Parezja: ćwiczenia ze szczerości
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEParezja: ćwiczenia ze szczerości
Data publikacji: 19.09.2023
Wielogłos, 2020, Numer 4 (46) 2020: Strategie szczerości, s. 1 - 22
https://doi.org/10.4467/2084395XWI.20.027.13419Autorzy
Parezja: ćwiczenia ze szczerości
Parrhesia: Exercises in Speaking Sincerely
The paper examines the notion of parrhesia (from Greek ‘to speak everything’) as an exercise in speaking openly and sincerely. Leaving aside Michel Foucault’s treatment of this discursive activity, the main purpose of the article is to describe parrhesia in three domains: rhetoric, philosophy, and literature. As a figure of speech, it remains closely associated with rhetorical simulation and flattery. For many rhetoricians, for instance Quintilian or Jakub Górski, parrhesia may serve as a useful instrument of critical speaking. As a “spiritual exercise” in telling the truth, it plays an important role in transforming philosophy into a general way of life. In accordance with Philodemus’s beliefs on frank speech, one may argue that parrhesia helps in attaining wisdom in a student milieu. And finally, as a discursive strategy, it creates many possibilities for expanding the modes of linguistic expression, for instance in Horace’s ode to Virgil (Carmina I 24) or in Maciej Kazimierz Sarbiewski’s ode to Publius Munatius (Lyrica III 5). In both texts, parrhesia is involved in the discourse of friendship.
Blumenberg H., Paradygmaty dla metaforologii, przeł. B. Baran, Warszawa 2017.
Buszewicz E., Sarmacki Horacy i jego liryka. Imitacja – gatunek – styl. Rzecz o poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Kraków 2006.
Colclough D., Freedom of Speech in Early Stuart England, Cambridge 2005.
Colclough D., Parrhesia. The Rhetoric of Free Speech in Early Modern England, „Rhetorica” 1999, no. 2.
Cyceron M.T., Księgi o przyjaźni teraz nowo z łacińskiego na polski język z pilnością przełożone, Drukowano w Wilnie u Jana Karcana, 1603.
Davis G., Parthenope: The Interplay of Ideas in Vergilian Bucolic, Leiden 2012.
Davis G., Polyhymnia: The Rhetoric of Horatian Lyric Discourse, Berkeley–Los Angeles–Oxford 1991.
Dyrberg T., Foucault on the Politics of Parrhesia, New York 2014.
Erasmus Roterodamus, Parabolae, sive similia postremum ab autore recognita cum accessione nonnulla adiectis aliquot vocularum obscurarum interpretationibus, Parisiis: apud Simonem Colinaeum, 1523.
Filodemos, O muzyce, O utworach poetyckich, Epigramy, przekł., wstęp i przypisy K. Bartol, Warszwa 2002.
Foucault M., Fearless Speech, ed. J. Pearson, Los Angeles 2001.
Foucault M., Hermeneutyka podmiotu, przeł. M. Herer, Warszawa 2012.
Foucault M., Le courage de la vérité. Le gouvernement de soi et des autres II. Cours au Collège de France 1984, Paris 2008.
Foucault M., Rządzenie sobą i innymi, przeł. M. Herer, Warszawa 2014.
Glad C.E., Frank Speech, Flattery, and Friendship in Philodemus [w:] Friendship, Flattery, and Frankness of Speech: Studies on Friendship in the New Testament World, ed. J.T. Fitzgerald, Leiden–New York–Köln 1996.
Gorscius I., De figuris tum grammaticis, tum rhetoricis libri quinque nunc recens aediti, Cracoviae: in officina typographica Matthaei Siebeneycher 1560.
Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, przeł. P. Domański, Warszawa 2000.
Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, przeł. P. Domański, Warszawa 2003.
Hadot P., Twierdza wewnętrzna. Wprowadzenie do „Rozmyślań” Marka Aureliusza, przeł. P. Domański, Kęty 2004.
Khan A., Horace’s Ode to Virgil on the Death of Quintilius: I.24, „Latomus” 1967, vol. 26.
Krokiewicz A., Hedonizm Epikura, Warszawa 1961.
Kwiek M., W stronę estetyki egzystencji: Michel Foucault [w:] idem, Dylematy tożsamości. Wokół autowizerunku w powojennej myśli francuskiej, Poznań 1999.
Kwintylian, Institutio oratoria, IX 2, 27 [w:] The Institutio oratoria of Quintilian, ed. H.E. Butler, t. 3, Harvard 1976.
Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przeł. i oprac. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002.
Lee M.O., Virgil as Orpheus: A Study of the Georgics, New York 1996.
Marrow S.B. SJ, Parrhesia and the New Testament, „Catholic Biblical Quarterly” 1982, vol. 44.
Parkin-Speer D., Freedom of Speech in Sixteenth Century English Literature, „Sixteenth Century Journal” 1981, no. 3.
Pawłowski K., Lathe biosas. Żyj w ukryciu. Filozoficzne posłannictwo Epikura z Samos, Lublin 2007.
Pawłowski K., Troska o duszę według Epikura z Samos. Epikurejska terapia etyczna według „Listu do Menojkeusa”, „Kwartalnik Filozoficzny” 2016, nr 1.
Philodemus, On Frank Criticism, eds. D. Konstan, D. Clay, C.F. Glad, J.C. Thom, J. Ware, Atlanta 1998.
Platon, Obrona Sokratesa, przekł. i komentarz R. Legutko, Kraków 2003.
Putnam M.C.J., The Language of Horace Odes 1.24, „The Classical Journal” 1993, vol. 88, no. 2.
Pypłacz J., Pięć stadiów żałoby w odzie I. 24 Horacego, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2016, nr 66.
Rist J.M., Epicur on Friendship, „Classical Philology” 1980, no. 2.
Ryczek W., Libertas dicendi. Z genealogii pojęcia parezji, „Teksty Drugie” 2012, nr 3.
Ryczek W., Speaking Freely: Keckermann on the Figure of Parrhesia, „Rhetorica” 2019, no. 2.
Sarbievius M.C., Lyricorum libri quattuor, epodon liber unus alterque epigrammatum, Antverpiae: ex Officina Plantiniana Balthasaris Moreti, 1634.
Scarpat G., Parrhesia greca, parrhesia cristiana, Brescia 2001.
Scarpat G., Parrhesia. Storia del termine e delle sue traduzione in Latino, Brescia 1964.
Thibodeau Ph., Can Vergil Cry? Epicureanism in Horace Odes 1.24, „The Classical Journal” 2003, vol. 98, no. 3.
Thom S., „That No Man Lives Forever”: Horace on the Death of Quintilius (1.24), „Akroterion” 1996, vol. 41.
Informacje: Wielogłos, 2020, Numer 4 (46) 2020: Strategie szczerości, s. 1 - 22
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Parezja: ćwiczenia ze szczerości
Parrhesia: Exercises in Speaking Sincerely
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 19.09.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1307
Liczba pobrań: 968