FAQ

Burzliwy żywot amureca, czyli jak Jakub Pannę zdobywał. Słowa Pańskie Jakuba Franka jako powieść łotrzykowska

Data publikacji: 08.2019

Wielogłos, 2019, Numer 2 (40) 2019: Teologie literackie, s. 1 - 30

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.19.009.11394

Autorzy

Agata Bielik-Robson
Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-9638-6758 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Burzliwy żywot amureca, czyli jak Jakub Pannę zdobywał. Słowa Pańskie Jakuba Franka jako powieść łotrzykowska

Abstrakt

The Stormy Life of Am Ha’arets, or How Jacob Won the Virgin. Jacob Frank’s Words of the Lord as a Picaresque Novel
The aim of this essay is to present Jacob Frank’s Words of the Lord as the first (and perhaps the last) Polish picaresque novel which abounds in semi-fantastical, kabbalahinspired stories, depicting a stormy life of a protagonist who calls himself an “am ha’arets” (a man of the land or a village idiot in Hebrew) and brags of his  nfinite and supranatural vitality that helps him to overcome all adversities. The essay considers a hypothesis formulated by Yirmiyahu Yovel, according to which the picaro novel emerged in 16th century Spain, in the milieu of the Marranos or conversos, i.e. the Jews who were forced to convert to Christianity, but usually retained  ome elements of their Judaic faith undercover. This hypothesis seems to fit perfectly well to Jacob Frank’s gadki (stories) as he himself can be regarded as the paradigmatic Marrano: a willing convert to Catholicism, whose aim was to “messianize” the Christian religion from within. The essay ends with a comparison of Frank’s messianic ambitions to Jacques Derrida whose messianicite operates on a similar Marrano basis.

Bibliografia

Abraham N., Torok M., The Shell and the Kernel, transl. N.T. Rand, Chicago 1994.

Abraham N.,Torok M., Wolf Man’s Magic Word. A Cryptonymy, transl. N.T. Rand, Minneapolis 1986.

Agamben G., Czas, który zostaje. Komentarz do „Listu do Rzymian”, przeł. S. Królak, Warszawa 2009.

Agamben G., The Open. Man and Animal, transl. K. Attell, Stanford 2004.

Agamben G., Potentialities. Collected Essays in Philosophy, transl. D. Heller-Roazen, Stanford 2000.

Anonim, Żywot Łazika z Tormesu, przeł. M. Mann, Warszawa 1959.

Benjamin W., Selected Writings, vol. 3, ed. M.W. Jennings, Cambridge–Massachusetts 2006.

Berman M., „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, przeł. M. Szuster, wstęp A. Bielik-Robson, Kraków 2006.

Biblia Tysiąclecia

Bielik-Robson A., Erros. Mesjański witalizm i filozofia, Kraków 2014.

Bloom H., The Book of J, New York 1990.

Derrida J., Circumfession [w:] J. Derrida, G. Bennington, Jacques Derrida, Chicago 1993.

Derrida J., Rogues. Two Essays on Reason, transl. P.-A. Brault, Stanford 2005.

Derrida J., Wiara i wiedza. Dwa źródła „religii” w obrębie samego rozumu, przeł. P. Mrówczyński [w:] J. Derrida, G. Vattimo et al., Religia, Warszawa 1999.

Doktór J., Nieznośny ciężar milczenia [w:] J. Frank, Słowa Pańskie. Nauki Jakuba Franka z Brna i Offenbachu, wstęp i oprac. J. Doktór, Warszawa 2017.

Escarmant Ch., La lettre marrane de Rabelais, „Pardès. Etudes et culture juives” 2000, no. 29 (Le Juif caché. Marranisme et modernité, ed. S. Trigano).

Faur J., Don Quichotte: un talmudiste au passé souillé, „Pardès. Etudes et culture juives” 2000, no. 29 (Le Juif caché. Marranisme et modernité, ed. S. Trigano).

Frank J., Rozmaite adnotacje, przypadki, czynności i anegdoty pańskie, red. J. Doktór, Warszawa 1996.

Frank J., Słowa Pańskie. Nauki Jakuba Franka z Brna i Offenbachu, wstęp i oprac. J. Doktór, Warszawa 2017.

Hegel G.W.F., Fenomenologia ducha, t. II, przeł. A. Landman, Warszaw 1965.

Hess M., The Holy History of Mankind and Other Writings, przeł. S. Avineri, Cambridge 2004.

Lipszyc A., Czerwone listy. Eseje frankistowskie o literaturze polskiej, Kraków 2018.

Lukács G., On Poverty of Spirit. A Conversation and A Letter, transl. J.T. Sanders, „The Philosophical Forum. The Quarterly” 1972, no. 3–4.

Maciejko P., Wieloplemienny tłum. Jakub Frank i ruch frankistowski 1755–1816, przeł. J. Chmielewski, Gdańsk 2015.

Majmon S., Autobiografia, przeł. L. Belmont, red. B. Szwarcman-Czarnota, P. Paziński, Warszawa 2007.

Majorino G., At the Margins of the Renaissance. Lazarillo de Tormes and the Picaresque Art of Survival, Pennsylvania 2003.

Marks K., Engels F., Manifest komunistyczny, przeł. W. Piekarski [w:] eidem, Dzieła, t. IV, Warszawa 1962.

Miłosz C., Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada i inne wiersze, Kraków 1980.

Nietzsche F., Poza dobrem i złem, przeł. G. Sowinski, Kraków 2001.

Ochocki A., Trzy opery albo podmiotowość komiczna, Warszawa 2003.

Scholem G., The Messianic Idea in Judaism. And Other Essays on Jewish Spirituality, New York 1995.

Stevens W., A Discovery of Truth [w:] idem, Opus Posthumous. Poems, Plays, Prose, London–New York 1990.

Yovel Y., The Other Within. The Marranos: Split Identity and Emerging Modernity, Princeton–Oxford 2009.

Yovel Y., Spinoza and Other Heretics. The Marrano of Reason, Princeton, N.J., 1989.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2019, Numer 2 (40) 2019: Teologie literackie, s. 1 - 30

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Burzliwy żywot amureca, czyli jak Jakub Pannę zdobywał. Słowa Pańskie Jakuba Franka jako powieść łotrzykowska

Angielski:

The Stormy Life of Am Ha’arets, or How Jacob Won the Virgin. Jacob Frank’s Words of the Lord as a Picaresque Novel

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-9638-6758

Agata Bielik-Robson
Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
https://orcid.org/0000-0002-9638-6758 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa

Publikacja: 08.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Agata Bielik-Robson (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski