Teksty źródłowe

Adler C., Studien zur Culturgeschichte Polens, Berlin: E. S. Mittler et Sohn 1866.

Bielski M., Kronika, to jest historyja świata, oprac. D. Śnieżko, D. Kozaryn, przy współudziale E. Karczewskiej, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2019 [na podstawie edycji z 1564], t. 1.

Boguphali II episcopi posnaniensis: […] Chronicon Poloniae: cum continuatione Baszkonis: custodis posnaniensis w zbiorze: Silesiacarum rerum scriptores […], Lipsk: wyd. F.W. Sommersberg 1730.

Dembołęcki W., Wywód jedynowłasnego państwa świata [w:] R. Sztyber, „Skądże to zbłaźnienie świata?”. Wojciecha Dembołęckiego „Wywód jedynowłasnego państwa świata” (studium monograficzne i edycja krytyczna), Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego 2012.

Długosz J., Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, red. J. Dąbrowski, przeł. S. Gawęda, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009, ks. 1.

Głuchowski J., Ikones książąt i królów polskich. Reprodukcja fototypiczna wydania z 1605 r., przygotowanie do druku i wstęp B. Górska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1979.

Gwagnin A., Kronika Sarmacyi Europskiey, Warszawa: w Drukarni J. K. Mci i Rzeczypospolitej u XX. Societatis Jesu 1768.

Jezierski F.S., Rzepicha, matka królów, żona Piasta […], Warszawa: w Drukarni Piotra Dufour 1790.

Kromer M., De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX […], Basel: ex Officina Oporiniana 1568.

Kromer M., O sprawach, dziejach i wszystkich inszych potocznościach koronnych polskich ksiąg XXX, przeł. M. Błażewski, Kraków: w Drukarni Mikołaja Loba 1611.

Lewestam F.H., Pierwotne dzieje Polski, Warszawa: w Drukarni Juliana Kaczanowskiego 1841.

Naruszewicz A., Historya narodu polskiego, Lipsk: Breitkopf i Haertel 1836–1837, t. 9.

Sarnicki S., Annalium Polonicorum qui in lucem propediem aedentur brevissima synopsis […], Kraków: w Drukarni Macieja Wirzbięty 1582.

Stryjkowski M., Kronika polska, litewska, żmódzka i wszystkiej Rusi […], Królewiec: w Drukarni Gerzego Osterbergera 1582.

Wielhorski M., O przywróceniu dawnego rządu według pierwiastkowych Rzeczypospolitej ustaw, b.m. 1775.

Publicystyka i mariały popularyzatorskie

Dawny i współczesny sarmata w oparciu o twórczość Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska, https://sciaga.pl/tekst/3675837dawny_i_wspolczesny_sarmata_w_oparciu_o_tworzcosc_waclawa_potockiego_i_jana [dostęp: 30.07.2021].

Gliński M., Kolonializm po polsku, czyli długi cień pańszczyzny, „Culture.pl”, 5.11.2015, https://culture.pl/pl/artykul/kolonializm-po-polsku-czyli-dlugi-cien-panszczyzny [dostęp: 30.07.2021].

Łazarkiewicz G., Lemingi kontra Sarmaci, „Gazeta Wyborcza”, 8.08.2012, https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,12277106,lemingi-kontra-sarmaci.html [dostęp: 29.07.2021].

Łukasiewicz D., Chłopa gnębić, Niemca hołubić, „Przegląd”, 21.12.2015, https://www.tygodnikprzeglad.pl/chlopa-gnebic-niemca-holubic/ [dostęp: 30.07.2021].

Majmurek J., Polska była kiedyś nie tyle peryferiami Zachodu, ile razem z całym Zachodem byliśmy wspólnie peryferiami świata islamu, „Krytyka Polityczna”, 1.10.2017, https://krytykapolityczna.pl/swiat/polska-byla-kiedys-nie-tyle-peryferiami-zachodu-ile-razem-z-calym-zachodem-bylismy-wspolnie-peryferiami-swiata-islamu/ [dostęp: 30.07.2021].

Marcinek R., Sarmaci. Pytanie o rodowód, 22.04.2011, https://www.wilanow-palac.pl/sarmaci_pytanie_o_rodowod.html [dostęp: 29.07.2021].

Pacholski A., Chata wuja chama, „Gazeta Wyborcza”, 14.06.2013, https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,14100485,chata-wuja-chama.html [dostęp: 29.07.2021].

Pilikowski J., Sarmatyzm [w:] idem, Słownik szkolny. Historia, Kraków: Zielona Sowa 2006.

Płociński M., Sarmatyzm nieuświadomiony, „Rzeczpospolita”, 14.06.2019, https://www.rp.pl/Plus-Minus/306139937-Plocinski-Sarmatyzm-nieuswiadomiony.html [dostęp: 31.07.2021].

Sarmatyzm [w:] Ważne pojęcia historyczne, http://cedrywlk.szkolna.net/pliki/plik/6-powt-z-hist-do-egzaminu-pojecia-1458833646.pdf [dostęp: 30.07.2021].

Sarmatyzm, https://plwiki.pl/Leksykon/Sarmatyzm [dostęp: 30.07.2021].

Wężyk K., Chłop Lives Matter. Szlachta traktowała wieśniaków jak bydło, ale oni nie byli wcale tacy głupi, „Gazeta Wyborcza”, 20.10.2020, https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,26410599,dzieci-chama-sielski-dworek-precz.html [dostęp: 30.07. 2021].

Opracowania

Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2008.

Baczewski S., Mit początku i władza szlachty, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2006.

Baczewski S., Szlachectwo. Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim. Druga połowa XVI wieku – XVII wiek, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2009.

Bömelburg H.-J., Polska myśl historyczna a humanistyczna historia narodowa (1500–1700), przeł. Z. Owczarek, Kraków: Universitas 2011.

Dajnowicz M., Drobna szlachta ziemi łomżyńskiej na przełomie XIX i XX wieku, Łomża: Łomżyńskie Tow. Naukowe im. Wagów 2002.

Freedman P., Images of the Medieval Peasant, Stanford: Stanford University Press 1999.

Goldenberg D.M., Black and Slave. The Origins and History of the Curse of Ham, Berlin: De Gruyter 2017.

Kolarzowa R., Zamawianie Realnego. Konstruowanie tożsamości fantazmatycznej „narodu politycznego”, „Teksty Drugie” 2015, nr 1.

Kowalski J., Sarmacja. Obalanie mitów. Podręcznik bojowy, Warszawa: Zona Zero 2016.

Kulicka E., Legenda o rzymskim pochodzeniu Litwinów i jej stosunek do mitu sarmackiego, „Przegląd Historyczny” 1980, t. 71, nr 1.

Kuligowski W., Chamska historia Polski. Tezy i antytezy, „Czas Kultury” 2016, nr 3.

Kuligowski W., Chłop w kajdanach albo po co nam ludowość dzisiaj, „Dialog” 2017, nr 6 (727), https://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/chlop-w-kajdanach-albo-po-co-nam-ludowosc-dzisiaj [dostęp: 30.07.2021].

Leszczyński A., Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. 2020.

Małecki A., Lechici w świetle historycznej krytyki, Lwów: Druk. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 1907.

Maślanka J., Literatura a dzieje bajeczne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1990.

Matuszewski J., Cham, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1991.

Michalski M., Dawni Słowianie w tradycji polskiej pierwszej połowy XIX wieku, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2013.

Mikołajewska B., Nazwy etniczne jako czynnik dystansu etnicznego. Studium przypadku zróżnicowania społecznego na Podlasiu, Warszawa: UW IPSiR 1987.

Napiórkowski M., Mit sarmackiego mitu [w:] Z szablą i kielichem, czyli życie po sarmacku, red. J. Tazbir, S. Zagórski, Łomża: Oficyna Wydawnicza „Stopka” 2015.

Niedźwiedź J., Sarmatyzm, czyli tradycja wynaleziona, „Teksty Drugie” 2015, nr 1.

Orzeł J., Historia – tradycja – mit w pamięci kulturowej szlachty Rzeczypospolitej XV–XVIII wieku, Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie 2016.

Orzeł J., Lech i Palemon – mityczni założyciele Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego [w:] Z szablą i kielichem, czyli życie po sarmacku, red. J. Tazbir, S. Zagórski, Łomża: Oficyna Wydawnicza „Stopka” 2015.

Ossowski S., Więź społeczna i dziedzictwo krwi, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966.

Otwinowska B., Język – naród – kultura. Antecedencje i motywy renesansowej myśli o języku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1974.

Pobłocki K., Chamstwo, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2021.

Rauszer M., Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Warszawa: Wydawnic-two RM 2020.

Rauszer M., Siła podporządkowanych, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2021.

Serejski M.H., Przeszłość a teraźniejszość. Szkice i studia historiograficzne, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1965.

Siwiec J., Dyskurs władzy w szlacheckich mitach etnogenetycznych na podstawie historiografii XVI i XVII wieku, „Littera/Historica” 2016, nr 4.

Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków: Universitas 2011.

Tazbir J., Sarmatyzm a barok, „Kwartalnik Historyczny” 1969, R. XXVI, z. 4.

Tazbir J., Słowo wstępne [w:] Z szablą i kielichem, czyli życie po sarmacku, red. J. Tazbir, S. Zagórski, Łomża: Oficyna Wydawnicza „Stopka” 2015.

Tazbir J., Świadomość narodowa [w:] idem, Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1971.

Thierry A., Histoire de la conquête de l’Angleterre par les Normands, Paris: Firmin--Didot, Père et Fils 1825, t. 1–3.

Ulewicz T., Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej [w:] idem, Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV i XVI w.; Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej, Kraków: Collegium Columbinum 2006.

Wierzbicki A., Jak powstało państwo polskie? Hipoteza podboju w historiografii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa: Instytut Historii PAN 2019.

Wilczek P., Kultura szlachecka w Polsce [w:] Kultura polska. Silva rerum, red. R. Cudak, J. Tambor, Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk 2002.