FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

„Wy jesteście aparatem, który ma demaskować wroga”. Polscy cenzorzy w latach 40. XX wieku

Data publikacji: 28.03.2018

Zeszyty Prasoznawcze, 2017, Tom 60, Numer 4 (232), s. 904 - 921

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.17.051.8193

Autorzy

Kamila Kamińska-Chełminiak
Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0002-6082-0444 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Wy jesteście aparatem, który ma demaskować wroga”. Polscy cenzorzy w latach 40. XX wieku

Abstrakt

“You are an apparatus designed to expose the enemy.” Polish censors in the 1940s

The aim of the article was to present the circumstances of the establishment and the scope of activities of the Central Office for Control of the Press, which was transformed into the Main Office for Control of the Press, Publications, and Public Performances in November 1945. The article is an attempt at answering the following questions: who were the first censors? From what communities/professional groups did they come? According to what criteria were the censors selected shortly after the founding of the Center? How did the so-called Soviet Glavlit advisors influence the process of the emergence of institutional censorship in the Polish territory during World War II? Under what circumstances was the Central Office for Control of the Press established?

Bibliografia

Archiwalia

Archiwum Akt Nowych (AAN)

[1] GUKPPiW, Biuletyn Informacyjno-Instruktażowy 1955, nr 1 (37), sygn. 420.

[2] GUKPPiW, Sekretariat Prezesa. Odprawy krajowe 4–5.06.1948, tom III, sygn. 421.

 

Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu (ZNiO)

[1] Archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wiadomości z kraju za okres od 16 sierpnia do 21 października 1946, sygn. 66/99/1.

Wydawnictwa zwarte i artykuły

Błażyński Z. (2003). Mówi Józef Światło: Za kulisami bezpieki i partii 1944–1955. Warszawa.

Goriajeva T.M. (1995). Blickrig v Polszu. W: taż (red.). Iskljuczit’ wsiakije upominanija… Oczerki istorii sovietskoj cenzury (s. 107–138). Moskwa.

Janowski W. (2013). Główny Urząd Kontroli Pracy, Publikacji i Widowisk w latach 1945–1947. W: K. Budrowska, E. Dąbrowicz, M. Lula (red.). Literatura w granicach prawa (XIX–XX w.) (s. 151–165). Warszawa.

Janowski W. (2013). Weryfikacja członków Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej w 1948 r. W: M. Jabłonowski, W. Jakubowski, T. Krawczak (red.). Zwrot polityczny ’48. Między polskądrogąa projektem uniwersalnym (s. 295–319). Warszawa.

Kołakowski P. (2002). NKWD i GRU na ziemiach polskich 1939–1945. Warszawa.

Kośmider T. (2013). Wojsko polskie z perspektywy 1948 roku. W: M. Jabłonowski, W. Jakubowski, T. Krawczak (red.). Zwrot polityczny ’48. Między polskądrogąa projektem uniwersalnym (s. 185–205). Warszawa.

Nałęcz D. (oprac.) (1994). Główny Urząd Kontroli Prasy 1945–1949. Warszawa.

Paczkowski A. (1996). Cenzura 1946–1949: statystyka działalności. Zeszyty Historyczne, z. 116(494), s. 22–57.

Pierwszy cenzor Polski Ludowej (1994). Rzeczpospolita, 16–17 VII.

Romek Z. (oprac.) (2000). Cenzura w PRL. Relacje historyków. Warszawa.

Siemiątkowski Z. (2013). Następstwa 1948 roku dla wywiadu wojskowego i cywilnego. W: M. Jabłonowski, W. Jakubowski, T. Krawczak (red.). Zwrot polityczny ’48. Między polskądrogąa projektem uniwersalnym (s. 209–224). Warszawa.

Skubisz P. (2013). Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego a rok 1948. W: M. Jabłonowski, W. Jakubowski, T. Krawczak (red.). Zwrot polityczny ’48. Między polskądrogąa projektem uniwersalnym (s. 169–184). Warszawa.

Torańska T. (1990). Oni. Warszawa.

Torański B. (2016). Knebel. Cenzura w PRL-u. Warszawa.

Zaremba M. (2001). Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacjawładzy komunistycznej w Polsce. Warszawa.

Zaremba M. (2012). Wielka Trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys. Kraków.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2017, Tom 60, Numer 4 (232), s. 904 - 921

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Wy jesteście aparatem, który ma demaskować wroga”. Polscy cenzorzy w latach 40. XX wieku

Angielski:

“You are an apparatus designed to expose the enemy.” Polish censors in the 1940s

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6082-0444

Kamila Kamińska-Chełminiak
Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0002-6082-0444 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Uniwersytet Warszawski

Publikacja: 28.03.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kamila Kamińska-Chełminiak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski