FAQ

Scyzoryk Mojżesza: O marańskiej homoteologii Juliana Stryjkowskiego

Data publikacji: 08.2019

Wielogłos, 2019, Numer 2 (40) 2019: Teologie literackie, s. 31 - 55

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.19.010.11395

Autorzy

Adam Lipszyc
Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-6425-7812 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Scyzoryk Mojżesza: O marańskiej homoteologii Juliana Stryjkowskiego

Abstrakt

The Pocket Knife of Moses. On the Marrano Homotheology in Julian Stryjkowski

The paper deals with a variety of ways in which the phenomenon of Marranism can be perceived as being at play within the work of the Polish-Jewish writer Julian Stryjkowski. First, the author discusses Stryjkowski’s explicit references to Marranism in a novel and two short stories where this historical phenomenon becomes a   point of reference for a reflection upon contemporary Jewish condition. Then, by means of a close reading of the first chapter of Stryjkowski’s first novel (Voices in the Dark), the author shows a deeper, implicit and metaphorical understanding of “Marranism”: this time the term would refer to the disguised presence of the  homosexual desire within  the framework of the traditional Jewish life. The author points to the complex relation between homosexuality and the transgressive lure of Christianity within Stryjkowski’s work, as well as to the ways in which the Frankist heresy can be seen as offering a historical precedence and context for Stryjkowski’s ‘homotheology’. Finally, the third and most comprehensive understanding of Marranism is presented. This time the term refers to the fragile identity of the Polish-Jewish writer himself, which precisely due to its fractured nature enables the writer to capture a whole universe of tensions within the Jewish world and the complex dialectics of heretical homotheology.

Bibliografia

Agnon S.J., Przypowieść o skrybie i inne opowiadania, przeł. P. Paziński, Warszawa 2016.

Antologia najmłodszej poezji palestyńskiej, wybór i przeł. S. Wolf, Warszawa 1929.

Bloom H., A Map of Misreading, New York 1975.

Frank J., Słowa Pańskie. Nauki Jakuba Franka z Brna i Offenbachu, wstęp i oprac. J. Doktór, Warszawa 2017.

Gitlitz D.M., Secrecy and Deceit. The Religion of the Crypto-Jews, Philadelphia –Jerusalem 1996.

Hordes S.M., To the End of the Earth. A History of the Crypto-Jews of New Mexico, New York 2005.

Klose-Henrichs M., Literarische Deutungen jüdischer Existenz im Werke Julian Stryjkowskis (rozprawa doktorska), Ruhr-Universität Bochum 2010, http://wwwbrs.ub.ruhr-uni-bochum.de/netahtml/HSS/Diss/KloseHenrichsMatthias/diss.pdf [dostęp: 27.09.2018].

Lindenbaum S., „Na przymierze bacz, a nie na popęd”, przeł. A. Brauner, „Kontury” 2000, t. XI.

Maciejko P., Wieloplemienny tłum. Jakub Frank i ruch frankistowski, 1755–1816, przeł. J. Chmielowski, Gdańsk 2014.

Piekarski I., Z ciemności. O twórczości Juliana Stryjkowskiego, Wrocław 2010.

Roth C., A History of the Marranos, Skokie 2001.

Stryjkowski J., Austeria, Warszawa 1979.

Stryjkowski J., Echo, Warszawa 1988.

Stryjkowski J., Głosy w ciemności, Warszawa 1999.

Stryjkowski J., Milczenie, Kraków 1993.

Stryjkowski J., „Na wierzbach… nasze skrzypce”, Warszawa 1974.

Stryjkowski J., Przybysz z Narbony, Warszawa 1983.

Stryjkowski J., Sen Azrila, Warszawa 1981.

Yovel Y., The Other Within. The Marranos: Split Identity and Emerging Modernity, Princeton 2009.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2019, Numer 2 (40) 2019: Teologie literackie, s. 31 - 55

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Scyzoryk Mojżesza: O marańskiej homoteologii Juliana Stryjkowskiego

Angielski:

The Pocket Knife of Moses. On the Marrano Homotheology in Julian Stryjkowski

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6425-7812

Adam Lipszyc
Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-6425-7812 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa

Publikacja: 08.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Adam Lipszyc (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski