FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Professor Walery Pisarek — an Architect of Polish Media Studies

Data publikacji: 27.06.2019

Zeszyty Prasoznawcze, 2019, Tom 62, Numer 2 (238), s. 15 - 32

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.19.010.10535

Autorzy

,
Wojciech Kajtoch
Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3000-2384 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Magdalena Hodalska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9620-5913 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Professor Walery Pisarek — an Architect of Polish Media Studies

Abstrakt

This article pays tribute to the famous Editor-in-Chief of Zeszyty Prasoznawcze, Professor Walery Pisarek who has become an architect of Polish media studies. The authors reflect on Professor’s academic career and his extreme life challenges, including two prison sentences he served first as a teenager and a later as a student involved in anti-communist resistance movement. The article describes Walery Pisarek’s tremendous scientific achievements and the legacy his followers attempt to build on. It offers an overview of his most prominent publications, selected out of almost pieces of 800 work, to show Professor Walery’s main research interests both in the field of linguistics and media studies. He was a true Ambassador of Polish Language and was best known for his contribution to effective communication reflected in books, numerous papers, lectures and activities popularising linguistic correctness. This was recalled in the article devoted to Professor’s intellectual legacy.

As the title suggests, Walery Pisarek has become the architect of media studies in Poland. He has developed research methods and tools, authored textbooks, inspired research, created a framework for media scholars who desire to follow in his footsteps. He will be remembered for his dedication to work, passion for life, impressive achievements and humbleness that made him an exceptional teacher, mentor and role model for future researchers.

Profesor Walery Pisarek - architekt polskiego medioznawstwa

Artykuł upamiętnia długoletniego redaktora naczelnego Zeszytów Prasoznawczych, profesora Walerego Pisarka, który był architektem polskiego medioznawstwa. Autorzy przypominają przebieg akademickiej kariery Profesora i dramatyczne komplikacje życiowe, w tym dwukrotne aresztowanie przez UB najpierw nastolatka, później studenta polonistyki, który był zaangażowany w działalność antykomunistyczną. Artykuł pokazuje osiągnięcia naukowe Walerego Pisarka, koncentrując się na najważniejszych publikacjach wybranych spośród prawie 800 prac, aby pokazać główne zainteresowania badawcze Profesora, zarówno w dziedzinie językoznawstwa, jak i nauk o mediach i komunikacji. Profesor Walery Pisarek by prawdziwym ambasadorem języka polskiego, znanym orędownikiem poprawności językowej i skutecznej komunikacji, którym poświęcił większość swoich książek, artykułów i wykładów. Jego prace zostały przypomniane i omówione wedle obszarów badawczych, jakie w polskim medioznawstwie wyznaczały kolejne poziomy, na których uczniowie Profesora mogli budować lub opierać swoje badania. Jak sugeruje tytuł artykułu, Walery Pisarek był architektem polskiego medioznawstwa, przez lata opracowywał metody i narzędzia badawcze, pisał podręczniki i rozprawy, które stawały się inspiracją dla kolejnych badaczy komunikowania. Jego oddanie pracy naukowej, pasja, imponujące osiągnięcia i niespotykana skromność pozostaną w pamięci jego uczniów, którzy mieli szczęście spotkać tak wyjątkowego nauczyciela, mentora i wzór do naśladowania.

Bibliografia

Baziur G. (2008). Konspiracyjna organizacja studencka „Helena”. Studia Historyczne, no. 3–4, p. 313–324.

Dziki S. (1996). Bibliografia prac Walerego Pisarka. In: J. Mikułowski Pomorski, Z. Bajka (eds.). Valeriana. Eseje o komunikowaniu między ludźmi (p. 8–22). Kraków.

Dziki S. (1998). Pokłosie uroczystości jubileuszowych. Walery Pisarek (65 lat życia i 40 lat pracy naukowej). Rocznik Historii Prasy Polskiej 1998, vol. 1–2, p. 285–293.

Filip G. (1998). Miejsce dla polszczyzny. Rozmowa z prof. Walerym Pisarkiem, przewodniczącym Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. Forum Akademickie, no. 6. Quoted in: Kajtoch W. (2011). O Profesorze Walerym Pisarku. Język Polski, no. 2–3, p. 84.

Kajtoch W. (2011). O Profesorze Walerym Pisarku. Język Polski, no 2–3, p. 82–93.

Klemensiewicz Z., Kniagininowa M., Pisarek W. (1964). Ależ tak się nie pisze… Kraków.

Klemensiewicz Z., Pisarek W. (1968). Ortografia polska. Wrocław.

Kniagininowa M., Pisarek W. (1965). Poradnik językowy. Podręcznik dla pracowników prasy, radia i telewizji. Kraków.

Lisowska-Magdziarz M. (2004). Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów, wersja 1.1. Kraków.

Mikułowski Pomorski J., Bajka Z. (eds.). (1996). Valeriana. Eseje o komunikowaniu między ludźmi. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych.

Pamuła S. (1996). Metoda analizy zawartości prasy i jej zastosowanie w wybranych tygodnikach. Częstochowa.

Pisarek W. (1960). O metodzie badań nad językiem prasy polskiej. Zeszyty Prasoznawcze, no. 5–6, p. 110–115.

Pisarek W. (1964). O języku stowarzyszonym. Język Polski, no. 4, p. 221.

Pisarek W. (1965). Język w reklamie prasowej. In: P. Dubiel, E. Kamiński, M, Kniagininowa, W. Pisarek, R. Dyoniziak (eds.). Reklama w prasie. Zawartość–język–odbiór (p. 43–79). Kraków.

Pisarek W. (1966). Recepty na zrozumiałość wypowiedzi. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2–3, p. 38–53.

Pisarek W. (1967a). Poznać prasę po nagłówkach. Nagłówek wypowiedzi prasowej w oświetleniu lingwistycznym. Kraków.

Pisarek W. (1967b). Język w prasie. In: Historia prasy polskiej a kształtowanie się kultury narodowej (p. 235–254). Warszawa.

Pisarek W. (1967c). Pola wyrazowe i ich użyteczność w badaniach stylistycznych. Pamiętnik Literacki, vol. 2, p. 493–-516.

Pisarek W. (1968). O prawidłowościach języka sprawozdań sądowych. In: Prawo i prasa, part 2 (p. 125–149). Kraków.

Pisarek W. (1969a). Eksperyment – metoda nie tylko fonetyczna. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, vol. XXVII, p. 181–188.

Pisarek W. (1969b). Jak mierzyć zrozumiałość tekstu? Zeszyty Prasoznawcze, no. 4, p. 35–48.

Pisarek W. (1969c). O słownictwie reportażu banalnie i niebanalnie. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2, p. 27–40.

Pisarek W. (1969d). Problematyka i metody badania języka w prasie. In: M. Kafel (ed.). Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie (p. 201–222). Warszawa.

Pisarek W. (1969e). Rzeczowniki w reportażach i wiadomościach prasowych. Język Polski, no. 1, p. 37–43.

Pisarek W. (1969f). Słownictwo oceniające w recenzjach. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1, p. 30–44.

Pisarek W. (1970a). Retoryka dziennikarska, Kraków.

Pisarek W. (1970b). Społeczna użyteczność nauki o języku. In: M. Szymczak (ed.), W służbie nauce i szkole. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Doktorowi Zenonowi Klemensiewiczowi (p. 317–321). Warszawa.

Pisarek W. (1971). Mierzenie stylistycznej i emotywnej wartości słownictwa. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2, p. 37–46.

Pisarek W. (1972a). Frekwencja wyrazów w prasie. Wiadomości – komentarze – reportaże. Kraków

Pisarek W. (ed.) (1972b). International Bibliography of Mass Communication Bibliographies. Cracow.

Pisarek W., Mikułowski Pomorski J. (1972). Perspektywy rozwoju codziennej prasy lokalnej i centralnej na świecie i w Polsce. Materiały OBP, no. 17, p. 5–34.

Pisarek W. (1973a). Wychowawcza i oświatowa rola prasy. Zeszyty Prasoznawcze, no. 3, p. 5–10.

Pisarek W. (1973b). Perswazyjność języka w polemikach prasowych. Zeszyty Prasoznawcze, no. 4, p. 19–32

Pisarek W. (1974a). Perswazyjna funkcja języka. Studia Indoeuropejskie, p. 175–179.

Pisarek W. (1974b). Typologia programów telewizyjnych. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1, p. 23–32.

Pisarek W. (1974, 1988). Retoryka dziennikarska. Kraków.

Pisarek W. (1975a). Czynniki językowe socjalizacyjnej funkcji prasy. Zeszyty Prasoznawcze, no. 4, p. 19–28.

Pisarek W. (1975b). Wiedza o komunikowaniu - nazwy i zakres. Przekazy i Opinie, no. 1, p. 11–19.

Pisarek W. (1975c). O pojęciu funkcji w prasoznawstwie. Przekazy i Opinie, no. 4, p. 56–72.

Pisarek W. (1975d). Wyobrażenia o polskich typach regionalnych. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1, p. 73–78.

Pisarek W. (1976a). Język służy propagandzie. Kraków.

Pisarek W. (1976b). Prasa, radio, telewizja: podział pracy. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1, p. 25–38.

Pisarek W. (1976c). Mass Media and Socialization. A selected international bibliography”. In: J. D. Halloran (ed.). Mass Media and Socialization (p. 57–116). Leeds.

Pisarek W. (1977a). Telewizja w systemie komunikowania masowego. Przekazy i Opinie, no. 2, p. 9–14.

Pisarek W. (1977b). Jak formułować hasła propagandowe. In: S. Nowakowski (ed.). Propaganda wizualna jako narzędzie kształtowania postaw (p. 23–26). Kraków.

Pisarek W. (1977c). Poczucie językowe, znajomość języka i praktyka językowa. Socjolingwistyka, p. 73–79.

Pisarek W. (1978a). Prasa-nasz chleb powszedni. Wrocław.

Pisarek W. (1978b). Słownik języka niby-polskiego, czyli błędy językowe w prasie. Wrocław.

Pisarek W., Skowroński A., Świda A. (1978). Raport o prasie zakładowej. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1, p. 75–86.

Pisarek W. (1979a). Językoznawcze dziedzictwo Zenona Klemensiewicza. Język Polski, no. 5, p. 321–329.

Pisarek W. (1980a). Czytelnicza selekcja zawartości gazety. Kultura i Społeczeństwo, no. 3–4, p. 127–141.

Pisarek W. (1980b). Mass Media and Culture: Ideologies, Theories, Methodologies. In: J. D. Halloran (ed.). Mass Media and National Cultures (p. 9–23). Leicester.

Pisarek W., Goban-Klas T., Mikułowski Pomorski J., Nęcki Z. (1980). Rola prasy, radia i telewizji w formowaniu nastrojów społecznych. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2, p. 15–30.

Pisarek W. (1981a). Komunikowanie masowe w Polsce. Próba bilansu lat siedemdziesiątych. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1, p. 5–96.

Pisarek W., Goban-Klas T. (1981b). Aktywność, preferencje i świadomość kulturalna społeczeństwa polskiego. Kraków.

Pisarek W. (1981c). Heroes of Foreign News. A Polish Perspective on Newsmakers in Socialist and Nonsocialist Newspapers. Mass Communication Review Yearbook, vol. 2, p. 759–768.

Pisarek W., Tyrański W. (1981d). Wydarzenia bydgoskie w relacjach prasowych. Zeszyty Prasoznawcze, no. 4, p. 19–28.

Pisarek W. (1983a). Analiza zawartości prasy: drogi rozwoju. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2, p. 5–16.

Pisarek W. (1983b). Analiza zawartości prasy. Kraków.

Pisarek W. (1983c). „Reality” East and West. In: H. Davis, P. Walton (eds.). Language, Image, Media (p. 156–164). Oxford.

Pisarek W. (1983d). Polyanna pisze do prasy. Prace Filologiczne, vol. XXXII, p. 261–264.

Pisarek W., Dziki S., Maczuga J. (eds.) (1984). World Directory of Mass Communication Researchers. Kraków.

Pisarek W. (1984a). Polish Actors in the Socialist and Capitalist Press. In: G. Gerbner, M. Siefert (eds.). World Communications. A Handbook (p. 114–119). New York.

Pisarek W. (1984b). Współczesne orientacje i kierunki badań nad komunikowaniem masowym. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2, p. 5–20.

Pisarek W. (1985). Słowa między ludźmi. Warszawa.

Pisarek W. (1987). Miejsce prasy, radia i telewizji w świadomości kulturalnej Polaków. Kraków.

Pisarek W. (1988). Niezaspokojone potrzeby medialne Polaków. Kraków.

Pisarek W. (1990). Obce kultury w świadomości Polaków ’89. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2–4, p. 21–37.

Pisarek W. (1991a). Komunikowanie masowe w Polsce: lata osiemdziesiąte. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1–2, p. 7–196.

Pisarek W. (1991b). O domu rodzinnym, duchach i skarbach. Zeszyty Milejowskie, no. 5, p. 7–10.

Pisarek W. (1991c). Obraz ZSRR i Niemiec w polskiej prasie 1991. Zeszyty Prasoznawcze, no. 2–4, p. 99–120.

Pisarek W. (1992a). Pięciowymiarowy model świadomości społecznej. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1–2, p. 151–154.

Pisarek W. (1992b). Współczesne słowa sztandarowe w Polsce i ich publiczność. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1–2, p. 16–37.

Pisarek W. (1993a). O nowomowie inaczej. Język Polski, no. 1–2, p. 1–9.

Pisarek W. (1993b). Słowa na usługach reklamy prasowej 1962–1993. Zeszyty Prasoznawcze, no. 3–4, p. 65–77.

Pisarek W. (1994a). Polszczyzna oficjalna na tle innych jej odmian. In: Z. Kurzowa, W. Śliwiński (eds.). Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej) (p. 13–21). Kraków.

Pisarek W. (1994b). Słysząc wyraz wolność. Prace Językoznawcze WSP, vol. VIII, p. 169–176.

Pisarek W. (1995). Czwarta władza czy czwarty stan? In: W. Nentwig (ed.). Czwarta władza?, Jak polskie media wpływają na opinię publiczną. Poznań.

Pisarek W. (1996). Zmiany oferty na rynku prasy codziennej. In: G. Kopper, I. Rutkiewicz, K. Schliep (eds.). Dziennikarstwo i media w Polsce 1989–1995 (p. 38–50). Kraków.

Pisarek W. (1997a). Medienmarkt Mitteleuropa: Sicht aus dem Osten. In: G. Kopper (ed.). Europaische Offentlichkeit. Entwicklung von Strukturen and Theorie (p. 102–108). Berlin.

Pisarek W. (1997b). Rada Języka Polskiego i jej zamierzenia. Nauka, no. 4, p. 199–210.

Pisarek W. (1998a). Notatki z badań prezydenckiej kampanii wyborczej 1995. Zeszyty Prasoznawcze, no. 3–4, p. 153–160.

Pisarek W. (1998b). Edukacja językowa Polaków w programie Rady Języka Polskiego. In: W. Miodunka (ed.). Edukacja językowa Polaków. II Forum Kultury Słowa. Kraków.

Pisarek W. (1999a). Polskie słowa sztandarowe na tle porównawczym. In: W. Banyś, L. Bednarczuk, S. Karolak (eds.). Studia lingwistyczne ofiarowane Profesorowi Kazimierzowi Polańskiemu na 70-lecie jego urodzin (p. 63–69). Katowice.

Pisarek W. (1999b). Istota i sens polskiej polityki językowej. In: J. Mazur (ed.). Polska polityka językowa na przełomie tysiącleci (p. 13–24). Lublin.

Pisarek W. (ed.). (1999c). Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci. Kraków.

Pisarek W. (2000a). Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność: lata dziewięćdziesiąte. Zeszyty Prasoznawcze, no. 3–4, p. 19–41.

Pisarek W. (2000b). Kodeksy etyki dziennikarskiej. In: Z. Bauer, E. Chudziński (eds.). Dziennikarstwo i świat mediów (p. 423–434). Kraków.

Pisarek W. (2001a). Słowa sztandarowe czytelników różnych gazet i czasopism. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1–2, p. 7–18.

Pisarek W. (2001b). Prawne uwarunkowania rozwoju języka. Język Polski, no. 4, p. 242–252.

Pisarek W. (2002a). Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność. Kraków.

Pisarek W. (2002b). Wolność słowa a wolność prasy. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1–2, p. 7–13.

Pisarek W. (2002c). Nowa retoryka dziennikarska. Kraków.

Pisarek W. (2003a). Miłość w publicznej perswazji lat dziewięćdziesiątych. In: I. Bobrowski (ed.). Anabasis. Prace ofiarowane profesor Krystynie Pisarkowej (p. 221–228). Kraków.

Pisarek W. (2003b). Wybory słów sztandarowych jako kryterium stratyfikacji społeczeństwa. In: J. Bartmiński (ed.). Język w kręgu wartości. Studia semantyczne (p. 87–106). Lublin.

Pisarek W. (2003c). Kommientarij k zakonu O polskom jazykie. In: Je. P. Czełyszew (ed.). Rieszenije nacjonalno-jazykowych waprosow w sowriemiennom mirie (p. 263–275). Sankt-Pietierburg.

Pisarek W. (2004a). Słowa między ludźmi. Warszawa.

Pisarek W. (2004b). Transformacje komunikacji społecznej w drugiej połowie XX wieku. Zeszyty Prasoznawcze, no. 1–2, p. 18–31.

Pisarek W. (2005a). Kieszonkowy słowniczek ortograficzny. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.

Pisarek W. (2005b). Zmiany w prawnym statusie polszczyzny w ostatnim pięcioleciu (1999–2004). In: S. Gajda, A. Markowski, J. Porayski-Pomsta (eds.). Polska polityka komunikacyjno-językowa wobec wyzwań XXI wieku (p. 45–59). Warszawa.

Pisarek W. (2006a). Słownik terminologii medialnej. Kraków.

Pisarek W. (2006b). Kanon polszczyzny (kondycja współczesnej polszczyzny literackiej). In: M. Czermińska (ed.). Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, vol. 2 (p. 154–163). Kraków.

Pisarek W. (2007a). Raport o stanie komunikacji społecznej w Polsce (sierpień 1980 – 13 grudnia 1981). Kraków.

Pisarek W. (2007b). O mediach i języku. Kraków.

Pisarek W. (2007c). Bibliografia prac prasoznawczych i językoznawczych Walerego Pisarka za lata 1997–2006. In: Pisarek W. (2007). O mediach i języku (p. 383–391). Kraków.

Pisarek W. (2008). Wstęp do nauki o komunikowaniu. Warszawa.

Urbańczyk S. (1978). Encyklopedia wiedzy o języku polskim. Wrocław.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2019, Tom 62, Numer 2 (238), s. 15 - 32

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Professor Walery Pisarek — an Architect of Polish Media Studies

Angielski:

Professor Walery Pisarek — an Architect of Polish Media Studies

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-3000-2384

Wojciech Kajtoch
Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3000-2384 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
Polska

https://orcid.org/0000-0001-9620-5913

Magdalena Hodalska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9620-5913 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Publikacja: 27.06.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Wojciech Kajtoch (Autor) - 50%
Magdalena Hodalska (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski