FAQ

Przeciw „ideologiom”. „Wolność” nauki jako stawka w wojnach kulturowych

Data publikacji: 24.11.2020

Zoon Politikon, 2020, 11/2020, s. 102-145

https://doi.org/10.4467/2543408XZOP.20.005.12986

Autorzy

Marta Zimniak-Hałajko
Uniwersytet Warszawski, Instytut Kultury Polskiej, Krakowskie Przedmieście 26/28, Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-4081-6579 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Przeciw „ideologiom”. „Wolność” nauki jako stawka w wojnach kulturowych

Abstrakt

Przedmiotem analizy w niniejszym tekście są wybrane działania instytucjonalne i akcje społeczne, podejmowane w latach 2018-2020 w Polsce na uczelniach i poza nimi, mające na celu ustalenie, co i komu można mówić w ramach akademii oraz co może mówić uczony zabierający głos w debacie publicznej. Wybrane inicjatywy społeczne i ustawodawcze na gruncie polskim omówione zostają w szerszym kontekście: aktywności ruchów społecznych o wyraźnym obliczu ideowym (lewicowych i prawicowych), sprzeciwów wobec organizowania na uczelniach wykładów i debat o charakterze uznanym za „ideologiczny”, inicjatyw na rzecz wolności debaty na uczelniach.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Academic Freedom in the Post-9/11 Era. (2010). (Eds.) Carvalho, E.J., Downing, D.B. New York: Palgrave Macmillan.

Bromwich, D. (2015). Academic Freedom and Its Opponents. [w:] Who’s afraid of academic freedom? (2015). (Eds.) Bilgrami, A.R., Cole, J.R. New York: Columbia University Press, 27-39.

Brońmy Profesor! (2020). https://bronmyprofesor.pl [22.08.2020]

Burszta, W. (2013). Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.

Butler, J. (2010). Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Chrudzimski, A. (2016). Neutralność światopoglądowa. Analiza i Egzystencja, 34, 45-69.

Cole, J.R. (2015). Academic Freedom Under Fire. [w:] Who’s afraid of academic freedom? (2015). (Eds.) Bilgrami, A.R., Cole, J.R.. New York: Columbia University Press, 40-56.

Collins, H. (2018). Czy wszyscy jesteśmy ekspertami?. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Duda, M. (2016). Dogmat płci. Polska wojna z gender. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.

Evans, M.S. (2016). Seeking Good Debate. Religion, Science, and Conflict in American Public Life. Oakland: University of California Press.

Fish, S. (2019). The First. How to Think About Hate Speech, Campus Speech, Religious Speech, Fake News, Post-Truth, and Donald Trump. New York, London, Toronto, New Delhi: Atria/One Signal Publishers.

Fish, S. (2016). Winning Arguments. What Works and Doesn't Work in Politics, the Bedroom, the Courtroom, and the Classroom. New York: HarperCollins.

Fish, S. (2014). Versions of Academic Freedom. From Professionalism to Revolution. Chicago, London: The University of Chicago Press.

Free Speech University Rankings 2018 (2018). https://media.spikedonline.com/website/images/2019/02/21153835/FSUR-PACK-2018.pdf [22.08.2020]

Giroux, H.A. (2010). Academic Unfreedom in America. Rethinking the University as a Democratic Public Sphere. [w:] Academic Freedom in the Post-9/11 Era. (Eds.) Carvalho, E., Downing, D. New York: Palgrave Macmillan, 19-40.

Grajewski, A. (2020). Nie chodzi tylko o mnie. Radio Em. https://www.radioem.pl/doc/6121519.Nie-chodzi-tylko-o-mnie [23.01.2020]

Groupthink in Science. Greed, Pathological Altruism, Ideology, Competition, and Culture. (2020). (Eds.) Allen, D.A., Howell, J.H. Cham: Springer.

van Harskamp, A. (2003). Conflicts in Social Science. [w:] Conflicts in Social Science. (Ed.) van Harskamp, A. London–New York: Routledge, 1-21.

Heterodox Academy (b.d.). https://heterodoxacademy.org/ Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej o inicjatywie min. Jarosława Gowina i Ordo Iuris dotyczącej wolności słowa na uczelniach (2020). http://kkhp.pl/2020/01/23/o-inicjatywie-min-jaroslawa-gowina-i-ordo-iuris/ [16.08.2020]

Koniec autonomii uczelni publicznych w Polsce? Minister Gowin i Ordo Iuris w natarciu (2020). https://www.facebook.com/notes/uniwersytet-zaangażowany/koniec-autonomii-uczelni-publicznych-w-polsce-minister-gowin-i-ordo-luris-w-nata/2826497750746509/ [23.08.2020]

Kwak A. (2018). Czy trwałość więzi rodzinnych mimo przemian społecznych? Roczniki Nauk Społecznych 10(4), 165-171.

Leszczyński, A. (2020). Żłobek jak obóz koncentracyjny. Co mówiła na zajęciach prof. Budzyńska, której broni Gowin. Oko Press. https://oko.press/zlobek-jak-oboz-koncentracyjny-co-mowila-na-zajeciach-prof-budzynska-ktorej-broni-gowin/ [20.08.2020]

Lista najważniejszych ograniczeń wolności akademickiej w Polsce (2020). https://ordoiuris.pl/node/1615 [23.08.2020]

Melosik, Z. (2015). Wolność akademicka. kontakty i rekonstrukcje. Rocznik Lubuski, 41(2), 13-27.

Melosik, Z. (2017). Uniwersytet współczesny i rekonstrukcje wolności akademickiej. Studia Pedagogiczne, 50, 23-36.

Mizielińska, J. (2017). Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

MNiSW przedstawiło założenia nowelizacji Konstytucji dla Nauki (2020). https://www.gov.pl/web/nauka/mnisw-przedstawilo-zalozenia-nowelizacji-konstytucji-dla-nauki [20.08.2020]

Murem za Profesorem Aleksandrem Nalaskowskim (2020). https://muremzaprofesorem.pl [19.08.2020]

Nelson, C. (2010). No University is an Island. Saving Academic Freedom. New York, London: New York University Press.

Nalaskowski, A. (2019). Wędrowni gwałciciele. Sieci, 34, 108.

Nalaskowski, A. (2020). Wielkie zatrzymanie. Co się stało z ludźmi? Kraków: Biały Kruk.

Omodeo, P.D. (2019). Political Epistemology. The Problem of Ideology in Science Studies. Cham: Springer. Opinia Krajowej Sekcji Nauki NSZZ „Solidarność” w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 28 stycznia 2020 r. (2020). https://www.solidarnosc.org.pl/ksn/pl/news/261/ [20.08.2020]

Opinia ON ws. projektu nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dotyczącego ochrony wolności naukowej (2020). http://obywatelenauki.pl/2020/03/opinia-on-ws-projektu-nowelizacji-ustawy-prawo-o-szkolnictwie-wyzszym-i-nauce-dotyczacegoochrony-wolnosci-naukowej/ [19.08.2020]

Oświadczenie studentów/ek Uniwersytetu Śląskiego: Chcemy Uniwersytetu wolnego od nienawiści! (2020). https://kph.org.pl/oswiadczenie-studentow-ek-uniwersytetu-slaskiego-chcemy-uniwersytetu-wolnego-od-nienawisci/ [23.08.2020]

Projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (2020). https://ordoiuris.pl/sites/default/files/inline-files/Projekt_nowelizacji_Prawa_o_szkolnictwie_wyzszym.pdf [19.08.2020]

Schulman, S. (2016). Conflict Is Not Abuse. Overstating Harm, Rommunity responsibility, and the Duty of Repair. Vancouver: Arsenal Pulp Press.

Solidarnie z przesłuchiwanymi studentkami i studentami Uniwersytetu Śląskiego (2020). https://naszademokracja.pl/petitions/solidarnie-z-przesluchiwanymi-studentkami-i-studentami-uniwersytetu-slaskiego [15.08.2020]

Stanowisko Instytutu na rzecz kultury prawnej Ordo Iuris w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (wersja z 28.01.2020 r.) (2020). https://ordoiuris.pl/edukacja/stanowisko-instytutu-na-rzecz-kultury-prawnejordo-iuris-w-sprawie-projektu-ustawy-o [23.08.2020]

Stanowisko Prezydium KRASP w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 28 stycznia 2020 r. (2020). https://www.krasp.org.pl/resources/upload/dokumenty/Uchwały/dok47_VII.pdf [22.08.2020]

Stiksma, M. (2020). Understanding the Campus Expression Climate: Fall 2019. Heterodox Academy. https://heterodoxacademy.org/wpcontent/uploads/2020/07/CES-Fall-2019.pdf [23.08.2020]

Świrek, K. (2013). Trzy końce ideologii – najważniejsze dwudziestowieczne ujęcia problemu. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 41(1), 43-55.

Uchwała nr 132/2020 Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 lutego 2020 r. w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 28 stycznia 2020 r. (2020). http://www.rgnisw.nauka.gov.pl/uchwaly/uchwala-nr-132-2020-rady-glownej-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego-z-dnia-13-lutego-2020-r-w-sprawie-projektu-ustawy-o-zmianie-ustawy-prawoo-szkolnictwie-wyzszym-i-nauce-z-dnia-28-stycznia-2020-r.html [21.08.2020]

Vanney M.A. (2019). Wolność akademicka w amerykańskim systemie prawnym. Zasady i paradoksy. [w:] Wolność słowa. Współczesne wyzwania w perspektywie prawnoporównawczej. (Red.) Blicharz, G., Delijewski, M. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, 33-102.

Wallach Scott, J. (2019). Knowledge, power, and academic freedom. New York: Columbia University Press.

Who’s afraid of academic freedom? (2015). (Eds.) Bilgrami, A.R., Cole, J.R.. New York: Columbia University Press.

Williams, J. (2016). Academic Freedom in an Age of Conformity. Confronting the Fear of Knowledge. Basingstoke, New York: Palgrave Macmillan.

Wilson, J.K. (2010). Marketing McCarthyism. The Media’s Role in the War on Academic Freedom. [w:] Academic Freedom in the Post-9/11 Era. (2010). (Eds.) Carvalho, E.J., Downing, D.B. New York: Palgrave Macmillan, 51-61.

Zabdyr-Jamróz, M. (2017). Czy akademik może mówić, co zechce? O blaskach i cieniach heterodoksyjnej akademii. Nowe Peryferie. https://nowe-peryferie.pl/index.php/2017/03/akademik-mozemowic-zechce-o-blaskach-cieniach-heterodoksyjnej-akademii/ [23.03.2017]

Ziemińska, R. (2013). Dwie koncepcje prawdy i dwie wizje świata. Roczniki Filozoficzne, 61(3), 29-41.

Zimniak-Hałajko, M. (2019). Przemoc wobec uniwersytetu, uniwersytet wobec przemocy. Zakłócanie wykładów jako praktyka komunikacyjna. [w:] Przemoc w komunikacji. (red.) Bizior, R., Suska, D. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie,  93-207.

Informacje

Informacje: Zoon Politikon, 2020, 11/2020, s. 102-145

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Przeciw „ideologiom”. „Wolność” nauki jako stawka w wojnach kulturowych

Angielski:

Against „ideologies”. „Freedom” of science at stake in culture wars

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-4081-6579

Marta Zimniak-Hałajko
Uniwersytet Warszawski, Instytut Kultury Polskiej, Krakowskie Przedmieście 26/28, Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-4081-6579 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, Instytut Kultury Polskiej, Krakowskie Przedmieście 26/28, Warszawa

Publikacja: 24.11.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marta Zimniak-Hałajko (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Przeciw „ideologiom”. „Wolność” nauki jako stawka w wojnach kulturowych

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE