FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Zjawisko segmentacji składniowej we współczesnych tekstach prasowych

Data publikacji: 28.03.2018

Zeszyty Prasoznawcze, 2017, Tom 60, Numer 4 (232), s. 723-742

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.17.042.8184

Autorzy

Aleksander Kiklewicz
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
, Polska
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Zjawisko segmentacji składniowej we współczesnych tekstach prasowych

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska segmentacji składniowej we współczesnych polskich tekstach prasowych (głównie na materiale tygodników Tygodnik Powszechny i Polityka). Zjawisko to polega na wyodrębnieniu jednego lub kilku członów struktury zdaniowej (mogą to być także zdania zależne) w postaci samodzielnych fraz. W mowie ustnej segmentacja jest wyrażana za pomocą pauzy, a w tekstach pisanych za pomocą kropek. Segmentacja wiąże się z określonym pozycjonowaniem jednostek, a mianowicie ich pozycją końcową. Wobec tego nie są rzadkie przypadki, gdy segmentacji towarzyszy zmiana szyku wyrazów – postawienie członów w postpozycji w stosunku do zdania prowadzącego. Pauza między substratem zdaniowym a subfrazą jest równoważna z wyrażeniem (w formie parentezy) informacji o charakterze aktualizacyjnym, uwydatniającym wagę treści segmentów. Pod względem funkcjonalnym segmentacja stanowi zjawisko ambiwalentne. Głównie służy ona aktualizacji treści, czyli pełni funkcję emfatyczną, ale poza tym są realizowane także inne funkcje: fascynacyjna, ekspresywna i ergonomiczna.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Admoni W. (1982). Der deutsche Sprachbau. Tübingen.

Auer P. (1993). Zur Verbspitzenstellung im gesprochenen Deutsch. Deutsche Sprache, vol. 23, s. 193–222.

Bally Ch. (1965). Linguistique générale et linguistique française. Berne.

Biergielson M.B., Kibrik A.E. [Бергельсон М.Б., Кибрик А.Е.] (1981). Прагматический «принцип приоритета» и его отражение в грамматике языка. Известия Академии Наук. Отделение языка и литературы, vol. 40, nr 4, s. 343–355.

Blanche-Benveniste C. (2006). Detachment constructions. W: K. Brown (ed.). Encyclopaedia of Language and Linguistics (s. 477–485). Amsterdam.

Berrendonner A., Reichler-Béguelin M.-J. (1997). Left dislocation in French: varieties, norm and usage. W: J. Cheshire, D. Stein (eds.). Taming the Vernacular: From Dialect to Written Standard Language (s. 200–217). London.

Bogojawlenskaja J.W. [Богоявленская Ю.В.] (2015). Парцеллированные конструкции как синтаксический экспликатор субъективно-модальных значений (на материале газетных текстов). Политическая лингвистика, vol. 2, nr 52, s. 130–136.

Ćirković M. (1998). Sintaksički aspekt parcelacije rečenice u ruskom i srpskom jeziku. Crne Gore.

Dik S.C. (1981). Functional grammar. Dordrecht.

Diagowiec I. [Дяговец И.] (2017). Глубинные истоки процесса парцелляции (уровень сложноподчинённого предложения). Лінгвістичні студії: Збірник наукових праць [itmisto.org.ua/?p=7689; 22.09.2017].

Goldberg A. (2006). Syntactic constructions. W: K. Brown (ed.). Encyclopaedia of Language and Linguistics (s. 379–383). Amsterdam.

Grochowski M. (1984). Składnia wyrażeń polipredykatywnych. W: Topolińska Z. (red.). Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia (s. 213–300). Warszawa.

Hodel R., Lehmann V. (2008). Textkohärenz und Narration: Untersuchungen russischer Texte des Realismus und der Moderne. Berlin etc.

Kalinin A.N. [Калинин А.Н.] (2005). Синтагматика и синтаксис парцеллированных конструкций в современном английском языке. Самара.

Kiklewicz A. (2007). Dominanta semantyczna jako czynnik rozumienia wypowiedzi i tekstu. Język Polski, vol. LXXXVII/1, s. 3–15.

Kiklewicz A. (2016), Tabu w komunikacji językowej: dwa rodzaje uwarunkowań. W: A. Małyska, K. Sobstyl (red.). Tabu w procesie globalizacji kultury (s. 33–56). Lublin.

Łaptiewa O.A. [Лаптева О.А.] (1976). Русский разговорный синтаксис. Москва.

Maryszowa M.A. [Марышова М.А.] (2011). Стилистическая функция парцелляции в текстах разных жанров. Стил, vol. Х, s. 183–193.

Mazur J. (1986). Organizacja tekstu potocznego. Na przykładzie języka polskiego i rosyjskiego. Lublin.

Mizerski W. (red.) (2000). Język polski. Encyklopedia w tabelach. Warszawa.

Nekvapil J. (1990). The syntactic processes of parcellation and supplementation and their results: parcellated formation and supplemented formations. W: Neue Fragen der Linguistik. Akten des 25. Linguistischen Kolloquiums. Band 1: Bestand und Entwicklung (s. 329–333). Paderborn.

Norman B.J. [Норман, Б.Ю.] (1994). Грамматика говорящего. Санкт-Петербург.

Panasenko N. (2012). Linguistic Markers of Emotional Concept LOVE in Literary Texts.

US-China Foreign Language, vol. 10, nr 4, s. 1067–1084.

Panasenko N. (2013). The role of syntactic stylistic means in expressing the emotion term love. Research in Linguistics, vol. 11, nr 3, s. 277–293.

Polenz, P. von (2000). Deutsche Sprachgeschichte vom Spätmittelalter bis zur Gegenwart. Berlin–Boston.

Popowa E.A. [Попова Е.А.] (2014). Парцелляция в современном языке. W: Н.Н. Сергеева (ред.). Актуальные проблемы профессиональной сферы в современном мире (s. 207–211). Екатеринбург.

Pospiszylowa A. (1973). Wyodrębnienie dowolnej części zdania w oddzielne wypowiedzenie. Język Polski, vol. LIII (5), s. 330–337.

Prichodźko A.M. [Приходько А.М.] (2002). Складносурядне речення німецької мови в формально-граматичному аспекті. Вісник Запорізького державного університету, nr 1, s. 1–9.

Sawickaja I.U. [Савіцкая І.У.] (2011). Парцэляцыя як асобая сінтаксічная з’ява (на матэрыяле складаных сказаў). W: Мова – культура – літаратура (263–269). Мінск.

Sidorowa E.G. [Сидорова Е.Г.] (2007). Парцелляционные конструкции как средство реализации конструктивно-стилевого вектора современного газетного текста. Вестник ВолГУ, vol. 2, nr 6, s. 40–46.

Simmler F., Wich-Reif C. (2011). Geschichte der Gesamtsatzstrukturen vom Althochdeutschen bis zum Frühneuhochdeutschen. Bern.

Skoworodników A.P. [Сковородников А.П.] (1978), О классификации парцеллированных предложений в современном русском литературном языке. Филологические науки, nr 1, s. 118–129.

Tummuseit K. (2011). Lessings Sprache der Leidenschaften – Dramatische Satzstrukturen, ihre Aufbauprinzipien und Textfunktionen in den bürgerlichen Trauerspielen „Miß Sara Sampson“ (1755) und „Emilia Galotti“ (1772). W: F. Simmler, C. Wich-Reif (Hrsg.). Syntaktische Variabilität in Synchronie und Diachronie vom 9. bis 18. Jahrhundert (415–448). Berlin.

Wajszczuk J. (1997). System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu. Warszawa.

Wannikow J.W. [Ванников Ю.В.] (1978). Синтаксис речи и синтаксические особенности русской речи. Москва.

Wannikow J.W. [Ванников Ю.В.] (1990). Парцелляция. W: В.Н. Ярцева (ред.). Линг­вистический энциклопедический словарь (s. 369). Москва.

Wierzbicka A. (1969). Dociekania semantyczne. Wrocław.

Wiśniewski M. (1994). Strukturalna charakterystyka polskich wypowiedzeń niezdaniowych. Toruń.

Yokoyama O. (2006). Spoken Discourse: Word Order. W: K. Brown (ed.). Encyclopaedia of Language and Linguistics (s. 88–95). Amsterdam.

Ziemskaja E.A. [Земская Е.А.] (1973). Русская разговорная речь. Москва.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2017, Tom 60, Numer 4 (232), s. 723-742

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Zjawisko segmentacji składniowej we współczesnych tekstach prasowych

Angielski:

The Phenomenon of syntactic segmentation in the contemporary press texts

Autorzy

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Polska

Publikacja: 28.03.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Aleksander Kiklewicz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Zjawisko segmentacji składniowej we współczesnych tekstach prasowych

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE