FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Doświadczenie parentyfikacji a poczucie tożsamości w okresie wczesnej dorosłości

Data publikacji: 31.03.2020

Psychologia Rozwojowa, 2020, Tom 25, Numer 1, s. 85 - 99

https://doi.org/10.4467/20843879PR.20.005.12002

Autorzy

,
Aleksandra Publicewicz
Zespół Szkół Niepublicznych „UNLOCK” we Wrocławiu, ul. Ostrowskiego 30, 53-238 Wrocław
Wszystkie publikacje autora →
Anna Oleszkowicz
Instytut Psychologii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Dawida 1, Wrocław
https://orcid.org/0000-0002-8982-2953 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Doświadczenie parentyfikacji a poczucie tożsamości w okresie wczesnej dorosłości

Abstrakt

Parentification Experienced in the Past and Sense of Identity in Young Adulthood

The main problem of this study is the assessment of the relationship between the level of parentification experienced during adolescence and the intensity of identity-related senses in young adulthood. We took into account three main types of parentification: emotional, instrumental, and perceived unfairness of the role reversal experience and the identity-related senses described by Pilarska (2012, 2016). 181 people aged 19–30 participated in the study, including 95 women. The participants completed the following measures: Filial Responsibility Scale-Adult (past form) (Jurkovic, Thirkield, 1999), the Multidimensional Questionnaire of Identity (Pilarska, 2015), and a demographic survey whose main purpose was to indicate possible risk factors running in the participants’families, such as, disability of family members, chronic somatic or mental illness, addiction, chronic absence, divorce or death of a parent. Results confirmed a higher level of parentification in the risk factor group in comparison with the control group, and the lack of such differences with regard to identity-related senses. The lower level of the sense of one’s own boundaries characterized the group with the higher intensity of emotional and instrumental parentification. The lower level of the three identity-related senses (of one’s own boundaries, of having inner contents, and of self-worth) was noticeable in the group with a higher score on each parentification dimension. The latter result indicates clear negative effects of parentification associated with its perceived unfairness.

Bibliografia

Barnett B., Parker G. (1998), The parentified child: Early competence or childhood deprivation? Child and Adolescent Mental Health, 3(4), 146–155.

Bowlby J. (2007 [1969]), Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzezińska A. (2000), Społeczna psychologia rozwoju, tłum. M. Polaszewska-Nicke. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzezińska A., Czub T., Piotrowski K. (2014), Statusy tożsamości a style tożsamości i funkcjonowanie emocjonalne uczniów szkół zawodowych. Psychologia Rozwojowa, 19(4), 51–71.

Byng-Hall J. (2002), Relieving parentified children’s burdens in families with insecure attachment pattern. Family Process, 41(3), 375–388.

Byng-Hall J. (2008), The significance of children fulfilling parental roles: Implications for family therapy. Journal of Family Therapy, 30, 147–162.

Carlson E.A., Jacobvitz D., Sroufe L.A. (1995), A developmental investigation of inattentiveness and hyperactivity. Child Development, 66(1), 37–54.

Castro D.M., Jones R.A., Mirsalimi H. (2004), Parentification and impostor phenomenon: An empirical investigation. American Journal of Family Therapy, 32(3), 205–216.

Chase N.D. (1999), Parentification: An overview of theory, research, and societal issues. W: N. Chase (red.), Burdened children: Theory, research, and treatment of parentification, 3–34, Thousand Oaks: SAGE Publishing.

Cierpiałkowska L., Grzegorzewska I. (2016), Dzieci alkoholików w perspektywie rozwojowej i klinicznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Curtis W.J., Cicchetti D. (2004), Rozwijanie badań nad rezyliencją w XXI wieku: Rozważania teoretyczne i metodologiczne w ocenie biologicznych składników rezyliencji. Audiofonologia, 4, 65–91.

Earley L., Cushway D. (2002), The parentified child. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 7(2), 163–178.

Egeland B., Carlson E., Sroufe A.L. (1993), Resillience as a process. Development and Psychology, 5, 517–528.

Erikson E.H. (2004), Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Fitzgerald M.M., Schneider R.A., Salstorm S., Zinzow H.M., Jackson J., Fossel R.V. (2008), Child sexual abuse, early family risk, and childhood parentification: Pathways to current psychosocial adjustment. Journal of Family Psychology, 22(2), 320–324.

Fullinwider-Bush N., Jacobvitz D. (1993), The transition to young adulthood: Generational boundary dissolution and female identity development. Family Process, 32(1), 87–103.

Godsall R.E., Jurkovic G.J., Emshoff J., Anderson L., Stanwyck D. (2004), Why some kids do well in bad situations: Relations of parental alcohol misuse nad parentification to children’s self-concept. Substance Use & Misuse, 39(5), 789–809.

Hooper L.M. (2007), The application of attachment theory and family systems theory to the phenomena of parentification. The Family Journal: Counselling and Therapy for Couples and Families, 15(3), 217–223.

Hooper L.M., DeCoster J., White N., Voltz M. L. (2011), Characterizing the magnitude of the relation between self-reported childhood parentification and adult psychopathology: A meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 67(10), 1028–1043.

Hooper L.M., Wallace S.A. (2010), Evaluating the Parentification Questionnaire: Psychometric properties and psychopathology correlates. Contemporary Family Therapy, 32(1), 52–68.

Jacobvitz D.B., Bush N.F. (1996), Reconstructions of family relationships: Parent-child alliances, personal distress, and self-esteem. Developmental Psychology, 32(4), 732.

Jacobvitz D., Hazen N., Curran M., Hitchens K. (2004), Observations of early triadic family interactions: Boundary disturbances in the family predict symptoms of depression, anxiety, and attention-deficit/hyperactivity disorder in middle childhood. Development and Psychopathology, 16(3), 577–592.

Jankowski P.J., Hooper L.M., Sandage S.J., Hannah N.J. (2013), Parentification and mental health symptoms: Mediator effects of perceived unfairness and differentiation of self. Journal of Family Therapy, 35(1), 43–65.

Jelastopulu E., Tzoumerka K.A. (2013), The effects of economic crisis on the phenomenon of parentification. Universal Journal of Psychology, 1(3), 145–151.

Johnson S.M. (2012), Style charakteru, tłum. B. Mizia. Poznań: Zysk i Ska Wydawnictwo.

Jurkovic G.J., Thirkield A., Morrell R. (2001), Parentification of adult children of divorce: A multidimensional analysis. Journal of Youth and Adolescence, 30(2), 245–257.

Jurkovic G.J., Thirkield A. (1999), Filial Responsibility Scale-Adult (FRS-A). Unpublished document, Department of Psychology, Georgia State University, Atlanta, GA.

Kwiatkowski P. (2017), Biologiczny kontekst rezyliencji – implikacje dla psychoprofilaktyki. Serwis informacyjny UZALEŻNIENIA, 4(80), 16–20.

Laing R.D. (2004), Podzielone „ja”, tłum. M. Karpiński. Poznań: Rebis.

Larson J., Peterson D., Heath V.A., Birch P. (2000), The relationship between perceived dysfunctional family-of orgin rulet and intimacy in young adult dating relationships. Journal of Sex & Marital Therapy, 26, 161–175.

Lecompte V., Moss E. (2014), Disorganized and controlling patterns of attachment, role reversal and caregiving helplessness: Links to adolescent externalizing problems. American Journal of Orthopsychiatry, 84(5), 581–589.

Luyckx K., Schwartz S.J., Berzonsky M., Soenens B., Vansteenkiste M., Smits I., Goossens L. (2008), Capturing ruminative exploration: Extending the four-dimensional model of identity formation in late adolescence. Journal of Research in Personality, 42, 58–82.

Macfi e J., Brumariu L.E., Lyons-Ruth K. (2015), Parent-child role confusion: A critical review of an emerging concept. Developmental Review, 36, 34–57.

McMahon T.J., Luthar S.S. (2007), Defining characteristics and potential consequences of caretaking burden among children living in urban poverty. American Journal of Orthopsychiatry, 77(2), 267–281.

Mayseless O., Scharf M. (2009), Too close to comfort: Inadequate boundaries with parents and individuation in late adolescent girls. American Journal of Orthopsychiatry, 79(2), 191–202.

Meeus W., Iedema J., Maassen G., Engels R. (2005), Separation-individuation revised: On the interplay of parent-adolescent relatios, identity and emotional adjustment in adolescence. Journal of Adolescence, 28, 89–106.

Meier M., Bureau J.F. (2018), The Development, Psychometric Analyses and Correlates of a Self-Report Measure on Disorganization and Role Reversal. Journal of Child and Family Studies, 27(6), 1805–1817.

Oleszkowicz A., Gwiżdż K. (2019), Formowanie się tożsamości osobistej w okresie stającej się dorosłości, w kontekście poczucia bezpieczeństwa i gotowości do zmian. Polskie Forum Psychologiczne, 24(2), 184–204.

Oleszkowicz A., Senejko A. (2013), Psychologia dorastania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Pasternak A., Schier K. (2014), Life without childhood – parentification of women with ACoA syndrome. Psychiatria Polska, 48(3), 553–562.

Peris T.S., Goecke-Morey M.C., Cummings E.M., Emery R.E. (2008), Marital conflict and suport seeking by parents in adolescence: Empirical suport for the parentification construct. Journal of Family Psychology, 22(3), 633–642.

Pilarska A. (2012), Ja i tożsamość a dobrostan psychiczny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.

Pilarska A. (2015), Contextualized self-views and sense of identity. Personality and Individual Differences, 86, 326–331.

Pilarska A. (2016), Wokół pojęcia poczucia tożsamości. Przegląd problemów i propozycja konceptualizacji. Nauka, 2, 123–141.

Pilarska A., Suchańska A. (2015), Procesy tożsamościowe i poczucie tożsamości. Wzajemne powiązania oraz znaczenie dla zdolności do bliskości. Studia Psychologiczne, 53(3), 91–104.

Rowa K., Kerig P.K., Geller J. (2001), The family and anorexia nervosa: Examining parent–child boundary problems. European Eating Disorders Review, 9(2), 97–114.

Sapia-Drewniak E., Żarczyńska-Hyla J. (2017), Parentyfikacja w rodzinie w doświadczeniach młodych dorosłych. Edukacja Dorosłych, 1, 33–42.

Schier K. (2018), Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Stępień E. (1991), Realizacja zadań rozwojowych przez dzieci i młodzież z rodzin z problemem alkoholowym. Alkoholizm i Narkomania, 24, 144–158.

Summers F. (1978), Manual for the measurement of symbiosis in human relationships. Psychological Reports, 43, 663–670.

Titzman P. (2012), Growing up too soon? Parentification among immigrant and native adolescents in Germany. Journal of Youth and Adolescence, 41(7), 880–893.

Toro R.I., Schofi eld T.J., Calderon-Tena C.O., Farver J.M. (2019), Filial responsibilities, familism, and depressive symptoms among Latino young adults. Emerging Adulthood, 7(5), 370–377.

Van Parys H., Bonnewyn A., Hooghe A., De Mol J., Rober P. (2015), Toward understanding the child’s experience in the process of parentification: Young adults’ reflections on growing up with a depressed parent. Journal of Marital and Family Therapy, 41(4), 522–536.

Wells M., Jones R. (2000), Childhood parentifi cation and shame-proness: A preliminary study. American Journal of Family Therapy, 28, 19–27.

Wells M., Glickauf-Hughes C., Jones R. (1999), Codependency: A rass roots construct’s relationship to shameproness, low self-esteem, and childhood parentification. American Journal of Family Therapy, 27(1), 63–71.

Żarczyńska-Hyla J., Zdaniuk B., Piechnik-Borusowska J., Karcz-Taranowicz E., Kromolicka B. (2016), Uwarunkowania parentyfikacji doświadczanej w dzieciństwie i okresie dorastania z perspektywy młodych dorosłych. Rocznik Andragogiczny, 23, 199–215.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2020, Tom 25, Numer 1, s. 85 - 99

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Doświadczenie parentyfikacji a poczucie tożsamości w okresie wczesnej dorosłości

Angielski:

Parentification Experienced in the Past and Sense of Identity in Young Adulthood

Autorzy

Zespół Szkół Niepublicznych „UNLOCK” we Wrocławiu, ul. Ostrowskiego 30, 53-238 Wrocław

https://orcid.org/0000-0002-8982-2953

Anna Oleszkowicz
Instytut Psychologii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Dawida 1, Wrocław
https://orcid.org/0000-0002-8982-2953 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Psychologii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Dawida 1, Wrocław

Publikacja: 31.03.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Aleksandra Publicewicz (Autor) - 50%
Anna Oleszkowicz (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski