FAQ

Zoon Politikon

Cyborg i maszyna – od tego wszystko się zaczyna! O początkach techniki i cyborgizacji w pradziejach

Data publikacji: 23.06.2022

Zoon Politikon, 2022, 13/2022, s. 60 - 92

https://doi.org/10.4467/2543408XZOP.22.002.15948

Autorzy

Aleksander Dzbyński
Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0003-1739-4109 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Cyborg i maszyna – od tego wszystko się zaczyna! O początkach techniki i cyborgizacji w pradziejach

Abstrakt

Wychodząc od koncepcji maszyny Mumforda, tekst łączy wątki antropologiczne, archeologiczne, historyczne i filozoficzne, aby zarysować przemianę człowieka od najwcześniejszych epok prahistorycznych do dnia dzisiejszego. Tak wyznaczona trajektoria śledzenia technologicznych wątków w „naturze” ludzkiej obejmuje antropologiczną koncepcję szamanizmu i magii, problematykę początku technicyzacji kultury ludzkiej z punktu widzenia prahistorii, aż po specyficzne wizje pierwszych robotów i sztucznej inteligencji w starożytnej Grecji oraz ich teologicznie przekonwertowanej recepcji w epoce oświecenia. Artykuł zawiera również krótkie zarysowanie istoty techniki, sięgającej wczesnej epoki metalu i mającej związek z fuzją techniki i matematyki, jaka się wówczas dokonała.

Cyborg and Machine – This is Where it All Starts! On the Origins of Technology and Cyborgization in Prehistory 

Starting from Mumford's concept of the machine, the text combines anthropological, archaeological, historical and philosophical themes to outline the transformation of human beings from the earliest prehistoric epochs to the present day. The trajectory thus set out to trace technological threads in human “nature” ranges from the anthropological concept of shamanism and magic, to the question about the beginning of the technicism of human culture from the perspective of prehistory, to the specific visions of the first robots and artificial intelligence in ancient Greece and their theologically-converted reception in the Age of Enlightenment. The article also includes a brief outline of the essence of technics, going back to the early metal age and having to do with the fusion of technology and mathematics that have taken place then.

Keywords: machines, prehistory, shamanism, technology, mathematics, magic

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Apollonius Rhodius (2012). Wyprawa Argonautów po złote runo (Argonautika). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bellwood, P. (2004). First Farmers: The Origins of Agricultural Societies. Malden MA: Blackwell Publishing.
Berryman, S. (2014). The Mechanical Hypothesis in Ancient Greek Natural Philosophy (Reissue edition). Cambridge: Cambridge University Press.
Carlyle, T. (1831). Sartor Resartus. London: Chapman and Hall Limited.
Davis, E. (2002). TechGnoza: Mit, magia + mistycyzm w wieku informacji. Poznań: Rebis.
Everett, D.L. (2021). Język. Narzędzie kultury. Kraków: Copernicus Center Press.
Gimpel, J. (1976). The Medieval Machine: The Industrial Revolution  of the Middle Ages. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Habermas, J. (2003). Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej? Warszawa: Scholar.
Harari, Y.N. (2014). Od zwierząt do bogów. Krótka historia ludzkości. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hodder, I. (1991). The Domestication of Europe (1st edition). Chichester: Wiley-Blackwell.
Homer. (1953). Iliada. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Husserl, E. (2017). Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna. Kraków: Vis-à-vis Etiuda.
IJdo, J.W., Baldini, A., Ward, D.C., Reeders, S.T., & Wells, R.A. (1991). Origin of human chromosome 2: an ancestral telomere-telomere fusion. Proceedings of the National Academy of Sciences, 88 (20), 9051-9055. https://doi.org/10.1073/pnas.88.20.9051.
https://doi.org/10.1073/pnas.88.20.9051.
Kingdon, J. (1993). Self-made man and his undoing. New York: Simon and Schuster.
Latour, B. (1993). We have never been modern. London: Pearson Education Ltd.
Latour, B. (2011). Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetryczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Malafouris, L. (2010). Grasping the concept of number: How did the sapient mind move beyond approximation? [w:] Renfrew, C. & Morley, I. (Eds.), The Archaeology of Measurement: Comprehending Heaven, Earth and Time in Ancient Societies. Cambridge: Cambridge University Press, 35-42. https://doi.org/10.1017/CBO9780511760822.007.
https://doi.org/10.1017/CBO9780511760822.007.
Mayor, A. (2020). Gods and robots: Myths, machines, and ancient dreams of technology. Princeton, NJ: Princeton University Press.
McLuhan, M., Fiore, Q. (1968). War and Peace in the Global Village; an Inventory of Some of the Current Spastic Situations that Could Be Eliminated by More Feedforward [by] Marshall McLuhan [and] Quentin Fiore – ordinated by Jerome Angel. New York: McGraw.
McPherron, S.P., Alemseged, Z., Marean, C.W., Wynn, J.G., Reed, D., Geraads, D., Bobe, R., & Béarat, H.A. (2010). Evidence for stonetool-assisted consumption of animal tissues before 3.39 million years ago at Dikika, Ethiopia. Nature 466 (7308), 857-860. https://doi.org/10.1038/nature09248.
https://doi.org/10.1038/nature09248.
Mumford, L. (2012). Mit maszyny. Technika a rozwój człowieka. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mumford, L. (1966). Technika i cywilizacja. Warszawa: PWN.
Noble, D.F. (1999). The Religion of Technology: The Divinity of Man and the Spirit of Invention. New York: Penguin Books.
Rahmstorf, L. (2010). The concept of weighing during the Bronze Age in the Aegean, the Near East and Europe. [w:] Renfrew, C. & Morley I. (Eds.), The Archaeology of Measurement: Comprehending Heaven, Earth and Time in Ancient Societies. Cambridge:  Cambridge University Press, 88-105. https://doi.org/10.1017/CBO9780511760822.012.
https://doi.org/10.1017/CBO9780511760822.012.
Rudnicki, C. (2015). Dwa modusy techniki, cz. I. https://machinamysli.wordpress.com/2015/04/25/dwa-modusy-techniki-cz-i/.
Sawday, J. (2007). Engines of the Imagination: Renaissance Culture and the Rise of the Machine. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203696156.
https://doi.org/10.4324/9780203696156.
Taylor, T. (2010). The artificial ape: How technology changed the course of human evolution. New York: Palgrave Macmillan.
Wierciński, A. (2000). Magia i religia. Szkice z antropologii religii. Kraków: Nomos.

Informacje

Informacje: Zoon Politikon, 2022, s. 60 - 92

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Cyborg i maszyna – od tego wszystko się zaczyna! O początkach techniki i cyborgizacji w pradziejach

Angielski:

Cyborg and Machine – This is Where it All Starts! On the Origins of Technology and Cyborgization in Prehistory

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-1739-4109

Aleksander Dzbyński
Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0003-1739-4109 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, Polska

Publikacja: 23.06.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Aleksander Dzbyński (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 702

Liczba pobrań: 828