FAQ

Wielopiśmienność Wielkiego Księstwa Litewskiego: nowe perspektywy badawcze

Data publikacji: 09.10.2014

Wielogłos, 2014, Numer 2 (20) 2014: Pogranicze - inna literatura, inna historia?, s. 11 - 21

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.14.019.2820

Autorzy

Jakub Niedźwiedź
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-4472-8151 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wielopiśmienność Wielkiego Księstwa Litewskiego: nowe perspektywy badawcze

Abstrakt

Multi-Literacy in the Grand Duchy of Lithuania: A New Research Approach


The paper deals with the problem of using different languages of writing in the Grand Duchy of Lithuania in the 15th–17th centuries. Among them there were: Latin, ­Polish, Ruthenian, Church-Slavonic, Lithuanian, German, Yiddish, Hebrew, Arabic and Greek, written in five alphabets: Latin, Cyryllic, Hebrew, Arabic and Greek. The author noticed that this multi-lingualism and multi-alphabeticism was omitted in Polish studies about history of literature of the Polish-Lithuanian Commonwealth. He argues that including these two issues in the studies on the Commonwealth’s history is crucial to better understand the muli-cultural and multi-ethnic character of this country. One of the main questions of the paper is about the relationship between a script and an identity. The author notices that comparative approach can be especially productive in such research. He enlists similar borderline processes in use of writing in medieval and early modern England, Sicily, Malta, Cyprus, Venice, Dubrovnik, Moldova and Andalusia. It is illustrated by a few cases of use of the Cyryllic, Latin and Arabic alphabets. The author draws a comparison between the 16th-century literary languages of Spanish Moriscos and Lithuanian Tatars. Both these languages were based on the written version of a vernacular language (Romance and Byelorussian) in the Arabic alphabet.
 

Bibliografia

Balletto L., Ethnic Groups, Cross-Social and Cross-Cultural Contacts on Fifteenth-Century Cyprus [w:] Intercultural contacts in the medieval Mediterranean, red. B. Arbel, London–Portland OR 1996.
Borawski P., Dubiński A., Tatarzy polscy. Dzieje, obrzędy, legendy, tradycje, Warszawa 1986.
Borromeo A., Opusculum lepidissimum ac pene diuinum dni Antonii Bonromei comitis, et equitis artiumq ac iuris utriusq doctoris eximii, De Christiana religione contra Hebraeos, [Venetiae, Gregorius de Gregoriis, de Forlivio, 1501], Biblioteka Prowincji Ojców Bernardynów w Krakowie, sygn. XV 262 adl.
Calandra E., Arabi, Greci, Latini di Sicilia. Fonti documentarie di età normanna e sveva [w:] L’arte siculo-normanna. La cultura islamica nella Sicilia medievale, Palermo 2007.
Clanchy M.T., From Memory to Written Records. England 1066–1307, Oxford UK–Cambridge USA 1993.
Frick D.A., Polonica Orthodoxe. Cerkiewizmy w polszczyźnie Melecjusza Smotryckiego, przeł. J. Niedźwiedź, M. Ryszka-Kurczab, „Terminus” 1997, R. IX, z. 1 (16).
Grzeszczuk S., O notatkach autobiograficznych, lekturach i bibliotece Biernata z Lublina, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 1988, R. XXXVIII.
Harvey L.P., Muslims in Spain, 1500 to 1614, Chicago–London 2005.
Konopacki A., Życie religijne Tatarów na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XIX wieku, Warszawa 2010.
Kryczyński S., Tatarzy litewscy. Próba monografii historyczno-etnograficznej, Warszawa 1938.
Levi della Vida G., La sottoscrizione araba di Riccardo di Lucera, „Rivista degli studi orientali” 1924, vol. 10.
Łapicz Cz., Zawartość treściowa kitabu Tatarów litewsko-polskich, „Acta Baltico-Slavica” 1991, t. XX.
Maggio Giuniano (Iunianus Maius), De priscorum verborum proprietate, Trewir, per Bernardum de Colonia, 1477, BJ, sygn. Incunab. 1824.
Metcalfe A., Muslims and Christians in Norman Sicily. Arabic Speakers and the End of Islam, London 2003.
Miškinienė G., Seniausi lietuvos totorių rankraščiai. Grafika, transliteracija, vertimas, tekstų struktūra ir turinys, Vilnius 2001.
Mostert M., Forgery and Trust [w:] Strategies of Writing. Studies on Text and Trust in the Middle Ages, red. P. Schulte, M. Mostert, I. Van Renswoude, Turnhout 2008.
Naumow A., Domus divisa. Studia nad literaturą ruską w I Rzeczypospolitej, Kraków 2002.
Niedźwiedź J., Kultura literacka Wilna (1323–1655). Retoryczna organizacja miasta, Kraków 2012.
Szapszał H.S., O zatraceniu języka ojczystego przez Tatarów w Polsce, „Rocznik Tatarski” 1932, t. 1.
Успенский Б.А., История русского литературного языка (XI–XVII вв.), Budapest 1988.
Wisłocki W., Incunabula typographica Bibliothecae Universitatis Jagellonicae Cracoviensis inde ab inventa arte imprimendi usque ad A. 1500, Cracoviae 1900.
 

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2014, Numer 2 (20) 2014: Pogranicze - inna literatura, inna historia?, s. 11 - 21

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wielopiśmienność Wielkiego Księstwa Litewskiego: nowe perspektywy badawcze

Angielski:

Wielopiśmienność Wielkiego Księstwa Litewskiego: nowe perspektywy badawcze

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4472-8151

Jakub Niedźwiedź
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-4472-8151 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska

Publikacja: 09.10.2014

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Jakub Niedźwiedź (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski