Zachowania zdrowotne osób w okresie wczesnej i późnej dorosłości – aspekt edukacyjny i behawioralny
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEZachowania zdrowotne osób w okresie wczesnej i późnej dorosłości – aspekt edukacyjny i behawioralny
Data publikacji: 2009
Psychologia Rozwojowa, 2009, Tom 14, Numer 3, s. 77-88
Autorzy
Zachowania zdrowotne osób w okresie wczesnej i późnej dorosłości – aspekt edukacyjny i behawioralny
Liczne przemiany w otaczającej rzeczywistości obejmują także obszar zdrowia i zachowań z nim związanych. Niezbędna staje się coraz większa aktywność adaptacyjna i profi laktyczna jednostek i społeczeństw. Do nowych programów edukacyjnych są wprowadzane treści związane ze zdrowiem, zachowaniami i stylami życia służącymi zdrowiu.
Problem badawczy prezentowany na stronach artykułu dotyczy zachowań zdrowotnych osób we wczesnej (390 osób) i późnej dorosłości (117 osób). Badani studenci byli słuchaczami Akademii Wychowania Fizycznego i Pedagogiki UWr, część spośród osób starszych stanowią słuchacze Uniwersytetu III Wieku (63 osoby). Badania zmierzały do porównania aktywności prozdrowotnej badanych i odpowiedzi na pytanie: „jaki jest ich poziom aktywności zdrowotnej? oraz „czy edukacja zdrowotna znajduje przełożenie na zachowania?”. Zastosowano Ankietę oraz Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Grażyny Dolińskiej-Zygmunt. Przeprowadzone badania potwierdziły występowanie istotnych różnic między badanymi. Różnice obejmują zarówno poziom nasilenia zachowań, jak i dominację niektórych z nich. Badani cechują się średnim poziomem zachowań zdrowotnych, przy czym wyższe ich nasilenie zaobserwowano u osób w okresie późnej dorosłości, z wyraźną dominacją u słuchaczy Uniwersytetu III Wieku. Także studenci korzystający z edukacji zdrowotnej uzyskali nieznacznie wyższe wyniki od pozostałych młodych dorosłych.
Anderson E.S., Wójcik J.R., Winett R.A., Williams, D.M. (ed.) (2006), Social-Cognitive Determinants of Physical Activity: The Influence of Social Support, Self-Efficacy, Outcome Expectations, and Self-Regulation Among Participants in a Church-Based Health Promotion Study. Health Psychology, 25.
Antonovsky A. (1979), Health, Stress, and Coping. San Francisco: Jossey-Bass.
Antonovsky A. (1984), The Sense of Coherence as a Determinant of Health [w:] J.D. Matarazzo, N.E. Miller (red.). Behavioral health, 114–129. New York: John Wiley.
Bandura A. (2004), Health Promotion by Social Cognitive Means. Health Education and Behavior, 2, 143–164.
Brownson R.C., Housemann R.A., Brown D.R. (2000). Promoting Physical Activity in Rural Communities: Walking Trail Acces, Use, and Effects. American Journal of Preventive Medicine, 18, 235–241.
Bytniewski M., Danielewicz J. (2004), Promocja zdrowia w rodzinie poprzez wychowanie do rekreacji ruchowej. Annales Universitas Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LIX, Suppl. XIV, 51, 91–94.
Chwist A. (1997), Zdrowie i Etyka. Edukacja i Dialog, 2 (85).
Courneya K.S., McAuley E. (1995), Cognitive Mediators of the Social Influence-Exercise Adherence Relationship: A test of the theory of planned behavior. Journal of Behavioral Medicine, 18, 499–515.
Dębska U. (2007), Health Behaviour by Aging People. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LXII, Suppl. XVIII, 2, 109, Sectio D, 23–26.
Dębska U., Bielawska I. (2006), Health-promoting Activity by Aging People in Self-image and Locus Control Context. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, LX, Suppl. XVI, 1, 432–436.
Dolińska-Zygmunt G. (2000), Podmiotowe uwarunkowania zachowań promujących zdrowie. Warszawa: PAN.
Fishbach A., Shah J.Y. (2006), Self-Control in Action: Implicit Dispositions Toward Goals and Away From Temptations. Journal of Personality and Social Psychology, 90, Issue 5, 820–832.
Fishbach A., Trope Y. (2005), The Substitutability of External Control and Self-Control. Journal of Experimental Social Psychology, 41, 256–270.
Franek G., Cabaj M., Ćmiel-Giergielewicz M., Bielańska K. (2005), Health Behavior among Senior Aged Citizens. Annales Iniversitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LXII, Suppl. XVIII, 2, 157, Sectio D, 221–224.
Gacek M., Frączek B. (2001), Postawy prozdrowotne młodzieży akademickiej na tle oddziaływań edukacyjnych [w:] I. Murawow (red.), Zdrowie. Istota, diagnostyka i strategie zdrowotne, 204–209. Radom: Politechnika Radomska, Instytut Technologii Eksploatacji.
Gaweł A. (2003), Pedagodzy wobec wartości zdrowia. Kraków: Impuls.
Gniazdowski A. (red.) (1990), Zachowanie zdrowotne. Warszawa: Instytut Medycyny Pracy. Heszen I., Sęk H. (2007), Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
Kasperek E. (2001), Zdrowie jako wartość i przedmiot edukacji [w:]: Z. Melosik (red.), Młodzież, styl życia i zdrowie. Konteksty i kontrowersje, 203–209. Poznań: WOLUMIN.
Lewandowska B. (2006), Kulturowe źródła nasilania się autokreacyjnych postaw wobec ciała. [w:] J. Klebaniuk (red.), Człowiek wobec masowych zjawisk społecznych, 269–280. Wrocław: Atut.
Malczak E. (2004), Młodzież wobec wartości. Wychowanie 18/19.
McAuley E., Blissmer B. (2000), Self-Efficacy Determinants and Consequences of Physical activity. Exercise and Sport Sciences Reviews, 28, 85–88.
Miller Y.D., Trost S.G., Brown W.J. (2002), Mediators of Physical Activity Behavior Change Among
Women with Young Children. American Journal of Preventive Medicine, 23, 98–103.
Muraven M., Baumeister R.F. (2000), Self-Regulation and Depletion of Limited Resources: Does Self-Control Resemble a Muscle? Psychological Bulletin, 126, 247–259.
Perzyńska-Biskup A., Biskup L., Kost M. (2005), Health in Hierarchy the Others Life Values, which are Realized by Women Environment of Gymnastics. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LX, Suppl. XVI, 404, Sectio D.
Puchalski K. (1990), Zachowania związane ze zdrowiem jako przedmiot nauk socjologicznych. Uwagi wokół pojęcia [w:] A. Gniazdowiski (red.), Zachowania zdrowotne, 23–57. Łódź: Wydawnictwo Instytutu Medycyny Pracy.
Roik J. (2007), Co Polacy sądzą o zdrowiu? www.mp.pl
Scheridan Ch.L., Radmacher S.A. (1998), Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.
Straś-Romanowska M. (2000), Późna dorosłość. Wiek starzenia się [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 2, 263–292. Warszawa: PWN.
Tański M. (2006), Zdrowie jako wartość w perspektywie aksjologicznej i psychologicznej, referat wygłoszony na Międzynarodowej konferencji naukowej „Aksjologiczne i psychologiczne aspekty doświadczenia indywidualnego”. Kraków.
Taranowicz I. (2002), Zachowania w zdrowiu i chorobie [w:] J. Barański, W. Piątkowski (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, 105–115. Wrocław: ATUT.
Taylor S.E., Sherman D.K. (2007), Psychologia pozytywna i psychologia zdrowia: owocny związek [w:] P.A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce, 194–210. Warszawa: PWN.
Tomaszewski T. (1975), Człowiek w sytuacji [w:] T. Tomaszewski (red.), Psychologia, 17–36. Warszawa: PWN.
Trope Y., Fishbach A. (2000), Counteractive Self-Control in Overcoming Temptation. Journal of Personality and Social Psychology, 79, 493–506.
Tuszyńska-Bogucka V. (2005), The Health Care in the Hierarchy of Values in the Gymnasium Group. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LX, Suppl. XVI, 581, Sectio D.
Zawadzka B. (2001), Postawy dorastającej młodzieży wobec zdrowia [w:] I. Murawow (red.), Zdrowie. Istota, diagnostyka i strategie zdrowotne, 318–324. Radom: Politechnika Radomska, Instytut Technologii Eksploatacji.
Zdebska H. (2005), Health as a Value in the Perspective of Sports Axiology. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LX, Suppl. XVI, 662.
Zdebska H., Olszewski T. (2005), University Students’ Attitudes Towards Health and Body Values. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LX, Suppl. XVI, 661, Sectio D.
Żiżka-Salamon D., Szyndera M., Miązek U. (2005), Health – Recognized or Realised by Students Value? Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LX, Suppl. XVI, 675, Sectio D.
Żukowska Z. (2002), Zdrowie i sport w perspektywie edukacji globalnej. [w:] Z. Żukowska, R. Żukowski (red.), Zdrowie i sport w edukacji globalnej, 12–18. Warszawa: Estrella.
Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2009, Tom 14, Numer 3, s. 77-88
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Zachowania zdrowotne osób w okresie wczesnej i późnej dorosłości – aspekt edukacyjny i behawioralny
Health behaviour in early and late adulthood – educational and behavioural aspects
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, al. Ignacego Jana Paderewskiego 35 51-612 Wrocław
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, al. Ignacego Jana Paderewskiego 35 51-612 Wrocław
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Polska
Publikacja: 2009
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2927
Liczba pobrań: 1760