FAQ

Behawioralna etyka biznesu: nowa rama koncepcyjna dla etyki biznesu

Data publikacji: 07.06.2023

Zoon Politikon, 2023, 14/2023, s. 58 - 95

https://doi.org/10.4467/2543408XZOP.23.002.17810

Autorzy

Kinga Kowalczyk-Purol
Uniwersytet WSB Merito, Szczecin, Polska
https://orcid.org/0000-0002-1290-2744 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Behawioralna etyka biznesu: nowa rama koncepcyjna dla etyki biznesu

Abstrakt

Etyka behawioralna (etyka empiryczna) jest nową perspektywą badawczą w obszarze podejmowania decyzji w kontekście organizacyjnym. Badania w ramach tej perspektywy koncentrują się na tym, jak okoliczności oraz procesy psychologiczne powodują u ludzi angażowanie się w wątpliwe moralnie zachowanie. Powszechnie uważa się, że podejście to będzie podstawą nowej ramy koncepcyjnej dla etycznego podejmowania decyzji w otoczeniu biznesowym. Głównym celem artykułu jest przedstawienie i omówienie charakterystyki etyki behawioralnej. Pierwsza część artykułu zawiera zwięzły opis jej tła historycznego oraz przegląd teoretycznych podstaw etyki behawioralnej. Druga część artykułu została poświęcona prezentacji kilku bardziej szczegółowych koncepcji rozwijanych przez etyków behawioralnych.


Business behavioral ethics: A new conceptual frame for business ethics

Behavioral ethics (empirical ethics) is a new perspective in the field of organizational decision making that focuses on how circumstances and psychological processes trigger people to involve in morally dubious behavior. It is widely held belief that this approach should further provide a new explanatory framework for ethical decision making in a business setting. The main goal of the paper is to present and discuss a characterization of behavioral ethics. In order to fulfill this aim, the first part of the article contains a short description of its historical background as well as a succinct overview of theoretical foundations of behavioral ethics. The second part of the article has been devoted to the introduction of several more detailed concepts developed by behavioral ethicists.

Keywords: behavioral ethics, decision making, homo oeconomicus, bounded ethicality, moral equilibrium, Simple Model of Rational Crime

Bibliografia

Adamus, M. (2018). Ekonomia altruizmu o racjonalności zachowań prospołecznych. Diametros. 57, 1–22.

Ariely, D. (2017). Szczera prawda o nieuczciwości. Jak okłamujemy wszystkich, a zwłaszcza samych siebie. Sopot: Smak Słowa.

Bandura, A. (2016). Moral Disengagement How People Do Harm and Live With Themselves. New York: Worth Publishers.

Bazerman, M.H. (2020). Better, not Perfect. A Realist’s Guide to Maximum Sustainable Goodness. New York: Harper Business.

Bazerman, M.H., Tenbrunsel, A.E. (2011). Blind Spots. Why We Fail to Do What’s Right and What to Do about It. Princeton and Oxford: Princeton University Press.

Biasuci, C., Prentice, R. (2021). Behavioral Ethics in Practice. Why We Sometimes Make the Wrong Decisions. New York: Routledge.

Brief, A.P. (2012). The Good, the Bad, and the Ugly: What Behavioral Business Ethics Researches Ought to Be Studing. [W:] De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral Bussines Ethics. Shaping an Emerging Field. New York: Routledge, 17–44.

Chugh, D., Kern, M.C. (2016). A dynamic and cyclical model of bounded ethicality. Research in Organizational Behavior. 36, 85–100.

Czerwonka, M., Gorlewski, B., (2012). Finanse behawioralne. Zachowania inwestorów i rynku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

Czerwonka, M. (2019). Behawioralne, kulturowe i etyczne uwarunkowania podejmowania decyzji inwestycyjnych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

Dana, J., Loewenstein, G., Weber, R. (2012). Ethical Immunity: How People Violate Their Own Moral Standards Without Feeling They Are Doing So. [W:] De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral Bussines Ethics. Shaping an Emerging Field. New York: Routledge, 201–219.

De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (2012). On Understanding the Need for a Behavioral Business Ethics Approach. [W:] De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral Bussines Ethics. Shaping an Emerging Field. New York: Routledge, 3–13.

De Cremer, D., Moore, C. (2020). Toward a Better Understanding of Behavioral Ethics in the Workplace. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior. 7, 369-387.

Doris, J., Stich, S., Phillips, J., Walmsley, L. (2020). Moral Psychology: Empirical Approaches. [W:] Zalta, E.N. (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/archives/spr2020/entries/moral-psych-emp/ [10.20.2022].

Drumwright, M., Prentice, R., Biasucci, C. (2015). Behavioral Ethics and Teachng Ethical Decision Making. Decision Sciences Journal of Innovative Education. 13(3), 431–458.

Ellertson, C.F., Ingerson, M.-C., Williams, R.N. (2016). Behavioral Ethics: A Critique and a Proposal. Journal of Business Ethics. 138(1), 145–159.

Folger, R. (2012). Deonance: Behavioral Ethics and Moral Obligation. [W:] De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral Business Ethics. Shaping an Emerging Field. New York: Routledge, 123–142.

Gino, F., Ayal, S., Ariely, D., (2009). Contagion and Differentiation in Unethical Behavior The Effect of One Bad Apple on the Barrel. Psychological Science. 20(3), 393–398.

Greenberg, J., Solomon, S., Pyszczynski, T. (1997) Terror management theory of self-esteem and cultural worldviews: Empirical assessments and conceptual refinements. Advances in Experimental Social Psychology. 29, 61–139.

Haidt, J. (2014). Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? Sopot: Smak Słowa.

Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.

Kronfeldner, M. (2011). Darwinian Creativity and Memetics. Durham: Acumen.

Le Texier, T. (2019). Debunking the Stanford Prison Experiment. American Psychologist. 74(7), 823–839.

Matthijsse, S.M., de Leeuw, E.D., Hox, J.J. (2015). Internet panels, professional respondents, and data quality. Methodology. 1 (3), 81–88.

Mazar, N., Amir, O., Ariely, D. (2008). The Dishonesty of Honest People: A Theory of Self-Concept Maintenance. Journal of Marketing Research. 45(6), 633–644.

Messick, D.M., Tenbrunsel, A.E. (1996). Codes of conduct: Behavioral research into bussines ethics. [W:] Messick, D.M., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral research into business ethics. New York: Russell Sage, 1–10.

Milgram, S. (1965). Some conditions of obedience and disobedience to authority. Human Relations. 18, 57–76.

Moore, C., Gino, F. (2015). Approach, Ability, Aftermath: A Psychological Process Framework of Unethical Behavior at Work. The Academy of Management Annals. 9(1), 235–289.

Moore, C., Gino, F. (2013). Ethically Adrift: How Others Pull Our Moral Compass from True North, and How We Can Fix It. Research in Organizational Behavior. 33, 53–77.

Prentice, R. (2014). Teaching Behavioral Ethics. Journal of Legal Studies Education. 31(2), 325–365.

Seppala, N. (2021). Absolute Essentials of Business Behavioural Ethics. New York: Routledge.

Shu, L.L., Gino, F., Bazerman, M.H. (2012). Ethical Discrepancy: Changing Our Attitudes to Resolve Moral Dissonance. [W:] De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral Bussines Ethics. Shaping an Emerging Field. New York: Routledge, 221–239.

Susilowati, N., Kusmuriyanto, K., Abiprayu, K.B. (2021). Encouraging student ethical behavior through ethical climate in higher education. Journal of Education and Learning. 15(2), 213–222.

Tetlock, P.E. (2002). Social Functionalist Frameworks for Judgment and Choice: Intuitive Politicians, Theologians, and Prosecutors. Psychological Review. 109(3), 451–471.

Thaler, R.H., Sunstein, C.R. (2017). Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Poznań: Zysk i S-ka.

Thaler, R.H. (2018). Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomii behawioralnej. Poznań: Media Rodzina.

Trevino, L.K., Weaver, G.R. (2003). Managing ethics in business organizations: Social scientific perspectives. Stanford, CA: Stanford University Press.

Weaver, G.R., Brown, M.E. (2012). Moral Foundations at Work: New Factors to Consider in Understanding the Nature and Role of Ethics in Organizations. [W:] De Cremer, D., Tenbrunsel, A.E. (Eds.), Behavioral Bussines Ethics. Shaping an Emerging Field. New York: Routledge, 143–172.

Zielonka, P. (2019). Punkt odniesienia. Rzecz o motywacyjnych i poznawczych inklinacjach w ekonomii behawioralnej. Warszawa: Ce-DeWu.

Zimbardo, P. (2008). Efekt Lucyfera. Dlaczego dobrzy ludzie czyniązło? Warszawa: PWN.

Informacje

Informacje: Zoon Politikon, 2023, 14/2023, s. 58 - 95

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Behawioralna etyka biznesu: nowa rama koncepcyjna dla etyki biznesu

Angielski:

Business behavioral ethics: A new conceptual frame for business ethics

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-1290-2744

Kinga Kowalczyk-Purol
Uniwersytet WSB Merito, Szczecin, Polska
https://orcid.org/0000-0002-1290-2744 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet WSB Merito, Szczecin, Polska

Publikacja: 07.06.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kinga Kowalczyk-Purol (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Sugerowane cytowania: APA

Kowalczyk-Purol, K. (2023). Behawioralna etyka biznesu: nowa rama koncepcyjna dla etyki biznesu. Zoon Politikon, 2023, 58-95. doi: https://doi.org/10.4467/2543408XZOP.23.002.17810