FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Dobrostan psychologiczny, postawy egzystencjalne i bilans życia w wieku starszym

Data publikacji: 19.12.2019

Psychologia Rozwojowa, 2019, Tom 24, Numer 4, s. 57 - 70

https://doi.org/10.4467/20843879PR.19.022.11728

Autorzy

,
Magdalena Pożarska-Zarzecka
Szpital Ogólny im. dr Witolda Ginela w Grajewie, Centrum Zdrowia Psychicznego
https://orcid.org/0000-0002-2147-1309 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Piotr Oleś
Instytut Psychologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Dobrostan psychologiczny, postawy egzystencjalne i bilans życia w wieku starszym

Abstrakt

Psychological Well-Being, Life Attitudes and Life Assessment in Old Age

This study assesses the relationship between psychological well-being and life attitudes among older adults, while also providing a psychological analysis of life review questionnaires of 148 participants over 60 years of age (99 female). Quantitative research was conducted by means of Reker’s Life Attitudes Profile (LAP) and the Scales of Psychological Well-Being (PWB) by Ryff and Singer. The results confirmed the hypothesis that psychological well-being and life attitudes are positively correlated. Qualitative data were gathered by means of Life Review Interview (LRI). Selfnarratives of senior citizens (n = 70), both older adults (60–69) and the elderly (70–101), revealed the predominance of topics related to life values, attitudes toward life and death, and changes during the course of life. Participants who assessed their life positively in LRI obtained higher scores in Environmental Mastery and Personal Growth than participants who assessed their life negatively or ambivalently; no differences were observed in life attitudes between these two groups.

Bibliografia

Adler A. (1986), Sens życia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Baltes P.B., Baltes M.M. (1990), Successful Ageing: Perspectives from the Behavioral Sciences. New York: Cambridge University Press.

Brudek P. (2017), Mediacyjna rola bilansu życiowego w związkach cech osobowości i satysfakcji z życia osób starszych. Gerontologia Polska, 3(25), 168–175.

Brudek P., Steuden S. (2016), Style radzenia sobie ze stresem, samoocena i nadzieja na sukces u osób w okresie późnej dorosłości o odmiennej specyfice bilansu życiowego. Psychoterapia, 1 (176), s. 87–102.

Bruner J. (1990), Acts of Meaning. Cambridge: Harvard University Press.

Bühler Ch. (1999), Bieg życia ludzkiego z perspektywy psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Butler R. (1963), The life review: On interpretation of reminiscence in the aged. Psychiatry, 1, 65–76.

Cieciuch J. (2013), Kształtowanie się systemu wartości od dzieciństwa do wczesnej dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri.

Cierpka A., Dryll E., Tokarska U. (2017), Poczucie jakości życia w okresie starości a przekaz doświadczenia życiowego. W: B. Bartosz, E. Dryll, J. Klebaniuk (red.), Jakość życia w refleksji psychologicznej według uczniów i przyjaciół Marii M. Straś-Romanowskiej (s. 141–159). Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Szkolenia.

Czapiński J. (2004), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu i cnotach człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Erikson E.H. (2002), Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.

Heckhausen J. (1999). Developmental Regulation in Adulthood. Age-normative and Sociostructural Constrains as Adaptive Challenges. Cambridge: Cambridge University Press.

Izdebski P., Jurga M., Kosiol M. (2012), Bilans życiowy a postawa wobec śmierci w późnej dorosłości. Gerontologia Polska, 20, 155–159.

Jung C.G. (1971), The stages of life. W: J. Campbell (red.), The Portable Jung (s. 3–22). New York: Penguin.

Kępiński A. (1977), Lęk. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

Klamut R. (2010), Kwestionariusz Postaw Życiowych KPŻ. Podręcznik do polskiej adaptacji kwestionariusz Life Attitude Profile – Revised (LAP-R) Gary’ego T. Rekera. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Krok D. (2013), Nadzieja jako predyktor wymiarów dobrostanu psychicznego. Polskie Forum Psychologiczne, 18, 157–172.

Langdridge D. (2007), Phenomenological Psychology. Theory, Research and Method. Harlow: Pearson: Education Limited.

Maslow A. (1986), W stronę psychologii istnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

McAdams D.P. (1995), The life story interview, http:/www.sesp.northwestern.edu/foley/instruments/interview (revised 1995).

McAdams D.P., Josselson R., Lieblich A. (2002), Turns in the Road. Narrative Studies of Life in Transition. Washington: American Psychological Association.

Mirucka B., Bielecka U., Kisielewska M, (2017), Znaczenie wieku realnego i wieku subiektywnego w doświadczanie siebie cielesnego przez osoby w wieku senioralnym. Polskie Forum Psychologiczne, 22, 159–175.

Obuchowski K. (2000), Galaktyka potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Oleś P.K. (2012), Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Oleś P.K., Puchalska-Wasyl M. (2008), Teoria narracyjnej tożsamości Dana P. McAdamsa. W: A. Batory, P.K. Oleś (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Reker G.T. (1992), Life Attitude Profile – Revised (LAP-R). Manual. Peterborough, Ontario: Students Psychologist Press.

Reker G.T., Chamberlain K. (2000), Introduction. W: G.T. Reker, K. Chamberlain (red.), Exploring Existential Meaning. Optimizing Human Development across the Life Span (s. 1–4). Thousand Oaks: Sage Publication.

Ryff C.D. (2014), Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia. Psychotherapy and Psychosomatics, 25, 10–28.

Ryff C.D., Singer B.H. (2008), Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9, 13–39, doi: 10.1007/s10902-006-9019-0104.

Staudinger U.M., Smith J., Baltes P.B. (1992), Wisdom-related knowledge in a life review task: Age differences and the role of professional specialization. Psychology and Aging, 7, 271–281.

Steuden S. (2011), Psychologia starzenia się i starości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Straś-Romanowska M. (2011), Późna dorosłość. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (s. 326–350). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Susułowska M. (1989), Zadowolenie z życia i bilans życiowy ludzi starych. W: M. Susułowska, Psychologia starzenia się i starości (s. 302–326). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tornstam L. (1999), Late-life transcendence: A new developmental perspective on ageing. W: L.E. Thomas, S.A. Eisendandler (red.), Religion, belief and spirituality in late life (s. 178–201). New York: Springer.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2019, Tom 24, Numer 4, s. 57 - 70

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Dobrostan psychologiczny, postawy egzystencjalne i bilans życia w wieku starszym

Angielski:
Psychological Well-Being, Life Attitudes and Life Assessment in Old Age

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2147-1309

Magdalena Pożarska-Zarzecka
Szpital Ogólny im. dr Witolda Ginela w Grajewie, Centrum Zdrowia Psychicznego
https://orcid.org/0000-0002-2147-1309 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Szpital Ogólny im. dr Witolda Ginela w Grajewie, Centrum Zdrowia Psychicznego

Instytut Psychologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin

Publikacja: 19.12.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Magdalena Pożarska-Zarzecka (Autor) - 50%
Piotr Oleś (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski