O ironii w Biesach Marii Komornickiej

Wielogłos

O nas

Dla publikujących

Zasady recenzowania
- Zasady recenzowania
- Lista recenzentów

Informacje podstawowe Abstrakt Słowa kluczowe Bibliografia Informacje dodatkowe

czasopismo

Wielogłos, 2017, Numer 2 (32) 2017, s. 41-51

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.17.011.7769

Publikacja: 20.12.2017

Licencja: CC BY-NC-ND

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Status artykułu: Otwarte

Języki publikacji: Polski

Liczba wyświetleń: 2121

Liczba pobrań: 1407

Przejdź do metryczki artykułu

Powrót do numeru

O ironii w Biesach Marii Komornickiej

Data publikacji: 20.12.2017

Wielogłos, 2017, Numer 2 (32) 2017, s. 41 - 51

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.17.011.7769

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

Tytuły

O ironii w Biesach Marii Komornickiej

Abstrakt

The article addresses a topic not researched before, that is, the presence of irony in Maria

Komornicka’s poem Biesy. The author shows that, in the nooks and crannies of the text,

which is imbued with autobiographical frankness and untamed directness, there may

lurk irony, and its “cracked” subject, full of ambivalence and disharmony, sometimes

adopts a pose which after Kierkegaard may be described as an “infinite absolute negativity.”

A subtle network of ironic tensions is analyzed: between the Self and the world;

the speaking subject and the subject spoken of; the Self and Non-Self; and the Prototype

(Prototyp) and the Not-Fully-Born (Niedorodzona). The author emphasizes the

fact that – contrary to Kierkegaard’s ironic subject – Komornicka’s heroine remains

alienated not only in her worldly existence: even the transcendent being appears as an

unfinished supplementation of a defective spirit. Thus, the existential irony extends to

metaphysical irony. Komornicka’s poem reveals not only the core of a traumatic existential

experience, but also the ironic face of nothingness which underlies the world.

The article addresses a topic not researched before, that is, the presence of irony in Maria

Komornicka’s poem Biesy. The author shows that, in the nooks and crannies of the text,

which is imbued with autobiographical frankness and untamed directness, there may

lurk irony, and its “cracked” subject, full of ambivalence and disharmony, sometimes

adopts a pose which after Kierkegaard may be described as an “infinite absolute negativity.”

A subtle network of ironic tensions is analyzed: between the Self and the world;

the speaking subject and the subject spoken of; the Self and Non-Self; and the Prototype

(Prototyp) and the Not-Fully-Born (Niedorodzona). The author emphasizes the

fact that – contrary to Kierkegaard’s ironic subject – Komornicka’s heroine remains

alienated not only in her worldly existence: even the transcendent being appears as an

unfinished supplementation of a defective spirit. Thus, the existential irony extends to

metaphysical irony. Komornicka’s poem reveals not only the core of a traumatic existential

experience, but also the ironic face of nothingness which underlies the world.

Słowa kluczowe

ironia, ironia wczesnomodernistyczna, Biesy, Maria Komornicka

irony, early modern irony, Biesy, Maria Komornicka

Bibliografia

Bielik-Robson A., Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Kraków 2000.

Boniecki E., Modernistyczny dramat ciała. Maria Komornicka, Warszawa 1998.

Filipiak I., Obszary odmienności. Rzecz o Marii Komornickiej, Gdańsk 2006.

Helbig-Mischewski B., Ein Mantel aus Sternenstaub. Geschlechtstransgress und Wahnsinn bei Maria Komornicka, Norderstedt 2005.

Helbig-Mischewski B., Strącona bogini. Rzecz o Marii Komornickiej, przeł. K. Długosz, B. Helbig-Mischewski, K. Pukański, Kraków 2010.

Ironia, red. M. Głowiński, Gdańsk 2002.

Janion M., Gdzie jest Lemańska? Maria Komornicka in memoriam [w:] eadem, Kobiety i duch inności, Warszawa 1996.

Kasperski E., Ironiczna antropologia. Rozdwojenie i podwojenie człowieka u Kierkegaarda, „Studia Filozoficzne” 1990, nr 293 (4).

Kierkegaard S., O powszechnym znaczeniu ironii. Ironia Sokratesa, przeł. K. Toeplitz [w:] K. Toeplitz, Kierkegaard, Warszawa 1975.

Kralkowska-Gątkowska K., Cień twarzy. Szkice o twórczości Marii Komornickiej, Katowice 2002.

Kristeva J., Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007.

Lemański J., [recenzja Biesów], „Chimera” 1904, t. VII, z. 19.

Ławski J., Ironia i mistyka. Doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, Białystok 2005.

Man P. de, The Rhetoric of Romanticism, New York 1984.

Menninghaus W., Wstręt. Teoria i historia, przeł. G. Sowinski, Kraków 2009.

Nycz R., Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 1997.

Pigoń S., Trzy świadectwa o Marii Komornickiej [w:] Miscellanea z pogranicza XIX i XX wieku, „Archiwum Literackie”, t. VIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.

Podraza-Kwiatkowska M., Tragiczna wolność. O Marii Komornickiej [w:] eadem, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969.

Rorty R., Contingency, Irony and Solidarity, Cambridge 1989.

Rorty R., Przygodność, ironia, solidarność, przeł. W.J. Popowski, Warszawa 1996 (wyd. II, Warszawa 2009).

Szturc W., Ironia romantyczna. Pojęcie, granice i poetyka, Warszawa 1992.

Zdanowicz E.K., Kto się boi Marii K.?, Katowice 2004.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2017, Numer 2 (32) 2017, s. 41 - 51

DOI: https://doi.org/10.4467/2084395XWI.17.011.7769

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

O ironii w Biesach Marii Komornickiej

Angielski:

On Irony in Maria Komornicka’s Biesy

Autorzy

Gabriela Matuszek-Stec

https://orcid.org/0000-0002-3661-6291

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 20.12.2017

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Gabriela Matuszek-Stec (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 2121

Liczba pobrań: 1407

<div id="cke_pastebin"> O ironii w <em>Biesach</em> Marii Komornickiej</div>

Pobierz xml