FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Wieża Babel czy wieża z kości słoniowej? Recepcja przekładoznawstwa zachodniego w rosyjskojęzycznej nauce o przekładzie – próba rozpoznania

Data publikacji: 12.2020

Przekładaniec, 2020, Numer 41 – Wschód – Zachód. Translacje, s. 7 - 49

https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.001.13583

Autorzy

Marta Kaźmierczak
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0003-2925-0209 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wieża Babel czy wieża z kości słoniowej? Recepcja przekładoznawstwa zachodniego w rosyjskojęzycznej nauce o przekładzie – próba rozpoznania

Abstrakt

The Tower of Babel or Ivory Tower? The Reception of Western Translation Research in Russian-language Translation Studies – a Reconnaissance

The aim of this paper is to survey what texts and authors representing Western translation studies have been translated into Russian over the last seven decades and to describe the dynamics of the emergence of these translations as well as possible agendas behind the choices. It also traces, on a partial corpus, to what extent Russian translation scholars tend to cite and quote Western ones. The findings lead to a tentative conclusion that so far TS knowledge has been transferred mainly by unfrequent references to original publications and by way of mediated accounts (reviews, textbook summaries), while translations of particular studies have only recently begun appearing on a wider scale, their impact as yet uncertain.

Bibliografia

Zasoby wykorzystane jako bazy danych (z wyłączeniem katalogów wydawnictw)

BITRA – Bibliography of Interpreting and Translation, na: Universidad de Alicante: https://dti.ua.es/en/bitra/searching.html (dostęp: 29.01.2020).

Cyberlenika – Научная электронная библиотека «КиберЛенинка», https://cyberleninka.ru (dostęp: 29/02/2020).

ИНИОН РАН – Instytut Informacji Naukowej Nauk Społecznych Rosyjskiej Akademii Nauk, http://inion.ru/resources/bazy-dannykh-inion-ran/ (dostęp: 29.12.2019).

РГБ – Российская государственная библиотека [Rosyjska Biblioteka Państwowa], https://www.rsl.ru/ (dostęp: 29.01.2020).

РНБ – Российская национальная библиотека [Rosyjska Biblioteka Narodowa], https://primo.nlr.ru/primo-explore/search?vid=07NLR_VU1 (dostęp: 29.01.2020).

Literatura

Assis Rosa A. 2018. Forms and Formats of Dissemination of Translation Knowledge, w: L. D’hulst, Y. Gambier (red.), A History of Modern Translation Knowledge: Sources, Concepts, Effects, Amsterdam: John Benjamins, s. 203–213.

Bednarczyk A. 2000. Przekładoznawcze zmagania polskiej rusycystyki, w: B. Stempczyńska, P. Fast (red.), 50 lat polskiej rusycystyki literaturoznawczej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 119–140.

Bednarczyk A. 2016. Zmagania z przekładem w przestrzeni rosyjskojęzycznej. Teoria i praktyka w ewolucji, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Colombo A. 2019. Intersections between Translation and Book History: Reflections and New Directions, „Comparative Critical Studies”, 16(2–3), s. 147–160.

D’hulst L. 2018. Transfer Modes, w: L. D’hulst, Y. Gambier (red.), A History of Modern Translation Knowledge: Sources, Concepts, Effects, Amsterdam: John Benjamins, s. 135–142.

Drawicz A. 1972. Anna Achmatowa i Borys Pasternak jako tłumacze liryki polskiej, w: B. Galster, K. Sierocka przy współudziale A. Piorunowej (red.), Po obu stronach granicy. Z powiązań kulturalnych polsko-radzieckich w dwudziestoleciu międzywojennym, Wrocław: IBL i ZS PAN, s. 163–179.

Garreaux J. 2009. Tongue in Cheek, „Washington Post”, 24 maja.

Gile D. 2015. Analyzing Translation Studies with Scientometric Data: From CIRIN to Citation Analysis, „Perspectives: Studies in Translatology” 23(2), s. 240–248.

Güttinger F. 1963. Zielsprache. Theorie und Technik des Übersetzens, Zürich: Manesse Verl.

Holmes J. 1988. The Future of Translation Theory: A Handful of Theses, w: J. Holmes, Translated! Papers on Literary Translation and Translation Studies, Amsterdam: Rodopi, s. 99–102.

Komissarov V. 1998. Russian Tradition, w: M. Baker, K. Malmkjær (red.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London – New York: Routledge, s. 541–549. 

Konefał E. 2019. W poszukiwaniu metodologii badań metaprzekładoznawczych, „Rocznik Przekładoznawczy” 14, s. 247–262.

Kraskowska E. 2012. Wstęp, w: W. Bolecki, E. Kraskowska (red.), Kultura w stanie przekładu. Translatologia – komparatystyka – transkulturowość, Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna – Instytut Badań Literackich PAN, s. 5–12.

Meynieux A. 1961. Un exemple à suivre: Iou. D. Lévine et A. V. Fédorov: „Les écrivains russes parlent de la traduction (XVIIe – XXe siècles)”, „Babel” 7(2), s. 85–87.

Mounin G. 1962. Le Traducteur entre les mots et les choses, „Le Courrier de l’UNESCO” 4, s. 25–28.

Paz O. 1975. Sobre la traducción, „El Correo de la UNESCO” 2, s. 36–40.

Pym A. 1998/2014. Method in Translation History, London – New York: Routledge.

Sapiro G. 2018. What Factors Determine the International Circulation of Scholarly Books? The Example of Translations Between English and French in the Era of Globalization, w: J. Heilbron, G. Sorá, T. Boncourt (red.), The Social and Human Sciences in Global Power Relations. Socio-Historical Studies of the Social and Human Science, Cham: Palgrave Macmillan, s. 59–93.

Skibińska E. 2015. Polish Translation Studies at the Turn of Centuries: Comments from the Scientometric Perspective, „AUC Philologica. Translatologica Pragensia” IX(3), s. 113–126.

Skoumal A. 1970. Quelques remarques sur l’art de traduire, „Babel” 16(2), janvier, s. 74.

Snell-Hornby M. 2010. Is Translation Studies Going Anglo-Saxon? Critical Comments on the Globalization of a Discipline, w: D. Gile, G. Hansen, N.K. Pokorn (red.), Why Translation Studies Matters, Amsterdam – Philadelphia: John Benjamins, s. 97–103.

St André J. 2009. History, w: M. Baker, G. Saldanha (red.), The Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London: Routledge, s. 133–136.

Susam-Sarajeva Ş. 2006. Theories on the Move: Translation’s Role in the Travels of Literary Theories, Amsterdam: Brill.

Tryuk M. 2011. Ile teorii przekładu w polskich tekstach translatorycznych?, w: A. Kukułka-Wojtasik (red.), Translatio i literatura, Warszawa: WUW, s. 327–340.

Żmudzki J. 2009. Problemy, zadania i wyzwania translatoryki, „Lingwistyka Stosowana” 1, s. 41–60.

Аврамов В. 1966. О книге Ж. Мунэна „Теоретические проблемы перевода”, w: Тетради переводчика 3, s. 103–111.

Ачкасов А. 2016. Жанровые вопросы перевода, „Вестник СПбГУ. Серия 9” 4, s. 5–17.

Бузаджи Д.М. 2020. Когда переводоведение было большим, w: В.Н. Комиссаров, Переводческие исследования. Избранные статьи. 1968-2005, Москва: Р.Валент, s. 3–6.

Бузаджи Д.М., Ланчиков В.К. 2012. Скорбный список. О бедах современного российского переводоведения, „Мосты” 4(36), s. 42–56.

Ванников Ю.В. 1983. Теория перевода в „Тетрадях переводчика”, w: Тетради переводчика 20, s. 3–23.

Власенко С. 2011. Референция и референциальность в межъязыковом переводе: диахронический ракурс, „Вестник Московского университета. Серия 22: Теория перевода” 1, s. 17–37.

Галкина Н. (oprac.) 1973. Библиография: I. Советский Союз, w: Мастерство перевода 9, s. 491–507.

Гарбовский Н.К. 2008. [От главного редактора], „Вестник Московского университета. Серия 22: Теория перевода” 1, s. 3–4.

Гиллеспи С. 2018. О переводимости „Московского дневника” Вальтера Беньямина. Критический взгляд из XXI века, tłum. z ang. И. Казакова, „Логос” 28(1), s. 179–200.

Горшкова В. (red.) 2014. Кинодиалог. Образ – смысл – перевод. Коллективная монография, Иркутск: МГЛУ ЕАЛИ.

Золян С.Т., Абрамян К.Ш. (red.) 2007. Лингвистические аспекты теории перевода (хрестоматия), Ереван: Лингва.

Каде О. 1979. К вопросу о предмете лингвистической теории перевода, w: Тетради переводчика 16, s. 3–11.

Калинин И.В. 1999. Современное переводоведение Франции и Канады: Концептуально-историческое исследование, praca doktorska, Москва.

Книжник И. 2009. Взгляд и нечто, „Мосты” 4(24).

Княжева Е.А. 2018. Оценка качества перевода: история, теория, практика: монография, Москва: ФЛИНТА.

Комиссаров В. 1999. Общая теория перевода. Проблемы переводоведения в освещении зарубежных ученых, Москва: ЧеРо.

Котовская А.Е., Токарева Г.А. 2018. Анатомия перевода в диалогах переводчиков: монография, Москва: Флинта.

Куайн У.В.О. 2000. Слово и объект, tłum. z ang. А.З. Черняк, Т.А. Дмитриев, Москва: Праксис–Логос.

Левин Ю., Федоров А. (red.) 1960. Русские писатели о переводе: XVIII–XX вв., Ленинград: Советский писатель.

Липатова В. 2010. Лингвопереводческие концепции американских переводоведов второй половины XX – начала XXI века, praca doktorska, Москва.

Маркс К., Энгельс Ф. 1961. Сочинения, t. 21, Москва: Политиздат, wyd. 2. 

Миронова Н.Н. 2018. Памяти: Катарина Райс (1923–2018), „Вестник Московского университета. Серия 22: Теория перевода” 3, s. 124–127.

Нелюбин Л.Л. 1997/2003. Толковый переводческий словарь, Москва: Флинта – Наука, wyd. 3.

Нелюбин Л.Л., Хухуни Г.Т. 2018. Наука о переводе (история и теория с древнейших времен до наших дней), Москва: Флинта, wyd. 4.

Норец М.В. (red. nacz.) 2017. Переводческий дискурс: междисциплинарный подход. Материалы I всероссийской научно-практической конференции, Симферополь 27–29 апреля 2017 года, Симферополь: ИТ «АРИАЛ».

Орёл М.А. 2009. Стоп, машина!, „Мосты” 4(24).

От редакции. 1963, w: Тетради переводчика 1, s. 3–4.

Полютова О. 1999. Концептуально-историческое исследование переводоведения в США, praca doktorska, Москва.

Прокопович С.С. 1978. Адекватный перевод художественной прозы: возможен ли он? (К истории вопроса), w: Тетради переводчика 15, s. 75–81.

Прокопович С.С. 1980. Адекватный перевод или интерпретация текста?, w: Тетради переводчика 17, s. 37–48.

Ред. 1970. [nota redakcyjna w:] Мастерство перевода 7, Москва 1970, s. 477.

Ремхе И. 2015. Переводоведческий процесс в аспекте когнитивного моделирования: монография, Москва: ФЛИНТА, wyd. 2.

Розенцвейг В.Ю. 1985. Журнал канадских переводчиков „Мета”, w: Тетради переводчика 20, s. 91–102.

Соколова Н. 2017. Наукометрический подход как эффективный инструмент анализа современного состояния переводоведения, „Вестник Московского университета. Серия 22: Теория перевода” 4, s. 58–69.

Топер П. 2001. Перевод в системе сравнительного литературоведения, Москва: Наследие.

Убоженко И. 2000. Теоретические основы лингвистического переводоведения в Великобритании, praca doktorska, Москва.

— 2014. Зарубежное переводоведение. Великобритания, Москва: Р.Валент.

Хавес Б. (oprac.) 1973. Библиография: II. Зарубежные страны, w: Мастерство перевода 9, s. 508–525.

Цвиллинг М.Я. 2009. Нет повести запутанней в природе, чем повесть о машинном переводе, „Мосты” 4(24).

Чубаров И. 2011. Перевод как опыт нечувственных уподоблений. Причины неудач переводов «Задачи переводчика» Вальтера Беньямина на русский язык, „Логос” 5–6(84), s. 237–252.

Энгельс Ф. 1987. Как не следует переводить Маркса, [tłum. z ang.], w: А. Клышко (red.), Перевод – средство взаимного сближения народов, Москва: Прогресс, s. 283–291.

Эткинд Е. 1970. Художественный перевод: искусство и наука, „Вопросы языкознания” 4, s. 15–29.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2020, Numer 41 – Wschód – Zachód. Translacje, s. 7 - 49

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wieża Babel czy wieża z kości słoniowej? Recepcja przekładoznawstwa zachodniego w rosyjskojęzycznej nauce o przekładzie – próba rozpoznania

Angielski:

The Tower of Babel or Ivory Tower? The Reception of Western Translation Research in Russian-language Translation Studies – a Reconnaissance

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-2925-0209

Marta Kaźmierczak
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0003-2925-0209 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marta Kaźmierczak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski