Uwagi nad kwestią autorytaryzmu w myśli Stanisława Staszica
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTE
Uwagi nad kwestią autorytaryzmu w myśli Stanisława Staszica
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEUwagi nad kwestią autorytaryzmu w myśli Stanisława Staszica
Data publikacji: 2013
Studia Historica Gedanensia, 2013, Tom 4 (2013), s. 53-67
https://doi.org/10.4467/23916001HG.13.004.2658Autorzy
Uwagi nad kwestią autorytaryzmu w myśli Stanisława Staszica
Stanisław Staszic’s philosophical and political thought remains one of the greatest inellectual achievements of the Polish Age of Enlightenment. One of the most important issues is the question of power and handing it to individuals. In the time of reforms in the Polish Republic Staszic claimed that only strong central power was able to deliver the country from destruction and defeat the anarchy of the democracy of the nobility. He was however forced to tone down his opinions to be more agreeable towards the noblemen. After the patitions of Poland he considered Prussia a model of a well‑governed country. But it was not until after the Congress of Vienna, in his main finished work entitled Humankind, that he fully presented his thoughts upon the power. He described the evolution of this system from feudalism and absolutism to constitutional monarchy. Despotism, which was a chance for the Polish Republic in 18th century, ceased to be such a chance after 1815. The future lay in constitutional monarchy with strong but limited power of the monarch. And the Kingdom of Poland’s union with the Russian Empire was to be the beginning of the system and the tsar and king Alexander the First a model of the ruler.
Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 2009, s. 74.
Grześkowiak-Krwawicz A., Koncepcja wolności w myśli politycznej Stanisława Staszica, „Wiek Oświecenia” 2006, nr 22, s. 39 i n.
Jezierski F.S., Wybór pism, Warszawa 1952.
Kizwalter T., Dramat reformatora: między wolnością a modernizacją, „Wiek Oświecenia” 2006, nr 22, s. 82
Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1972, s. 325 i n.; B. Treger,
Łysiak-Łątkowska A., Geneza wojny a początki religii według „Rodu ludzkiego” Stanisława Staszica, „Zeszyty Staszicowskie” 2004, nr 4, s. 25 i n.
Monteskiusz, O duchu praw, Kraków 2003.
Opałek K., Monteskiusz w Polsce, [w:] Monteskiusz i jego dzieło. Sesja naukowa w dwusetną rocznicę śmierci. Warszawa 27–28 X 1955, red. J. Bardach i i K. Grzybowski, Wrocław 1956, s. 257.
Salmonowicz S., Z wieku Oświecenia. Studia z dziejów prawa i polityki XVIII wieku, Toruń 2001.
Serejski M.H., Naród a państwo w polskiej myśli historycznej, Warszawa 1973.
Skrzypek M., Wstęp, [w:] H. Kołłątaj, Prawa i obowiązki naturalne człowieka oraz O konstytucji w ogólności, Warszawa 2006, s. XII.
Staszic St., Po zdobyciu Krakowa przez wojska polskie w r. 1809 mowa pod posągiem Czarnieckiego w Tykocinie, [w:] Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej, t. 1, red. S. Krzemiński, Warszawa 1906, s. 32.
Staszic St., Myśli o równowadze politycznej w Europie, [w:] idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. 1, Warszawa 1954, t. 2, s. 321.
Staszic St., O statystyce Polski, [w:] idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. 1, Warszawa 1954, t. 2, s. 294.
Staszic St., Przestrogi dla Polski, [w:] idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. 1, Warszawa 1954, t. 1, s. 175.
Staszic St., Ród ludzki, [w:] idem, Dzieła, t. IX, Warszawa 1820, s. 194.
Staszic St., Ród ludzki, [w:] idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. 1, Warszawa 1954, t. 2.
Staszic St., Uwagi do „Rodu ludzkiego”, [w:] idem, Dzieła, t. IX, Warszawa 1820, s. 228.
Staszic St., Uwagi do „Rodu ludzkiego”, [w:] idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. 1, Warszawa 1954, t. 2, s. 200.
Staszic St., Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, [w:] idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. 1, Warszawa 1954, s. 43.
Szacka B., Teoria i utopia Stanisława Staszica, Warszawa 1964.
Walicki A., Idea narodu w polskiej myśli oświeceniowej, Warszawa 2002.
„Zeszyty Staszicowskie” 2004, nr 4, s. 35.
Informacje: Studia Historica Gedanensia, 2013, Tom 4 (2013), s. 53-67
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uwagi nad kwestią autorytaryzmu w myśli Stanisława Staszica
A few remarks on the authoritarianism in the thought of Stanisław Staszic
Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 55 80-952 Gdańsk
Publikacja: 2013
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1986
Liczba pobrań: 1285