FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Kierowanie własnym rozwojem. Kontekst teoretyczny zjawiska

Data publikacji: 11.03.2015

Psychologia Rozwojowa, 2014, Tom 19, Numer 4, s. 31 - 48

https://doi.org/10.4467/20843879PR.14.023.2962

Autorzy

,
Magdalena Jančina
Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, ul. Ingardena 6, 30-060 Kraków
Wszystkie publikacje autora →
Dorota Kubicka
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Kierowanie własnym rozwojem. Kontekst teoretyczny zjawiska

Abstrakt

The aim of this article is to compare different conceptions of psychological development in which the development is managed by an individual itself. It is a collection of views on the development of the life of a human being from the point of view of different psychological trends. Terms such as self-realization, self-actualization and self-creation are considered. On the basis of the conception of self-creation by Zbigniew Pietrasiński, a model of selected but crucial personal conditions for self-creation process is discussed. It includes such dimensions as: autonomy as self-determination, self-consciousness, transgression, long-term goals and lifetime creativity.

Bibliografia

Bauman Z. (2006), Konsumpcja. Warszawa: Sic!

Boorstin D. (2002), Twórcy. Geniusze wyobraźni dziejach świata. Warszawa: Książka Wiedza.

Bühler Ch. (1999), Bieg życia ludzkiego. Warszawa: PWN.

Cilius F., Koortzen P., de Beer M. (2004), Confirmatory factor analysis on the Personal Orientation Inventory (POI). South African Journal of Labor Melations, 28 (4), 4‒24.

Collin W. (1972), New pathways in psychology. Maslow and the post-Freudian revolution. New York: Mentor Book.

Daniels M. (1988), The myth of selfactualization. Journal of Humanistic Psychology, 28, 1, 7‒38.

Dąbrowski K. (1986), Trud istnienia. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Dąbrowski K. (1988), Pasja rozwoju. Warszawa: Alma-Press.

Deci E.L., Ryan R.M. (2000), Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development and well-being. American Psychologist, 55 (1), 68‒78.

Drwięga M. (2012), Troska siebie rozwój człowieka. Psychologia Rozwojowa, 17, 1, 39‒49.

Frankl V. (1998), Homo patiens. Warszawa: PAX.

Franklin B. (1960), Żywot własny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Gałdowa A. (1990), Rozwój kryteria dojrzałości osobowej. Przegląd Psychologiczny, 33 (1), 13‒27.

Gałdowa A. (1992), Powszechność wyjątek. Kraków: Platan.

Giza T. (2008), Procesy samokształtowania jako działania transgresyjne człowieka [w:] I. Pufal-Struzik (red.), przekraczaniu granic własnych ograniczeń perspektywy psychotransgresjonizmu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Goldstein K. (1939), The organism. holistic approach to biology derived from pathological data in man. New York: American Book.

Goldstein K. (1940), Human nature in the light of psychopatology. Cambridge: Harvard University Press.

Górniewicz J., Rubacha K. (1993), Samorealizacja uzdolnienia twórcze młodzieży. Przegląd koncepcji studium empiryczne. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Jung C.G. (1946/1969), On the nature of the psyche [w:] H.E. Read, M. Fordham, G. Adler (red.), The collected works of C.G. Jung: Vol. 8. The structure and dynamics of the psyche. 159‒234. Princeton: Princeton University Press.

Katra G. (1995), Co przeżyłem. Kwestionariusz do badania doświadczeń. Psychologia Wychowawcza, 5, 440‒448.

Kielar-Turska M. (1992), Jak pomagać dziecku poznawaniu świata. Warszawa: WSiP.

Kielar-Turska M. (2000), Rozwój człowieka pełnym cyklu życia [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1. 285‒332. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Koestler A. (1964), The Act of Creation, London: Hutchinson & Co.

Kolańczyk A. (1999), Czuję, myślę, jestem. Świadomość procesy psychiczne ujęciu poznawczym. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kozielecki J. (2000), Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Kozielecki J. (2002), Transgresja kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Kozielecki J. (2004), Społeczeństwo transgresyjne. Szansa ryzyko. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Kozielecki J. (2009), Psychotransgresjonizm ‒ zarys nowego paradygmatu [w:] J.Kozielecki (red.), Nowe idee psychologii. 330‒349. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kubicka D. (2013), Twórcze przedszkolaki percepcji rodziców nauczycieli. Psychologia Rozwojowa, 18, 3, 87‒111.

Marek Aureliusz (1997), Rozmyślania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Maslow A.H. (1986), stronę psychologii istnienia. Warszawa: PAX.

Maslow A.H. (1990), Motywacja osobowość. Warszawa: PAX.

May R. (1989), Psychologia dylemat ludzki. Warszawa: PAX.

May R. (1995), istocie człowieka. Szkice psychologii egzystencjalnej. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

McAdams D.P., Pals J.A., (2006), new Big Five. Fundamental principles for an integrative science of personality. American Psychologist, 61, 204‒217.

Montaigne M. (1996), Próby. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Niedźwieńska A., Neckar J. (2009), Poznaj samego siebie. czyli źródłach samowiedzy. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.

Obuchowski K. (2000), Człowiek intencjonalny, czyli tym, jak być sobą. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Obuchowski K. (2001), poszukiwaniu właściwości człowieka. Poznań: Garmond Oficyna Wydawnicza.

Pawlak J. (2009), Autokreacja. Psychologiczna analiza zjawiska jego znaczenie dla rozwoju człowieka. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Pietrasiński Z. (1988), Rozwój perspektywy jego podmiotu [w:] M. Tyszkowa (red.). Rozwój psychiczny człowieka ciągu życia. Zagadnienia teoretyczne metodologiczne. 80‒119. Warszawa: PWN.

Pietrasiński Z. (2001), Mądrość, czyli świetne wyposażenie umysłu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Pietrasiński Z. (2009), Ekspansja pięknych umysłów. Nowy renesans, ożywcza autokreacja. Warszawa: Wydawnictwo CiS.

Popek S. (2001), Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Przetacznikowa M. (1967), Rozwój psychiczny dzieci młodzieży. Warszawa: PZWS.

Przetacznik-Gierowska M. (1996), Zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka [w:] M. Przetacz­nik-Gierowska, M. Tyszkowa (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 1, 57‒84. Warszawa: PWN.

Richards R.L., Kinney D.K., Benet M., Merzel A.P.C. (1988), Assessing everyday creativity. Characteristics of the Lifetime Creativity Scales and validation with three large samples. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 476‒485.

Rogers C. (1961/2002), stawaniu się osobą. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Rule W.R. (1991), Self-actualization: person in positive movement or simply an esteemed personality characteristic? Journal of Social Behavior and Personality, 6 (5), 249‒264.

Ryan R.M., Kuhl J., Deci E.L. (1997), Nature and autonomy: An organizational view of social and neurobiological aspects of self-regulation in behavior and development. Development and Psychology, 9 (4), 701‒728.

Sankowski T. (2001), Wybrane psychologiczne aspekty aktywności sportowej. Poznań: Akademia Wychowa­nia Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego.

Senejko A. (2010), Obrona psychologiczna jako narzędzie rozwoju. Warszawa: PWN.

Shostrom E.L. (1972), Manual of the Personal Orientation Inventory: An Inventory for measurement of self-actualization. San Diego: Educational and Industrial Testing Service.

Straś-Romanowska M. (2001), Konferencja Psychologów Life-Span. Między psychologią rozwojową psychologią rozwoju. Przegląd Psychologiczny, 44 (1), 93‒103.

Straś-Romanowska M. (2005), Zmiana pozycji narracyjnej podmiotu jako przejaw jego rozwoju [w:] E. Chmielnicka-Kuter, M. Puchalska-Wasyl (red.), Polifonia osobowości. 89‒108. Lublin:Wydawnictwo KUL.

Szewczyk W., Uchnast Z. (1978), Metoda pomiaru samoaktualizacji E.L. Shostroma. Zagadnienia Wychowaw­cze Zdrowie Psychiczne, 1 (14), 28‒43.

Szyszkowska M. (1994), Stwarzanie siebie. Warszawa: Interlibro.

Szuman S. (1955), Rola działania rozwoju umysłowym małego dziecka. Wrocław: Ossolineum.

Tokarz A. (2005), Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Trempała J. (2000), Koncepcje rozwoju człowieka [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1. 256‒284. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Tucholska S. (1980), Poziom samoaktualizacji jednostek potencjalnie twórczych. Zdrowie Psychiczne, 3, 37‒46.

Uchnast Z. (2000), Style aktualizacji siebie [w:] J. Makselon, B. Soiński (red.), Człowiek przełomu tysiącleci. Problemy psychologiczne. 139‒152. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.

Uchnast Z. (2011), Psychologia samoaktualizacji ‒ podejście organizmiczne synergetyczne [w:] A. Tokarz (red.), Pamięć, osobowość, osoba. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Annie Gałdowej. 189‒203. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Uszyńska-Jarmoc J. (2007), Od twórczości potencjalnej do autokreacji szkole. Białystok: Trans Humana.

Zaborowski Z. (2000), Teoria treści form samoświadomości. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2014, Tom 19, Numer 4, s. 31 - 48

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Kierowanie własnym rozwojem. Kontekst teoretyczny zjawiska
Angielski:
Managing ones own development: Theoretical context of the phenomenon

Autorzy

Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, ul. Ingardena 6, 30-060 Kraków

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 11.03.2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Magdalena Jančina (Autor) - 50%
Dorota Kubicka (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski