FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Środowisko wychowawcze a poczucie krzywdy, wrażliwość na pokrzywdzenie i wybaczanie we wczesnej adolescencji

 

Data publikacji: 21.12.2015

Psychologia Rozwojowa, 2015, Tom 20, Numer 4, s. 45 - 57

https://doi.org/10.4467/20843879PR.15.021.4464

Autorzy

Eufrozyna Gruszecka
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Zamiejscowy w Sopocie, Sopot, SWPS
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Środowisko wychowawcze a poczucie krzywdy, wrażliwość na pokrzywdzenie i wybaczanie we wczesnej adolescencji

 

Abstrakt

The influence of the home environment on adolescents’ emotional vulnerability, feelings of being wronged and willingness to forgive others

The goal of the study was to investigate the link between adolescents’ home environment and their sense of injustice, emotional vulnerability and willingness to forgive others. Participants of the study were junior high school students raised in functional and dysfunctional families as well as students brought up in children’s homes. All participants filled in a detailed personal inventory which measured the degree of their sense of injustice. In the second part of the study we asked participants to predict their reactions to hypothetical scenarios. Participants from dysfunctional families cited a greater variety of sources of their sense of injustice and reported experiencing a sense of injustice more often than their peers, whereas participants who lived in children’s homes more often than other participants felt that fate had dealt them short. Willingness to forgive others was greatest among participants brought up in children’s homes, the remaining two groups of participants did not differ from each other in this respect.

Bibliografia

Baryła W., Wojciszke B. (2000), Struktura i korelaty poczucia krzywdy Polaków w roku1994 i 1998. Czasopismo Psychologiczne, 6, 3–4, 267–276.

Caar A. (2009), Psychologia pozytywna. Poznań: Zyski i S-ka Wydawnictwo.

Carlsmith K.M., Wilson T.D., Gilbert D.T. (2008), The paradoxical consequences of revenge. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 1316–1324.

Coles R. (2000). The political life of children. New York: Atlantic Monthly Press.

Czeredrecka B. (1988), Potrzeby psychiczne sierot społecznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.

Doliński D. (2006), Techniki wpływu społecznegoWarszawa: Scholar.

Enright R.D., Gassin E.A., Wu C.H. (1992), Forgiveness: A developmental view. Journal of Moral Education, 21, 99–114.

Erikson E. (1987), Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Rebis.

Exline J.J., Worthington E.L., Hill E., McCullough M.E. (2003), Forgiveness and justice: A research agenda for social and personality psychology. Personality and Social Psychology Review, 7, 337–348.

Festinger L. (1957), A theory of cognitive dissonance. Evanston: Row, Peterson.

Fincham F.D. (2009), Forgiveness: Integral to close relationships and inimical to justice? Virginia Journal of Social Policy & The Law, 16, 357–384.

Fincham F.D., Kashdan T.B. (2004), Facilitating forgiveness: Developing group and community interventions [w:] A.P. Linley, I.S. Joseph (eds.), Positive psychology in practice, 617–637. Hoboken: Wiley.

Frączek A., Zumkley H. (1993) (red.), Socjalizacja a agresja. Warszawa: IPsPAN, WSPS.

Frijda N.H. (1989), Prawa emocji. Nowiny Psychologiczne, 2, 24–49.

Gierowski J.K. (2000), Psychologiczne wyznaczniki przestępczości [w:] J. Strelau, Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, 711–729. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Grossman, F., Sorsoli, L., Kia-Keating, M. (2006). A gale force wind: Meaning making by male surviivors of childchood sexual abuse. American Journal of Orthopsychiatry, 76, 434–443.

Gruszecka E. (1999), Wzorce przeżywania poczucia krzywdy a sprawca krzywdy i wybaczenie. Czasopismo Psychologiczne, 4, 355–36.

Gruszecka E. (2003), Strategie radzenia sobie z krzywdą: rodzaje, uwarunkowania, efektywność [w:] B. Wojciszke, M. Plopa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i Zachowanie, 227–259. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Gruszecka E. (2006), Człowiek w obliczu krzywdy: zachowania ofiar, sprawców iobserwatorów [w:] E. Martynowicz (red.), Od poczucia podmiotowości do bycia ofiarą, 55–84. Kraków: Impuls.

Gruszecka E., Piotrowski J. (2010), Interpersonalne konsekwencje wybaczenia: Kiedy wybaczenie nie jest mile widziane? Psychologia Społeczna, 4, 316–329.

Gruszecka E., Trzebiński J. (2012), Siła nadziei podstawowej, poziom samooceny i typ więzi między ludźmi a odczuwanie i wybaczanie krzywd – badanie autobiograficzne. Przegląd Psychologiczny, 55, 215–232.

Herman J. (1998), Przemoc – uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Karremans J., Van Lange P. (2008), Forgiveness in personal relationships: Its malleabilityand powerful consequences. European Review of Social Psychology, 19, 202–241.

Kelln B.R., Ellard J.H. (1999), An equity theory analysis of the impact of forgiveness an retribution on transgressor compliance. Personality and Social Psychology Bulletin, 25, 864–872.

Kępiński A. (2004), Dekalog Antoniego Kępińskiego. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.

Kielar-Turska M. (2000), Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1, 286–332. Gdańsk: GdańskieWydawnictwo Psychologiczne.

Kohlberg L. (1984), The psychology of moral development: Moral stages and the idea of justiceSan Francisco: Harper Row.

Kozak S. (1986), Sieroctwo społeczne: psychologiczna analiza zaburzeń w zachowaniu sięwychowanków domów dziecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Lazarus R., Folkman S. (1984), Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer.

Lerner M. (1980), The belief in a just worldNew York: Plenum Press.

Lewicka M. (2002), Daj czy wypracuj? Sześcienny model aktywności [w:] M. Lewicka, J.Grzelak (red.), Jednostka i społeczeństwo: podejście psychologiczne. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Lis-Turlejska M. (1998), Traumatyczny stres: koncepcje i badania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii UW.

Lyubomirsky S. (2008), Wybierz szczęście. Naukowe metody budowania życia jakiego pragnieszWarszawa: Laurum.

McCullough M.E. (2000), Forgiveness as human strength: Theory, measurement and links to well-being. Journal of Clinical and Social Psychology, 1, 43–55.

McNulty J.K. (2008), Forgiveness in marriage: Putting the benefits into context. Journal of Family Psychology, 22, 171–175.

Mellibruda J. (1995), Pułapka nie wybaczonej krzywdy. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości.

Miller A.G. (red.) (2008), Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznejKraków: Wydawnictwo WAM.

Mullet E., Girard M., Bakhshi P. (2004), Conceptualizations of forgiveness. European Psychologist, 9, 78–86.

Obuchowska I. (2002), Adolescencja [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Oleszkowicz A., Senejko A. (2011), Dorastanie [w:] J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, 258–286. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sęk H. (1993), Wybrane psychodynamiczne teorie funkcjonowania jednostki i grupy oraz mechanizmy zaburzeń [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, 43–69. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Staub, E. (2003), The psychology of good and evil: When children, adults, and groups help and harm others. Cambridge: Cambridge University Press.

Strack F., Schwartz N., Gschneidinger E. (1985), Happiness and reminiscing: The role of time perspective, affect, and mode of thinking. Journal of Personality and Social Psychology, 49, 1460–1469.

Trzebińska E. (2008), Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Trzebiński J., Gruszecka E. (2012), Siła nadziei podstawowej i poziom samooceny a wrażliwość na pokrzywdzenie: badanie eksperymentalne. Przegląd Psychologiczny, 55, 335–346.

Trzebiński J., Zięba M. (2003), Nadzieja, strata i rozwój. Psychologia Jakości Życia, 1, 5–35.

Wallace H.M., Exline J.J., Baumeister R.F. (2008), Interpersonal consequences of forgiveness: Does forgiveness deter or encourage repeat offenses? Journal of Experimental Social Psychology, 44, 453–460.

Walster E., Walster G.W., Berscheid E. (1978), Equity: Theory and researchBoston: Allyn and Bacon.

Witvliet C.V., Ludwig T.E., Vander Laan K.L. (2001), Granting forgiveness or harboring grudges: Implications for emotion, physiology and health. Psychological Science, 12, 117–123.

Wojciszke B. (2009), Psychologia miłości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Wojciszke B., Grzelak J. (1995), Poczucie krzywdy Polaków: wzorce przeżywania, determinanty i kon­sek­wen­cje [w:] A. Biela, J. Brzesiński, T. Marek (red.), Społeczne, eksperymentalne i metodologiczne konteksty procesów poznawczych człowieka, 31–57. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Zaborowski Z. (1986), Psychospołeczne problemy sprawiedliwości i równości. Warszawa: PWN.

Zitek E.M., Jordan A.H., Monin B., Leach F.R. (2010), Victim entitlement to behave selfishly. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 245–255.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2015, Tom 20, Numer 4, s. 45 - 57

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Środowisko wychowawcze a poczucie krzywdy, wrażliwość na pokrzywdzenie i wybaczanie we wczesnej adolescencji

 

Angielski:

The influence of the home environment on adolescents’ emotional vulnerability, feelings of being wronged and willingness to forgive others
 

Autorzy

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Zamiejscowy w Sopocie, Sopot, SWPS

Publikacja: 21.12.2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Eufrozyna Gruszecka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski