FAQ

The European Landscape Convention with respect to the cultural landscape – a Polish perspective

Data publikacji: 10.2022

Santander Art and Culture Law Review, 2022, 1/2022 (8), s. 77 - 94

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.22.008.16398

Autorzy

Marta Woźniak
The University of Opole
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0021-6760 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

The European Landscape Convention with respect to the cultural landscape – a Polish perspective (Europejska Konwencja Krajobrazowa wobec krajobrazu kulturowego – perspektywa polska)

Abstrakt

The aim of this article is to address how the European Landscape Convention (ELC) defines the cultural landscape, and what tools the former provides for the latter’s protection. It is also crucial to determine, from the viewpoint of the Polish legal order, how the legislator implements the protection of the cultural landscape into national law. The general thesis of the article is that the ELC creates an integrated model of landscape protection in which the cultural landscape is considered an intrinsic component. The general thesis is accompanied by a detailed thesis that the ELC does not independently create an optimal level of protection for the cultural landscape, but rather shapes the direction that this protection will take. The ELC also defines the cultural landscape, including the mutual relations between natural and cultural values, as well as the perception of the landscape by people. The basic link for the protection of the cultural landscape in Poland is the municipality, which – with the help of planning and spatial development instruments – can directly affect the quality of the landscape. Legal tools for the protection of the cultural landscape should also be pursued in the matter of monument protection.

Keywords: The European Landscape Convention, cultural landscape, spatial planning


Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest odniesienie się do tego, w jaki sposób Europejska Konwencja Krajobrazowa (ELC) definiuje krajobraz kulturowy oraz jakie tworzy narzędzia jego ochrony. Kluczowe jest również ustalenie, z punktu widzenia polskiego porządku prawnego, jak ustawodawca implementuje ochronę krajobrazu kulturowego do prawa krajowego. Ogólna teza artykułu brzmi: ELC tworzy zintegrowany model ochrony krajobrazu, w którym krajobraz kulturowy jest traktowany jako jego nieodłączny element. Tezie ogólnej towarzyszy teza szczegółowa, że ELC nie tworzy samodzielnie optymalnego poziomu ochrony krajobrazu kulturowego, ale raczej kształtuje kierunek, w jakim ta ochrona będzie zmierzać. ELC definiuje również krajobraz kulturowy, w tym wzajemne relacje między wartościami przyrodniczymi i kulturowymi, a także postrzeganie krajobrazu przez ludzi. Podstawowym ogniwem ochrony krajobrazu kulturowego w Polsce jest gmina, która – za pomocą instrumentów planowania i zagospodarowania przestrzennego – może bezpośrednio wpływać na jakość krajobrazu. Prawne instrumenty ochrony krajobrazu kulturowego powinny być również poszukiwane w obszarze ochrony zabytków.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Bąkowski T., Ochrona krajobrazu w prawie zagospodarowania przestrzennego [Landscape protection in spatial development law], “Prawo – Administracja – Kościół” 2006, Vol. 26.
Biernat S., Przestrzeń kulturowa a krajobraz kulturowy na listach UNESCO [Cultural space versus cultural landscape on the UNESCO lists], “Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2014, Vol. 24.
Ciechanowicz-McLean J., Prawo i polityka ochrony środowiska [Law and environmental protection policy], Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
Conzen M.P., Cultural Landscape in Geography, in: International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, University of Chicago, Illinois 2001.
Council of Europe Landscape Convention. Contribution to human rights, democracy and sustainable development, Council of Europe, Strasbourg 2018, https://rm.coe.int/council-of-europe-landscape-convention-contribution-to-human-rights-de/16807bffda [accessed: 11.08.2022].
De Montis A., Impacts of the European Landscape Convention on national planning systems: A comparative investigation of six case studies, “Landscape and Urban Planning” 2014, Vol. 124.
Déjeant-Pons M., The European Landscape Convention, “Landscape Research”, 2006, Vol. 31(4).
European Landscape Convention, Florence, 20.X.2000, Council of Europe, European Treaty Series, No. 176, https://rm.coe.int/1680080621 [accessed: 11.08.2022].
Europejska Konwencja Krajobrazowa, sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. [The Council of Europe Landscape Convention], Dz. U. 2006 No. 14 item 98.
Explanatory Report to the European Landscape Convention, Florence, 20.X.2000, Council of Europe, European Treaty Series, No. 176, https://rm.coe.int/16800cce47 [accessed: 11.08.2022]. 93
Glossary of the Information System of the Council of Europe Landscape Convention. Spatial planning and landscape, No. 106, Council of Europe, 2017, https://edoc.coe.int/en/environment/7623-glossary-of-the-information-system-of-the-council-of-europe-landscape-convention-spatial-planning-and-landscape-no-106.html [accessed: 11.08.2022].
https://www.coe.int/en/web/landscape/home [accessed: 21.12.2020].
Jać M., Jać P., Planowanie przestrzenne – o potrzebie i kierunkach zmian [Spatial planning – on the need and directions of changes], in: I. Zachariasz (ed.), Kierunki reformy prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego [Directions of the reform of spatial planning and development law], Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
Jones M., Progress in Norwegian cultural landscape studies, “Norsk Geografisk Tidsskrift” 1988, Vol. 42.
Judgement of the Provincial Administrative Court in Gdańsk of August 2, 2017. II SA/Gd 423/16, published LEX No. 2345386.
Judgement of the Provincial Administrative Court in Wrocław of 20 December 2017 IV SA/ Wr 589/17, published LEX No. 2428497.
Korzeniowski P., Krajobraz i walory krajobrazowe jako przedmiot ochrony prawnej przyrody [Landscape and its values as an object of legal protection of nature], “Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015, Vol. 622(5).
Kowalewski A., Znaczenie i kształtowanie środowiska kulturowo-przyrodniczego [ The i mportance and shaping of the cultural and natural environment], in: S. Ratajski, M. Ziółkowski (eds.), Krajobraz kulturowo-przyrodniczy z perspektywy społecznej [Cultural and natural landscape from a social perspective], Polski Komitet do spraw UNESCO Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2000.
Langrod J.S., Zagadnienia wybrane z praktyki administracyjnej [Issues selected from administrative practice], Księgarnia Powszechna, Kraków 1938.
Loupa Ramos I., Silva R., The European Landscape Convention at urban scale: insights from an exploratory approach in Lisbon, “Belgeo” 2015, Vol. 3, https://doi.org/10.4000/belgeo.16539 [accessed: 16.02.2021].
Myga-Piątek U., Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i dziedzinach pokrewnych [Dispute over the concept of landscape in geography and related fields], “Przegląd Geograficzny” 2001, Vol. 1/2.
Niżnik-Dobosz I., Estetyka techniczna i ład przestrzenny jako pojęcia prawa budowlanego oraz prawa planowania i zagospodarowania przestrzeni [Technical aesthetics and spatial order as concepts of construction law and the law on planning and spatial development], in: I. Niżnik-Dobosz (ed.), Przestrzeń i nieruchomości jako przedmiot prawa administracyjnego. Publiczne prawo rzeczowe [Space and property as a subject of administrative law. Public property law], LexisNexis, Warszawa 2012.
Olwig K., Editorial: Law, Polity and the Changing Meaning of Landscape, “Landscape Research” 2005, Vol. 30(3).
Pszczyński M., Park kulturowy a planowanie przestrzenne [Cultural park vs. spatial planning], “Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2018, Vol. 16(2).
Roe M.H., The European Landscape Convention: a revolution in thinking about ‘cultural landscapes’, “Journal of Chinese Landscape Architecture” 2007, Vol. 23(143).
Strecker A., Landscape as Cultural Heritage, in: F. Francioni, A.F. Vrdoljak (eds.), The Oxford Handbook of International Cultural Heritage Law, Oxford University Press, Oxford 2020.
Strecker A., Landscape protection in International Law, Oxford University Press, Oxford 2018.
Szczęsny T., Ochrona przyrody i krajobrazu [Nature and landscape protection], Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
Środulska-Wielgus J., Wielgus K., Metoda Janusza Bogdanowskiego w badaniach krajobrazu warownego i jej skuteczność w rewaloryzacji zespołów fortyfikacyjnych [Janusz Bogdanowski’s method in the study of fortified landscape and its effectiveness in the revaluation of fortification complexes], in: L. Narębski (ed.), Dawne fortyfikacje dla turystyki, rekreacji i kultury [Former fortifications for tourism, recreation and culture], Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Toruniu, Toruń 2018.
The decision of the Supreme Administrative Court of 13 March 2019 II OSK 999/17, published LEX No. 2705157.
Ustawa z dnia 19 lipca 1990 r. o zmianie ustawy o ochronie dóbr kultury i o muzeach [Act of 19 July 1990 Amending the Act on the Protection of Cultural Assets and Museums], consolidated text: Dz. U. 1990 No. 56 item 322.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska [Act of 27 April 2021 of the Environmental Protection Law], consolidated text: Dz. U. 2021 item 1973.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [Act of 27 March 2003 on Spatial Planning and Development], consolidated text: Dz. U. 2022 item 503.
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [Act of 23 July 2003 on the Protection and Guardianship of Monuments], consolidated text: Dz. U. 2022 item 840.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Act of 16 April 2004 on the Protection of Nature], consolidated text: Dz. U. 2022 item 916.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu [Act of 24 April 2015 on Amending Certain Acts in Connection with the Enhancement of Landscape Protection Tools], Dz. U. 2015 item 774.
Woźniak M., Filary Europejskiej Konwencji Krajobrazowej a polska wizja ochrony krajobrazu w świetle „ustawy krajobrazowej” [The pillars of the European Landscape Convention vs. the Polish vision of landscape protection in the light of the “Landscape Act”], “Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2016, Vol. 43(2).
Żarska B., Ochrona krajobrazu [Landscape protection], Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2003.

Informacje

Informacje: Santander Art and Culture Law Review, 2022, 1/2022 (8), s. 77 - 94

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

The European Landscape Convention with respect to the cultural landscape – a Polish perspective (Europejska Konwencja Krajobrazowa wobec krajobrazu kulturowego – perspektywa polska)

Angielski:

The European Landscape Convention with respect to the cultural landscape – a Polish perspective

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0021-6760

Marta Woźniak
The University of Opole
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0021-6760 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

The University of Opole
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, Polska

Publikacja: 10.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marta Woźniak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski