów państwowych w świetle współczesnych tendencji rozwojowych, [w:] Archiwistyka między różnorodnością a standardyzacją, Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 3, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2013, s. 55–103.
Kazimierski J., Personel archiwów państwowych w latach 1945–1964, „Archeion” 1964, t. 41, s. 31–39.
Klubiński A., Prace naukowe jako zobowiązanie archiwów państwowych. Kilka uwag w świetle ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, „Problemy Archiwistyki” 2009, nr 2(2), s. 12–16.
Kroll B., W sprawie pomocniczego personelu archiwalnego, „Archeion” 1958, t. 28, s. 11–21.
Łodyński M., Archiwiści i bibliotekarze, „Przegląd Biblioteczny” 1937, z. 4, s. 270–289.
Magier D., Archiwiści i maszyny, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2018, nr 9(11), s. 31–48.
Magier D., Pracownicy archiwów państwowych w 100-lecie ich istnienia. Próba portretu zbiorowego, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2019, nr 10(12), s. 111–121.
Magier D., Wyniki ankiety „Opracowanie w archiwach państwowych AD 2018”, http://archiwozofia.com/single-post/2019/07/17/Wyniki-ankiety-Opracowanie-w-archiwach-pa%C5%-84stwowych-AD-2018 [dostęp: 21.11.2019].
Motas M., O przepisach archiwalnych w Polsce międzywojennej (1918–1939), „Archeion” 1969, t. 48, s. 111–137.
Ptaśnikowa A., Zebranie Sekcji Archiwalnej przy Zarządzie Głównym Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki, „Archeion” 1962, t. 37, s. 129–136.
R.A. [Bańkowski Piotr], Regulamin pracy pracowników naukowo-badawczych zatrudnionych w państwowej służbie archiwalnej, „Archeion” 1969, t. 51, s. 221–231.
Suchodolski W., Potrzeby archiwów państwowych w świetle wniosków zgłoszonych na Wrocławskiej Konferencji Archiwistów, „Archeion” 1948, t. 18, s. 47–60.
Sułkowska-Kurasiowa I., Wyniki narad archiwów państwowych z przedstawicielami nauki w sprawie koordynacji planów naukowych, „Archeion” 1968, t. 48, s. 174–178.
Tandecki J., Archiwa w Polsce w latach 1944–1989. Zarys dziejów, Toruń 2017.
Tomczak A., Rzut oka na dzieje archiwów polskich i na ich aktualne zadania, „Archeion” 1966, t. 43, s. 55–82.
Woszczyński B., Spotkanie profesorów i docentów zatrudnionych w państwowej służbie archiwalnej, „Archeion” 1987, t. 82, s. 250–253.
Woszczyński B., Spotkanie profesorów i docentów zatrudnionych w państwowej służbie archiwalnej, „Archeion” 1994, t. 93, s. 341–344.
Zatrudnianie pracowników naukowych w archiwach państwowych, „Archeion” 1962, t. 38, s. 271–274.
Informacje: Archeion, 2019, 120, s. 89 - 107
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Klątwa Bogdana Krolla. Pracownicy naukowi i działalność naukowa w polskich archiwach państwowych w świetle literatury archiwalnej z XX i XXI w.
The curse of Bogdan Kroll. Researchers and scientific activities in Polish state archives in the light of archival literature from the 20th and 21st century
Archiwum Państwowe w Siedlcach, Tadeusza Kościuszki 7, 08-110 Siedlce
Uniwersytet w Siedlcach
ul. Stanisława Konarskiego 2, 08-110 Siedlce, Poland, Polska
Publikacja: 28.02.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2148
Liczba pobrań: 1276